اين موضوع علاوه بر حفظ سلامت و ايمني راكبان و سرنشينان موتورسيكلت، به حفظ محيط‌زيست نيز كمك شاياني خواهد كرد. شهرداري‌ها در شهرهاي بزرگ كشور، مراكز معاينه فني ويژه‌اي را براي اخذ معاينه فني موتورسيكلت‌ها اختصاص داده‌اند. شما با كمترين هزينه و زمان مي‌توانيد از صحت عملكرد موتورسيكلت‌تان مطمئن شويد و اگر مشكل كوچكي وجود داشت، آن را سريع رفع كنيد. اين صفحه كه با راهنمايي حميد معصومي، مدير مركز معاينه فني الغدير تهيه شده به شما كمك مي‌كند تا با مراحل اخذ معاينه فني موتورسيكلت آشنا شويد.
- 1- مرحله اول
بررسي وضعيت ظاهري
در مرحله نخست معاينه فني، وضعيت ظاهري موتورسيكلت شما مورد برررسي كارشناسان قرار مي‌گيرد. چراغ‌هاي نور بالا و پايين، راهنماهاي جلو و عقب، چراغ خطر و چراغ ترمز، گارد ميله‌اي محافظ پا، نداشتن دود شديد يا صداي زياد اگزوز ازجمله مواردي است كه در اين بخش مورد بررسي قرار مي‌گيرد. يادتان باشد كه طلق چراغ‌ها هم بايد بدون شكستگي باشد. استفاده از چراغ‌هاي زنون براي موتورسيكلت‌ها ممنوع است و همه طلق‌ها بايد رنگ معمول خودشان را داشته باشند. مثلا چراغ‌هاي ترمز بايد داراي طلق قرمز و چراغ‌هاي راهنما داراي طلق نارنجي (كهربايي) باشند تا بتوانيد از اين مرحله بدون هيچ مشكلي بگذريد. همچنين در مرحله نخست، وضعيت لاستيك‌ها به لحاظ ظاهري بررسي مي‌شود. لاستيك‌هاي استاندارد حداقل بايد ۴۰ درصد آج داشته باشند تا هنگام ترمز گرفتن تعادل وسيله نقليه حفظ شود و راكب زمين نخورد. عدم‌وجود ورم كردگي يا ترك‌خوردگي روي لاستيك‌ها هم از ديگر مواردي است كه در همين بخش از نظر كارشناسان مورد تأييد قرار مي‌گيرد.
- 2- مرحله دوم
لطفا آلاينده نباشيد
در اين مرحله ميزان آلاينده‌هاي وسيله نقليه شما مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين كار توسط دستگاه‌هايي با عنوان «ام‌جي‌تي۵» در مدت زمان بسيار كوتاه انجام مي‌شود و ميزان ۴ گاز خروجي از اگزوز سنجيده خواهد شد. اگر ميزان مونواكسيد كربن، دي‌اكسيد كربن، هيدروكربن و اكسيژن در حد مجاز و تعريف شده از سوي سازمان محيط‌زيست باشد اين بخش نيز با تأييد كار‌شناس سپري خواهد شد. مثلا براي موتورسيكلت‌ها عدد تعيين شده براي گاز هيدروكربن حداكثر ۶۰۰ است و اگر ميزان اين گاز از حد مشخص آن فرا‌تر برود، دستگاه اعلام مي‌كند كه موتور وسيله نقليه شما داراي نقص است و بايد تنظيم شود. ممكن است عدم‌كارايي مناسب كاربراتور، شمع، واير، فيلر يا سوپاپ‌ها باعث شود كه ميزان توليد گازهاي آلاينده موتورسيكلت شما از حد استاندارد فرا‌تر برود. فراموش نكنيد اگر موتورسيكلت شما در اين بخش نمره قبولي نگيرد، يعني اينكه وسيله نقليه‌تان بيشتر از حد معمول سوخت مي‌سوزاند يا در دراز مدت به قطعات اصلي آن آسيب وارد خواهد شد.
- 3- مرحله سوم
ترمزتان مي‌گيرد يا نه؟!
در مرحله نهايي آزمايش‌هاي معاينه فني موتورسيلكت، ميزان قدرت ترمزگيري وسيله نقليه مورد كار‌شناسي قرار مي‌گيرد. در اين بخش، ابتدا چرخ‌هاي جلوي موتورسيكلت روي محور غلتك مخصوص شروع به چرخش مي‌كند و سپس ترمز آن گرفته مي‌شود. در اين حالت، دستگاه نيرويي را براساس واحد كيلو نيوتون به نمايش مي‌گذارد، سپس همين كار روي چرخ عقب انجام مي‌شود تا صحت عملكرد ترمز عقب نيز بررسي شود. عدد واحد كيلو نيوتون به‌خاطر اينكه وزن هر يك از موتورسيكلت‌ها به همراه راكبشان متغير است با هم تفاوت دارد. اما مبنا براساس يك استاندارد تعيين شده سنجيده خواهد شد. اگر موتورسيكلت در اين مرحله رد شود اين احتمال وجود دارد كه نقص در سيستم ترمز، لنت ترمز، يا روغن ترمز وجود داشته باشد. گاهي اوقات هم به‌اصطلاح مكانيك‌ها، لنت‌ها شيشه‌اي مي‌شوند و عملكرد خودشان را از دست مي‌دهند. رفع عيب بخش ترمز را بايد خيلي جدي بگيريد چرا كه به‌صورت مستقيم با جان و حفظ ايمني شما در ارتباط است.
- 4- مرحله نهايي
اخذ برگه معاينه فني
اگر در هر ۳ مرحله مشكل خاصي وجود نداشته باشد و جواب آزمايش‌هاي هر بخش با ميزان استانداردهاي تعيين شده بخواند، برگه معاينه فني شما صادر خواهد شد. براي اخذ اين برگه، اپراتور سالن، كارت موتور و برگه آزمايش را از شما تحويل مي‌گيرد و سپس نسخه چاپي نتايج آن را به شما اعلام مي‌كند. اگر موتورسيلكت شما به‌دليلي مشخص رد شود كارشناسان سالن معاينه فني دليل آن را به‌صورت كامل به شما گزارش مي‌دهند تا نسبت به رفع آن در مدت تعيين شده اقدام كنيد. برگه‌هاي معاينه فني صادرشده به‌مدت يك سال اعتبار دارند و پس از اتمام اعتبار دوباره بايد براي تمديد و گرفتن برگه معاينه فني به يكي از مراكز تعيين شده مراجعه كنيد. عدم‌اخذ معاينه فني براي همه وسايل نقليه، ازجمله موتورسيكلت‌ها يك تخلف محسوب مي‌شود و پليس مي‌تواند شما را بابت همين موضوع جريمه كند. نكته اصلي ديگر هم اين است كه شما با گرفتن برگه معاينه فني، ايمني موتورسيكلت‌تان را هم به نوعي تضمين مي‌كنيد.
- كارت موتور فراموش نشود
براي گرفتن معاينه فني موتورتان راه سختي پيش رو نداريد. كافي است همراه با اصل كارت موتورسيكلت به يكي از مراكز مجاز در شهرهاي بزرگ مراجعه كنيد و اين كار را انجام دهيد. در شهر تهران ۵ مركز معتبر ويژه معاينه فني موتورسيكلت درنظر گرفته شده است. مراكز معاينه فني الغدير، سراج، نيايش، آبشناسان و شكوفه هر يك با ۲ خط فعال اين امكان را دارند تا به لحاظ فني، وسيله نقليه دوچرخ شما را مورد بررسي كار‌شناسانه قرار دهند. تمام موتورهايي كه به لحاظ قانوني اجازه تردد در شهرهاي كشور را دارند ملزم هستند حداقل سالي يك‌بار به يكي از مراكز معتبر مراجعه كرده و برگه معاينه فني موتورسيكلت دريافت كنند. منظور از موتورسيكلت‌ها هم مدل‌هاي چهارزمانه هستند كه به لحاظ تردد منع قانوني ندارند. مراحل معاينه فني در مراكز معرفي شده خيلي سريع و در ۳بخش كلي انجام مي‌شود و اگر همه‌‌چيز درست باشد، برگه معاينه فني شما در كمتر از ۳۰دقيقه صادر خواهد شد. هنگامي كه به يكي از مراكز معاينه فني داراي خطوط بررسي موتورسيكلت مي‌رويد ابتدا بايد به بخش پذيرش مراجعه كرده و اصل كارت موتورتان را تحويل دهيد. هزينه معاينه فني نيز ۳هزار تومان تعيين شده و اگر يك وسيله نقليه در نوبت اول نتواند نمره قبولي را اخذ كند، براي مراجعات بعدي تنها كافي است هزار تومان ديگر بپردازد. برگه پذيرش آزمايش معاينه فني براي مالكان موتورسيكلت‌هايي كه در مرحله نخست رد مي‌شوند نيز ۱۵روز اعتبار دارد و آنها بايد در اين مدت تعيين شده عيوب وسيله نقليه‌شان را برطرف كنند.
- سلامت موتور را تضمين كنيد
حميد معصومي، مدير مركز معاينه فني الغدير در جنوب غرب تهران ۱۲ سالي مي‌شود كه سابقه اين كار را دارد. او از همه شهرونداني كه موتورسوار هستند مي‌خواهد سالي يك‌بار براي انجام آزمايش‌هاي معاينه‌فني به يكي از مراكز تعيين‌شده بروند تا از سلامت خودرويشان با كمترين هزينه و زمان ممكن مطلع شوند.
- براي چه معاينه فني موتور؟!
معاينه فني يعني اطمينان از صحت عملكرد موتورسيلكت و خودرو بدون اينكه قطعه‌هاي آن باز شود. انجام آزمايش‌هاي معاينه فني با حداقل هزينه اين امكان را به شما مي‌دهد تا بخش‌هاي مختلف وسيله نقليه‌تان را مورد ارزيابي قرار دهيد و اگر مشكلي در هر كدام از بخش‌ها وجود داشت به راحتي آن را برطرف‌سازيد. به عبارتي اگر شما بخواهيد از عملكرد صحيح قطعات تشكيل دهنده موتور وسيله نقليه‌تان مطلع شويد، در حالت عادي هيچ راهي جز باز كردن موتور و ديدن وضعيت ظاهري آن نخواهيد داشت. اين كار علاوه بر اختصاص زمان و هزينه زياد، چندان اطمينان‌بخش هم نيست. اما در آزمايش‌هاي معاينه فني، تمام قطعات به‌صورت عملي و حين انجام كار مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند.
- آمار نگران‌كننده
آمار به ما مي‌گويد كه بيش از 1/5ميليـــون دســتگاه موتورسيكلت فقط در خيابان‌هاي شهر تهران در حال تردد هستند. اما تصور مي‌كنيد چنددرصد از اين موتورسيكلت‌ها داراي برگه معاينه فني هستند و براي راكبانشان و محيط‌زيست خطري ايجاد نمي‌كنند؟! آمار سال ۹۳ به ما مي‌گويد كه در مراكز معاينه فني تهران 98 دستگاه موتورسيكلت براي اخذ برگه معاينه فني مراجعه داشته‌اند.
نظر شما