دکتر حسین علایی: ارزیابی مذاکره اخیر لاریجانی – سولانا نیازمند انتشار اطلاعات بیشتری از جزئیات گفتگوهاست.

ولی آنچه تاکنون مشخص شده این است که طرف اروپایی به ادامه روند مذاکرات برای رسیدن به چارچوبی که بتواند براساس آن گفت‌وگوهای رسمی بین ایران و کشورهای 1+5 انجام شود علاقه‌مند است.

اعلام ادامه مذاکرات ظرف چند هفته آینده، بیانگر آن است که آمریکا و کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که تنها از مسیر صدور قطعنامه‌های پی‌درپی نمی‌توانند ایران را از غنی‌سازی اورانیوم بازدارند.

برخی حتی معتقدند که صدور قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل باعث شده است تا ایران در پیمودن گام‌های خود در مسیر غنی‌سازی، با شتاب بیشتری حرکت نماید. بنابراین نبایستی با صدور قطعنامه جدید، مسیر پرونده هسته‌ای را به سوی بن‌بست نزدیک نمود. بلکه بایستی با کمک بهره‌گیری از مشروعیت حاصل از تصویب قطعنامه‌هایی که تاکنون از سوی شورای امنیت صادر گردیده، به اعمال فشارهای تدریجی علیه ایران ادامه داد و هرازگاهی نیز در باغ سبزی را برای خروج از بن‌بست نشان داد. گفته می‌شود که سولانا در مذاکرات قبلی خود بازگشت به شرایط آخرین اجلاس برلین را که قبل از صدور قطعنامه‌های تحریم بوده به ایران پیشنهاد کرده است. این خبر حاکی از آن است که آمریکا و غرب در ادامه اعمال فشارهای بیشتر بر ایران دچار مشکلاتی هستند. از سوی دیگر آنها از بازداشتن ایران به کنار گذاشتن فعالیت‌های تحقیقاتی خود به‌منظور رسیدن به غنی‌سازی در مقیاس صنعتی تا حدود زیادی ناامید شده‌اند. بنابراین مذاکره برای حل مسأله هسته‌ای و ادامه مسیر گفت‌وگوها را راه‌حل بهتری تشخیص می‌دهند. به همین منظور به‌نظر می‌رسد که در شرایط کنونی، سیاست کشورهای 1+5 به‌دست آوردن زمان و طولانی کردن مذاکرات به‌منظور حرکت گام‌به‌گام برای رسیدن تفاهم با ایران است. گرچه ممکن است تلاش انگلیس برای تهیه پیش‌نویس شدیدتری برای قطعنامه بعدی علیه ایران نیز چاشنی این سیاست گردد تا ایران نگران از مواجه شدن با تحریم‌های بیشتر، سریع‌تر به توافق با جامعه اروپا اقدام نماید. در شرایط کنونی از دیدگاه اروپا تعلیق موقت غنی‌سازی از سوی ایران به‌منظور مقدمه‌ای برای آغاز مذاکرات رسمی می‌تواند گامی به سوی جلو باشد درحالی‌که از دیدگاه ایران، پذیرش حق غنی‌سازی برای جمهوری اسلامی ایران از سوی اعضاء شورای امنیت سازمان ملل متحد و آغاز مذاکرات برای رسیدن به تفاهم در همه زمینه‌های مسأله هسته‌ای می‌تواند راهگشا باشد. به همین منظور، ایران اعلام آمادگی کرده است تا ابهامات باقیمانده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در محدوده زمانی معینی برطرف نماید و مذاکره بین رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز برای پیشرفت در مسیر انجام شده است. بنابراین توافق بر سر ادامه مذاکرات لاریجانی – سولانا ظرف سه هفته آینده، مشخص می‌سازد که هم‌صدایی مسئولان مختلف ایرانی و حمایت مردم از آنها از رسیدن به توانمندی انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، یک تردید جدی را در بین کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به کارآمد بودن فوری قطعنامه‌های تحریم علیه ایران، ایجاد نموده است و آنها قصد دارند تا از طریق گفت‌وگو، به راه‌حلی میانه دست یابند. البته بایستی بر این نکته نیز افزود که تلاش‌های آمریکا برای گسترش آرایش نظامی در خلیج فارس و نیز آرایش سیاسی متحدان عرب آمریکا در منطقه، علیه ایران و نیز ایجاد فضای سنگین تهدید بین‌المللی علیه ایران تاکنون بی‌ثمر مانده و فرورفتن ارتش آمریکا در باتلاق عراق و نیاز آمریکا به ایران برای یافتن راهی برای خروج از بحران و بن‌بست عراق نیز بر ناکامی های آمریکا افزوده است. بنابراین نیاز به زمان برای آمریکا موجب ادامه این گفت‌وگوها خواهد شد. طبیعتا ایران در شرایط کنونی بایستی به‌گونه‌ای دیپلماسی خود را سازمان دهد که نه‌تنها از مسیر صدور قطعنامه جدید دور شود بلکه فضا را به سمت تعلیق درآوردن قطعنامه‌های قبلی، سوق دهد تا بتواند بر توانایی‌های قدرت منطقه‌ای خود بیفزاید و آمریکا را وادار به تجدیدنظر در رفتار خود با ایران کند.
البته برای این‌که کشورهای اروپایی مذاکره کننده با ایران، بتوانند بر نقش خود در پرونده هسته‌ای بیفزایند و از ادامه ناکامی‌های خود در این زمینه بکاهند، می‌توانند گام‌های بلندتری برداشته و با حذف پیش‌شرط‌ها، تلاش خود را برای آغاز مذاکرات رسمی شروع نمایند تا عملا پرونده هسته‌ای به ریل اصلی خود افتاده و مسیر آن از حرکت به سمت تقابل و رویارویی دور شده و بررسی برای یافتن راه‌حل‌های جدید آغاز گردد.

کد خبر 25116

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست داخلی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز