هامون، پریشان، شادگان و تالاب انزلی هیچ کدام شبیه آن روزی نیستند که 48سال پیش کشورهای زیادی را راهی شهر رامسر کرد. از طرف دیگر از میان تالاب‌های ایران، ارومیه، انزلی، شادگان، هامون و گاوخونی مهم‌ترین آنها هستند که اغلب به خط قرمز شرایط بحران نزدیک شده یا از آن گذشته‌اند.
تالاب میانکاله، دریاچه پریشان، دریاچه ارومیه، دریاچه نی‌ریز، مرداب انزلی، تالاب شادگان، هامون و هیلمند، دریاچه قوپی، هامون پوزاک، شورگل، بندر کیاشهر، امیرکلایه، قوری گل، مجموعه آلاگل، آلما گل و آجی گل، خوران، مجموعه رودشور، رود شیرین و رود میناب، رود گز و رود حرا، تالاب گاوخونی، خلیج گواتر، جزیره شیدوار، تالاب قمیشان و تالاب فریدونکنار، تالاب‌های بین‌المللی ایران هستند که وضعیت‌های مختلفی دارند.
براساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست، هم‌اکنون 6تالاب در فهرست تالاب‌های در معرض خطر (لیست مونترو) قرار گرفته و شرایط بسیار بحرانی دارند تالاب هامون و تالاب انزلی و بختگان از جمله این تالاب‌ها به‌شمار می‌آیند. علاوه براین، از 40تالاب موجود در کشور، از 20تا 80درصد خشک شده‌اند براین اساس می‌توان گفت که بیش از 50درصد تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور خشک شده‌اند.
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در تشریح وضعیت کنونی تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور و عوامل تأثیرگذار در ناپایداری اکوسیستم‌های تالاب‌ها گفت: واقع‌شدن تالاب‌ها در پست‌ترین نقاط حوزه‌های آبخیز باعث شده که هرگونه عملکرد مثبت یا منفی اثر خود را روی تالاب‌ها داشته باشد.
عباس رجایی با انتقاد از وضعیت نابسامان تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور به اهمیت وجود آنها برای محیط‌زیست اشاره کرد و افزود: متأسفانه اتخاذ تدابیر غیرکارشناسی و بی‌توجهی محض به خشک‌شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها، مرگ آنان را نزدیک‌تر کرده است.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس در مورد مشکلات و عوامل تهدیدکننده تالاب‌های کشور افزود: تغییرات اقلیمی، طرح‌های توسعه منابع آب به‌ویژه طرح‌های نوسازی، تغییرات کاربری حاشیه تالاب‌ها و آلودگی‌های گسیل شده از بالادست از عوامل مهمی است که به خشک شدن تالاب‌های کشور منجر شده است.
رجایی افزود: خشکسالی و برداشت‌های بی‌رویه و غیرکارشناسانه از تالاب‌ها و دریاچه‌ها ازجمله مهم‌ترین عواملی است که مرگ تدریجی آنان را رقم زده است. شناخت و تعیین مقادیر کمی ناپایداری‌های اکوسیستم‌های تالاب‌ها ازجمله میزان کمبود منابع آب، مقادیر فزاینده مصارف آب در بخش‌های مختلف حوضه‌های تالابی، شناسایی میزان آلاینده‌ها و رسوبات خارج از حد تحمل محیط ازجمله مهم‌ترین اولویت‌های احیای تالاب‌های کشور است.
این نماینده مجلس با بیان اینکه تالاب‌ها اغلب مزایای اقتصادی چشمگیری برای کشور دارند، تأکید کرد: تأمین آب، ماهی، منابع انرژی و تولید داروهای گیاهی ازجمله مزایای اقتصادی مهمی است که تالاب‌ها و دریاچه‌ها برای کشور دارند.رجایی خاطرنشان کرد: خشک‌شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها به نابودی زیستگاه‌های مجاور و حیات وحش منجر می‌شود. ضرورت توجه به تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور با انجام اقدامات عملی برای جلوگیری از مرگ آنها بر کسی پوشیده نیست.
وی با یادآوری جایگاه مدیریت زیستگاهی تالاب‌ها و دریاچه‌ها در قانون برنامه پنجم توسعه گفت: موضوع مدیریت زیست بومی برای نخستین بار در بند الف ماده 67قانون برنامه چهارم توسعه کشور در اسناد برنامه‌ای و مقررات جاری کشور مورد تأکید قرار گرفت و توسعه این فعالیت‌ها در طول برنامه چهارم نیز مدنظر بود.
