سفره‌‌ی هفت سین به ما می‌‌آموزد که چگونه الگوی خوراکی مناسب در طول سال و به در شرایط مختلف داشته باشیم و چگونه آنها را در برنامه روزانه خود بگنجانیم.
سیب، سیر، سرکه، سماق، سنجد، سپند (در طب سنتی اسپند نیز در مواردی مصرف خوراکی دارد)و سمنو هم خوراکی هستند و هم نماد شادابی و سلامت.خوشمزه‌ترین و مقوی‌ترین آنها سمنو است که معمولا دقایقی پس از تحویل سال نو نوش‌جان می‌شود.(آشنایی با روش تهیه سمنو )
سیب
طبیعت سیب شیرین گرم و تر است.
سیب یکی از بهترین پاک کننده‌های دستگاه گوارش، معده، مقوی معده و قلب می‌باشد. خوردن سیب در سحرگاهان، علاوه بر پاکسازی معده باعث افزایش اشتها می‌شود.
سیب موجب کاهش حرارت درون شده و برای گرم مزاجان و درمان تب مفید می‌باشد.
سیب در کاهش سموم بدن و لینت مزاج نقش موثری دارد.
مصرف متعادل و منظم سیب بواسطه رطوبتی که دارد، موجب لطافت پوست می‌شود.
سیب مقوی مغز و اعصاب است ولی زیاده روی در مصرف آن (بویژه سیب بهاره) درد عصب در پی دارد.
پیامبر خدا (ص) خوردن سیب در سحرگاهان را موجب طولانی شدن عمر می‌داند. در نزد اقوام مختلف نیز سیب نماد طراوت، جاودانگی و سلامتی است.
سماق
طبع سماق سرد و خشک است. سماق مقوی معده و روده بوده و از ریختن صفرای اضافی به این دو جلوگیری می‌کند.
سماق قابض است و در اسهال و حالت تهوع صفراوی بسیار مفید می‌باشد. باعث تصفیه خون شده و مواد مضر آن مانند اوره را دفع می‌کند.
مصرف سماق به همراه کباب باعث کاهش مضرات آن از جمله چربی زیاد آن می‌شود.
مصرف سماق در غذاها موجب کاهش غلظت خون و چربی بد خون شده و همچنین در افراد مبتلا به دیابت تاثیر بسیار خوبی دارد.
تاثیر سماق در جلوگیری از خون ریزی‌های داخلی بی نظیر است. به طور مثال در بهبود اسهال خونی، خونریزی سینه و همچنین خون ریزی زیاد دوران قاعدگی نقش موثری دارد.
غرغره جوشانده سماق در درمان ورم دهان و گلو مفید است
در اصل سماق میوه است اندکی از عدس بزرگ تر که ارتفاع درخت آن به دو متر می‌رسد. توصیه می‌شود خودتان میوه خشک شده آن را تهیه نمائید و آن را کوبیده و سپس مصرف کنید.
مضرات سماق
مصرف سماق در کسانی که معده و کبد سرد دارند مضر بوده و مصلح آن پختن آن با بادنجان است.
مصرف بیش از اندازه و بی رویه‌ی آن میتواند ایجاد مسمومیت کند.
سرکه
طبع سرکه سرد و خشک است. سرکه قابض و کاهش دهنده‌ی رطوبت بدن است.
استفاده از سرکه در کنار وعده‌های خوراکی باعث رقیق شدن خون شده و به تجزیه چربی‌ها و دفع سموم کمک کرده و سبب کاهش چربی خون می‌شود.
سرکه در رفع جرم دندان و التهاب لثه موثر است. به منظور رفع بوی بد دهان و نیز سفیدی دندان‌ها، هفته‌ای یک بار دندان‌های خود را با مسواک آغشته به سرکه مسواک بزنید.
بخور سرکه‌ی رقیق شده در رفع گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی موثر است و سردردی را که در اثر بدی هوای محیط، بخار حمام و زیادی صفرا باشد، معالجه می‌کند.
سرکه محرک اشتهاست از این رو برخی افراد در آغاز غذا، اندکی سرکه می‌خورند.
امام صادق (علیه السلام ): سرکه ، نیکو خورشى است. تلخه را مى شکند، قلب را زنده مى‌سازد، لثه را استحکام مى‌بخشد و جنبندگان شکم را مى‌کشد.
مضرات سرکه
زیاده روی در مصرف آن برای موارد زیر زیان آور است: اعصاب و اعضایی که بافت عصبی فراوان دارند مانند معده و رحم...
در بعضی افراد باعث بروز زخم‌های گوارش (سحج) در معده و روده‌ها می‌شود. بدن را لاغر می‌کند. نیروی جنسی را ضعیف و حتی قطع می‌کند.
با توجه به طبیعت سرکه، افرادی که دارای غلبه سردی هستند باید از مصرف سرکه بپرهیزند و افراد دارای مزاج‌های سرد و خشک یا سرد و تر، کمتر سرکه مصرف نمایند.
همچنین سرکه برای مبتلایان به درد مفاصل و زخم معده نیز مضر است.
سنجد
طبع آن سرد و خشک است. جهت تسکین سردرد مفید است. مقوی معده است. مصرف آن در اطفال بسیار مفید بوده و به رشد و نمو آنها کمک می‌کند. در بیماری‌های ریه سودمند است.
پودر هسته سنجد در درمان التهاب‌های حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
امام صادق (علیه السلام ): سنجد، گوشتش گوشت مى‌رویاند، استخوانش استخوان را رشد مى‌دهد و پوستش پوست را مى‌پرورد.
علاوه بر این ، سنجد کلیه‌ها را گرم مى‌کند، معده را پاک مى‌سازد، مایه ایمنى از بواسیر و تقطیر البول است، ساق پا را قوى مى‌کند و رگ جذام را به کلى قطع مى‌کند.
سمنو
سمنو یکی از غذای خوشمزه اکثر مناطق ایران است که از عصاره جوانه گندم آنرا تهیه می‌شود. غذای کاملی است و تقریبا تمامی‌مواد مورد نیاز بدن در آن وجود دارد.
تمامی‌خواصی که برای جوانه گندم ذکر می‌شود در این غذا وجود دارد. از جمله لطافت و زیبایی پوست، تقویت بدن، چاق شدن بدن‌های نحیف و لاغر، تقویت مغز، رفع درد سینه و ...
سمنو یکی از بهترین غذاهای مناسب برای خانم‌های باردار است.
سیر
سیر از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. سیر به دلیل دارابودن خواص بسیار، کاربرد دارویی دارد. این گیاه جادویی سلامتی شما در موارد بسیار تضمین می‌کند.
حضرت محمد (ص) برای سیر 70 خاصیت مختلف قائل شده اند و می فرمایند؛ از سبزی سیر تا می‌توانید استفاده کنید، زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آنکس که سیر و پیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیک نشود.
برای نوشتن خواص و فواید سیر یک کتاب هم کم است. با این وجود مهم‌ترین اثرات سیر به صورت خلاصه شامل موارد زیر است؛
- کم کردن چربی خون، بخصوص کلسترول
- پایین آورنده فشار خون بالا
- محرک دستگاه ایمنی بدن
- ضد باکتری، قارچ و انگل های روده ای
- ضدسرطان
- خلط آور
- ضد اسهال
- ضدسل ریوی
- ضد آماس کبد
- تسکین دردهای قلبی
- درمان زگیل و واریس
منبع: طب سنتی
