توليد برنج مصنوعي دانه‌بلند از برنج نيم‌دانه اگر‌چه مدت‌هاست در ايران و كاملا بي‌سر و صدا آغاز شده، چند روزي است با انعكاس آن در رسانه‌ها مورد توجه مردم، كارشناسان و البته مسئولان قرار گرفته است. ديروز آرسنيك و سرب در برنج، پالم در صنايع لبني، نيترات در آب، خميرمرغ در سوسيس و كالباس و امروز برنج‌هايي كه برنج نيستند اما با نام برنج توليد و عرضه مي‌شوند و در سلامت‌شان هم ترديد‌هاي جدي هست. برنج نيم‌دانه يا به‌اصطلاح دانه مرغي كه به‌دليل خرد‌بودن قبلا به ضايعات تبديل و خوراك مرغ مي‌شد، حالا در دستگاه‌هاي مخصوصي تبديل به خمير شده و با اضافه‌شدن افزودني‌هايي دوباره تبديل به برنج مي‌شود. يك كارشناس صنايع غذايي معتقد است كه 20تا 30درصد برنج‌هاي وارداتي از هند و پاكستان از همين دست محصولات هستند و حالا پاي نمونه‌هاي وطني در ميان است. مسئولان سازمان غذا و دارو به همشهري مي‌گويند كه اين سازمان هيچ‌گونه مجوزي در مورد اين محصول صادر نكرده و خريد و فروش اين محصول تخلف محسوب مي‌شود.
دكتر سهيل اسكندري، معاون اداره كل فرآورده‌هاي غذايي، آرايشي و بهداشتي به همشهري مي‌گويد: اداره كل فرآورده‌هاي غذايي، آرايشي و بهداشتي سازمان غذا و دارو هيچ‌گونه مجوزي در مورد اين محصول صادر نكرده و در‌خواستي هم در اين زمينه نداشته‌ايم. اين محصول به‌دليل كيفيت پاييني كه دارد، احتمالا افزودني غيرمجاز خواهد داشت. علاوه بر اين، به‌دليل تماس با محيط، آلودگي آن هم بالاست و احتمال كپك زدن هم در آن وجود دارد. بنابراين، برنج ماكاروني و شبه‌برنج با معيارهاي اين سازمان به هيچ عنوان سازگاري ندارد.
به گفته اين مقام مسئول، در هرحال نظارت بر چگونگي ورود اين دستگاهها برعهده ساير وزارتخانه‌ها‌ست اما نظارت بر محصولي كه اين دستگاهها توليد مي‌كنند از نظر اينكه سلامت مردم را تهديد نكند، برعهده وزارت بهداشت است. اسكندري تصريح مي‌كند كه سازمان غذا و دارو در زمينه برنج چه ايراني و چه خارجي برنامه‌هاي خوبي را اجرا كرده است. براي نمونه كارشناسان اين وزارتخانه مزارع كاشت برنج‌هاي خارجي را هم بازديد مي‌كنند و بر چگونگي بسته‌بندي، حمل‌ونقل و صلاحيت شركت وارد‌كننده و عرضه‌كننده نيز نظارت مي‌شود. در مورد برنج‌هاي داخلي هم برنج‌ها شناسه بهداشتي دريافت مي‌كنند تا جوهر برنج داخلي مشخص شود.
لزوم نظارت بيشتر مجلس
يك عضو كميسيون مجلس شوراي اسلامي هم در گفت‌وگو با همشهري از گسترده‌شدن تخلفات مواد غذايي مي‌گويد و اينكه بايد نظارت‌ها چه از سوي دولت و چه از سوي مجلس قوي‌تر و جدي‌تر دنبال شود.دكتر عباس آريايي‌نژاد با يادآوري اين اصل كه وقتي كالايي ارزشمند مي‌شود احتمال اينكه كالاي بدلي جانشين آن شود بالا مي‌رود، مي‌گويد: وقتي كه سود اقتصادي بر سلامت مردم ترجيح داده شود، اين اتفاق‌هاي ناگوار افزايش مي‌يابد. بحث تقلب در مواد غذايي روزبه‌روز درحال افزايش است و يكي از دلايل اين اتفاق، مسئله بحران غذاست كه البته در كل جامعه جهاني وجود دارد. به همين دليل برخي كه وجدان و اعتقادي به نان حلال هم ندارند كالاها و محصولات نامناسب و باكيفيت پايين و نامرغوب وارد سبد غذايي مردم مي‌كنند. او در پاسخ به اين سؤال همشهري كه چرا كميسيون بهداشت در زمينه تخلفات مواد غذايي جدي‌تر برخورد نمي‌كند، مي‌گويد: اگر من بخواهم به كميسيون بهداشت مجلس از 100نمره بدهم، قطعا در زمينه پيگيري امنيت غذايي مردم نمره 50 را خواهم داد چرا‌كه الان نظارت‌ها، مكانيزه و شسته و رفته نيست. سلامت بايد جزو اولويت‌ها باشد و گستردگي تخلفات مواد غذايي نبايد به حدي برسد كه از توان دولت و مجلس خارج شود. از ابتدا بايد طوري عمل كرد كه اصلا تخلفي انجام نشود. البته قضيه تقلب در مواد غذايي مانند شمشير دولبه است بنابراين بايد با احتياط برخورد كرد، به اين ترتيب كه تا صحت خبري تأييد نشده مردم را بي‌دليل نگران نكنيم، بايد مواظب قضاوت‌هاي خود باشيم. اگر واقعا سهل‌انگاري شده بود آن وقت به اطلاع مردم برسانيم در غير اين صورت مردم را نبايد بي‌دليل نگران كرد. بايد هم نظارت‌ها را قوي‌تر كرد و هم آگاهي‌هاي مردم را افزايش داد تا خوب را از بد تشخيص دهند و كالا و محصول نامرغوب را خريداري نكنند.
نظارت بر توليد
دكتر سميرا يگانه آزاد، عضو هيأت علمي و مدير گروه فرآوري مواد غذايي پژوهشكده علوم و صنايع غذايي كشور هم معتقد است كه در همه جاي جهان شبيه‌سازي مواد غذايي انجام مي‌شود. در برنج‌ماكاروني هم كه با روش شبيه‌سازي مواد غذايي توليد مي‌شود بايد ديد اين نوع برنج از چه ماده اوليه‌اي تهيه شده و در فرايند توليد آن چه اتفاقي مي‌افتد. نحوه بسته‌بندي اين محصول بايد بررسي شود. اگر در اين فرايند سلامت مصرف‌كننده تأمين شده باشد، مشكلي نيست. اين كارشناس صنايع غذايي به همشهري مي‌گويد: توليد برنج‌ماكاروني به لحاظ علمي اقدامي امكان‌پذير است كه از اين روش در برخي صنايع هم استفاده مي‌شود. اما نكته قابل تامل آن است كه با توجه به حقوق اوليه مصرف‌كننده اين محصول بايد با عنوان برنج فرآوري شده و با درج تركيبات روي بسته‌بندي عرضه شود. به سخن بهتر، بايد مصرف‌كننده بداند كه چه خريداري كرده و چه مصرف مي‌كند؟
درباره برنج‌هاي قلابي
شبه‌برنج يا همان برنج‌ماكاروني در حالي با قيمت پايين در بازار عرضه مي‌شود كه قيمت خريد دولتي برنج در استان گيلان 6هزار و 500تومان و براي خريدار از 7تا 12هزار تومان قيمت خورده است. قيمت برنج خرده يا نرمه در بازار براي مصرف‌كننده حدود يك هزار و 200تومان است و توليد‌كنندگان شبه‌برنج هم برنج نرمه را كيلويي حداكثر 500تومان تهيه مي‌كنند. گزارش‌هاي غيررسمي اين موضوع را تأييد مي‌كنند كه هم‌اكنون برخي برند‌ها برنج مصنوعي توليد شده را با عنوان برنج دانه بلند ايراني در بازار عرضه مي‌كنند. توليد‌كنندگان اين برنج مي‌گويند محصول آنها بدون مواد شيميايي است و حتي مي‌تواند همراه با ويتامين‌هاي A و E غني شود، اين در حالي است كه وزارت بهداشت سلامت اين محصول را تأييد نمي‌كند.
نظر شما