دكتر اصغر عبدلي در حالي نسبت به صدور مجوز براي پرورش اين آبزي هشدار مي‌دهد كه اسفندماه گذشته هم دكتر احمدعلي كيخا، معاون طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط‌زيست در گفت‌وگو با همشهري به صراحت اعلام كردكه سازمان حفاظت محيط‌زيست با پرورش اين ماهي كه بومي قاره آفريقاست مخالف است. اما با وجود اين مخالفت، برخي با پافشاري تلاش مي‌كنند به هر طريقي براي پرورش اين‌گونه مهاجم مجوز بگيرند.
تجربه ماهي آمور را تكرارنكنيد
آنطور كه عبدلي مي‌گويد سازمان محيط‌زيست به‌علت خطراتي كه اين گونه مهاجم مي‌تواند براي آب‌هاي ايران داشته باشد تاكنون با پرورش تيلاپيا در استان‌هاي مختلف مخالفت كرده و تنها براي پروش اين ماهي به شكل آزمايشي و با اهداف پژوهشي در بافق يزد مجوز صادر كرده است.
اين متخصص اكولوژي ماهي، با تأكيد بر مهاجم بودن تيلاپيا و پيامدهاي ناگوار پرورش اين ماهي در آب‌هاي كشور به تجربه تلخ شانه‌دار مهاجم در درياي خزر اشاره كرد و گفت: بنا به اعلام مسئولان سازمان شيلات ايران، شانه‌دار- اين گونه غيربومي مهاجم- كه از طريق آب توازن كشتي‌ها وارد خزر شد با خوردن غذاي كيلكاها و در نتيجه كاهش جمعيت اين آبزي، علاوه بر بروز بحران اكولوژيك، جامعه بزرگي از صيادان كيلكا را به خاك سياه نشاند. در نتيجه سازمان شيلات ناگزير به پرداخت ميلياردها تومان خسارت به صياداني شد كه به صيد كيلكا تشويق شده بودند و ميلياردها تومان هم هزينه پژوهش براي رفع اين مشكل شد.
وي در ادامه تصريح كرد: كساني كه به‌دنبال اخذ مجوز پرورش تيلاپيا هستند، مي‌گويند كه با پرورش تيلاپيا غذاي مردم تأمين مي‌شود، اشتغال رونق مي‌گيرد و باعث ارزآوري مي‌شود اما بايد درنظر داشت كه ده‌ها عيب هم دارد. براين اساس، درصورت راهيابي اين ماهي به محيط‌هاي طبيعي و ايجاد خسارت‌هاي گسترده كدام سازمان يا فرد پاسخگو است؟
عبدلي به رها‌سازي ماهي آمور در هامون اشاره كرد و يادآور شد: آمور كه يكي از كپور ماهيان چيني علف‌خوار است، در دهه 1360 به تالاب هامون با همين اهداف خير معرفي(رها‌سازي) شد. در آغاز همه خوشحال بودند زيرا ماهي آمور رشد خوبي داشت و صيد و صيادي رونق بسيار خوبي داشت اما اين خوشحالي يك دهه بيشتر دوام نياورد و ابتداي دهه 1370 شكايت‌ها شروع شد زيرا مردمي كه تنها منبع آبي آنها هامون بود و از نيزارهاي اطراف اين تالاب براي حصير بافي، تغذيه دام، صيد ماهي بومي و پرندگان پناه گرفته در لابه‌لاي نيزارها استفاده مي‌كردند به‌ناگاه ديدند كه تالاب از نيزار خالي شد و نه‌تنها منبع غذاي دام‌هايشان را از دست دادند بلكه صنايع‌دستي حصيربافي هم تعطيل شد. به گفته وي، نابودي نيزارهاي هامون، تبديل به يك مشكل اقتصادي- اجتماعي در يك منطقه محروم شد، درحالي‌كه پژوهش‌ها نشان داد ورود ماهي غيربومي آمور به هامون كه با اهداف توسعه اقتصادي و افزايش درآمد مردم صورت گرفته بود باعث نابودي اين نيزارها شد. در سال‌هاي بعد هم مشكل كم‌آبي، نابودي تدريجي هامون را تشديد كرد.
تيلاپيا در فهرست 100گونه مهاجم
عبدلي به گزارش‌هاي منتشر شده از سوي سازمان‌هاي جهاني حفاظت از طبيعت اشاره كرد وگفت: براساس اين گزارش‌ها، ماهي تيلاپيا در فهرست 100گونه مهاجم قرار دارد و براي طبيعت بسيار مخرب است. توليدمثل اين گونه مهاجم بسيار زياد است. همه‌‌چيزخوار است، درمقابل تغييرات محيطي مانند دما و شوري مقاوم است و در رقابت با گونه‌هاي بومي پيروز شده و بسياري از آنها را حذف مي‌كند. تيلاپيا حتي در خزر هم دوام مي‌آورد و قادر به زيست در بسياري از تالاب‌ها و رودخانه‌هاي كشور است و تنها چيزي كه مي‌تواند رشد اين گونه را محدود كند دماي كمتر از 10درجه است، به همين دليل تاكنون هيچ كشوري موفق به حذف يا كنترل جمعيت اين گونه مهاجم در رودخانه‌ها و تالاب‌ها نشده است.
به گفته اين استاد دانشگاه، بسياري از مخازن سدهاي كشور نيز محل مناسبي براي رشد و زندگي تيلاپيا است، به همين دليل اگر اين ماهي‌ها به مخازن سدهاي آب شرب راه پيدا كنند در دوره‌هاي كم‌آبي يا تغييرات دمايي دچار مرگ‌ومير گسترده مي‌شوند و با آلوده كردن آب مخازن سدها باعث بروز فاجعه مي‌شوند.
نظر شما