آیا اصغر فرهادی می‌تواند امسال با بردن اسکار برای «گذشته» به جمع فیلمسازانی بپیوندد که 2 بار یا بیشتر این جایزه را برده‌اند؟
همین هفته گذشته بود که تیزر رسمی فیلم سینمایی «گذشته» در فضای مجازی پخش شد تا مخاطبان خارجی را برای تماشای تازه‌ترین ساخته کارگردان برنده اسکار ایران آماده کند. کمتر از یک‌ماه دیگر اکران عمومی فیلم فرهادی در سینماهای آمریکا آغاز می‌شود و شرکت سونی پیکچرز کلاسیکس به‌عنوان پخش‌کننده رسمی فیلم تلاش خود را برای موفقیت «گذشته» در فصل جوایز سینمایی کلید می‌زند. آکادمی اسکار از 1947تا 1955هر سال به یک فیلم غیرانگلیسی‌زبان که در آمریکا اکران شده بود جایزه ویژه یا افتخاری می‌داد؛ گرچه این جایزه هم مبنای مشخص و رقابتی نداشت و مثلا سال 1953چنین جایزه‌ای اصلا داده نشد. از 1956بخش اسکار فیلم‌های خارجی‌زبان شکل رسمی به‌خود گرفت و در همان سال فدریکو فلینی فقید برای «جاده» جایزه بیست و نهمین دوره مراسم اسکار را با خود به خانه برد. فیلمساز شهیر ایتالیایی سال بعد هم برای «شب‌های کابیریا» همین جایزه را از آن خود کرد تا تاریخ‌ساز شود.
تقریبا 5 سال گذشت تا این افتخار در 2 سال پیاپی با «چشمه باکره» 1960و «همچون در یک آینه» 1961به اینگرید برگمان، کارگردان نامدار سوئدی رسید.امروز بیش از 5 دهه از آن دوران گذشته و در تمام این سال‌ها هیچ فیلمسازی موفق نشده در دو سال پشت سر هم این جایزه را نصیب خود کند؛ گرچه نمایندگان سینمای ایتالیا 2 بار دیگر (در اوایل دهه 1970) و دانمارک یک‌بار (در اواخر دهه 1980) توانستند در 2 سال پیاپی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را برای کشورهای خود به ارمغان بیاورند.
نوبتی هم که باشد نوبت ایران و اصغر فرهادی است که تاریخ‌ساز شوند و معتبرترین جایزه سینمای جهان را به فاصله یک سال پس از اسکار جدایی نادر از سیمین از آن خود کنند. «گذشته» پس از حضور موفق در جشنواره کن و بردن جوایز بهترین بازیگر زن و هیأت داوران کلیسای جهانی، به جشنواره دوربان در آفریقای جنوبی رفت و جایزه بهترین فیلمنامه را برد.
این فیلم در 6 ماه اخیر در جشنواره‌های سیدنی، آتن، مونیخ، نیوزیلند، تلوراید، تورنتو، ادمونتن، ونکوور، میل ولی، لندن، گیخون و... هم حضور داشته و همین چند روز پیش در جشنواره بین‌المللی فیلم سنت لوییس به نمایش درآمده است.گرچه نمی‌توان تعداد جوایز «گذشته» را با «جدایی نادر از سیمین» (در بازار جهانی با نام «جدایی» شناخته می‌شود) مقایسه کرد اما به سادگی هم نمی‌توان از کنار نام اصغر فرهادی گذشت؛ فیلمسازی که حالا دیگر هر ساخته‌اش اتفاقی در سینمای جهان است و مدیران جشنواره‌های درجه یک دنیا شامل کن، ونیز و برلین برای نخستین نمایش فیلم او در جشنواره تحت مدیریت خود تلاش می‌کنند.
«گذشته» از 3 روز دیگر یعنی 29نوامبر در فنلاند به نمایش عمومی درمی‌آید و سوم دسامبر برای حضور در جشنواره فیلم مولف به بلگراد، مرکز صربستان می‌رود. پس از نمایش در این جشنواره، سینما دوستان صربستانی هم می‌توانند فیلم را روی پرده سینماها تماشا کنند و تعطیلات کریسمس موعد اکران محدود آن در سینماهای آمریکای شمالی است. نروژ آخرین کشوری است که در سال 2013میزبان «گذشته» می‌شود و آلمان و سوئد هم در سال نو میلادی به استقبال فیلم می‌روند.
فیلم 11میلیون دلاری «گذشته» در فرانسه حدود یک میلیون نفر بیننده داشت و میزان فروش آن در ایران به نزدیک 2 میلیارد تومان رسید. گرچه این درام 130دقیقه‌ای در سایت معتبر imdb نمره بسیار خوب 8 از 10گرفته، اما برای دانستن نظر منتقدان و رسانه‌های معتبر آمریکایی درباره آن باید حدود یک‌ماه دیگر منتظر ماند.
فرهادی ماموریت دارد برای دومین بار یک مجسمه طلایی اسکار برای سینمای ایران به ارمغان بیاورد. باید دید آیا او می‌تواند این ماموریت تقریبا غیرممکن را به سرانجام برساند؟ ما برای اصغر فرهادی آرزوی موفقیت می‌کنیم. هر چه باشد، آرزوی محال که محال نیست!
