به گزارش ایرنا کیومرث یزدان‌پناه گفت: طرح‌ها و برنامه‌هایی که هر روز و به اشکال مختلف مطرح می‌شود، پاسخگوی احیای دریاچه ارومیه نیست، چرا که یکی از اقدامات لازم تخریب یک یا دو سد بزرگ در مسیر ورودی آب دریاچه ارومیه است که به طور حتم برای دولت هزینه‌های زیادی خواهد داشت.
وی اظهار داشت: فرض بر این است که دولت این سدها را از مسیر دریاچه ارومیه بردارد، اما با توجه به حجم زیاد نمک در این دریاچه پنج سال زمان نیاز است تا غلظت نمک کنترل شود.
رئیس دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران با بیان این که کاربری‌های کشاورزی، صنعتی و مسکونی که در مسیر دریاچه ارومیه ایجاد شده، مشکلاتی را برای این دریاچه ایجاد کرده است افزود: به طور حتم تملک آنها برای دولت هزاران میلیارد تومان هزینه دربر خواهد داشت تا مسیر آب دریاچه ارومیه باز شود که طرح این مسائل احیای این دریاچه را با ناامیدی مواجه می‌کند.
به طور قطع دولت تدبیر و امید با تشکیل کمیته و ردیف بودجه مشخص برای احیای دریاچه ارومیه اهتمام دارد، اما باید بدانیم که به دلیل موانع موجود، به ویژه موانع انسانی این دریاچه به سادگی به سمت تثبیت و احیا پیش نخواهد رفت، چرا که در صورت حل مشکلات موجود، احیای دریاچه ارومیه حداقل 10 سال زمان می‌برد تا به حالت اولیه خود بازگردد.
یزدان پناه در خصوص بروز طوفان‌های نمکی نیز گفت: بروز طوفان نمکی استدلال برخی کارشناسان است که اثبات نشده، چرا که در هیچ جای دنیا طوفان نمکی به وقوع نپیوسته است، به طور مثال دریاچه بزرگ آرال پس از خشک شدن، ترکیه و کشورهای اطراف را با طوفان‌های نمکی مواجه نکرد.
وی با بیان این که، طوفان نمکی صرفا یک هشدار است، چرا که نمک سنگین بوده و به طوفان تبدیل نمی‌شود، افزود: بر عکس نمک، شن‌های روان و ریزگردها سبک هستند و با کوچک‌ترین حرکت جوی، فرسنگ‌ها مسیر را طی می‌کنند.
یزدان پناه با تاکید بر این که، به طور قطع خشکیدگی دریاچه نمکی ارومیه تبعات زیست‌محیطی خاص خود را دارد، ادامه داد: طبق بررسی‌های علمی در استان اصفهان بیماری سرطان خونی بیش از سایر مناطق کشور به دلیل تغییر کاربری زاینده‌رود و خشکیدگی تالاب‌ها و شکل‌گیری صنایع غیرمرتبط با اکوسیستم آن منطقه دیده می‌شود که این مشکل را در آینده می‌توانیم به شکل دیگری در پیرامون جغرافیای طبیعی ارومیه هم شاهد باشیم و پیامدهای انسانی در پی داشته باشد و عوارض خاصی را به ساکنان آن منطقه تحمیل کند.
وی با بیان این که، تغییر کاربری اکوسیستم به واسطه فعالیت‌های انسانی همیشه تبعات منفی خود را داشته است افزود:
یک بررسی علمی نشان می‌دهد در 50 سال اخیر قد متوسط انسان‌ها کاهش پیدا کرده است و این نشان‌دهنده تاثیرات مستقیم فعالیت‌های انسانی و تغییرات اکوسیستمی در کشور است، بنابر این هر رخدادی در هر منطقه جغرافیایی چه در ایران و چه در خارج از ایران که موجب تغییر اکوسیستم شود، تبعات انسانی خاص خود را در پی دارد.
وی با بیان این که، متاسفانه مسئولان مربوطه تاکنون مسیر اشتباه را در حفظ اکوسیستم کشور دنبال کرده‌اند، تاکید کرد: راهکارهایی برای نجات اکوسیستم کشور وجود دارد، اما این که چقدر این راهکارها به درستی اجرایی شود قابل اهمیت است.
وقتی توسعه پایدار را قربانی خواسته‌های صنفی و سیاسی می‌کنیم، نباید انتظاری بیش از این داشته باشیم، زمانی می‌توانیم مانع این مشکلات شویم که توسعه پایدار را متناسب با جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی کشور پیش ببریم.
متاسفانه جغرافیای طبیعی ما در اکثر موارد در روند توسعه قربانی جغرافیای انسانی می‌شود، همین گسترش لجام گسیخته شهرها به ویژه شهر تهران نتیجه توسعه تلخ و نگرش خاص سیاسی و انسانی به این کلانشهر است.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قرار نبود وسعت شهر تهران از 700 هکتار بیش‌تر شود، اما هم اکنون رشد افقی و عمودی شهر تهران غیرقابل کنترل است و تمام اراضی بسیار مستعدد و ارزشمند شهر تهران که می‌توانست بخش عمده نیاز تغذیه‌ای جامعه را تامین کند با تغییر کاربری و تبدیل به صنایع و فعالیت‌های مسکونی خدماتی و تجاری در حال رشد است.
اگر 100 مقاله علمی در سطح بین‌المللی نیز تولید و ارایه دهیم، اما نیروی انسانی متعهد نداشته باشیم برای حفظ اکوسیستم کشور به نتیجه‌ای نخواهیم رسید.
