یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۰
۰ نفر

همشهری آنلاین: امروزه موضوعات پزشکی به طور گسترده‌ای در رسانه‌ها گزارش می‌شوند، و این گزارش‌ها بر پزشکان، مردم و دولت‌ها تاثیر می‌گذارند.

در عین حال پوشش اخبار پزشکی اغلب به خاطر گمراه کننده بودن یا نادقیق بودن مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. دسترسی به اطلاعات بهداشتی هر سال در حال افزایش است و اثرات گوناگونی را بر رفتارهای مخاطبان ایجاد می‌کند.

منابع اطلاعات بهداشتی ممکن است برنامه‌های خبری تلویزیونی، ژورنال‌های علمی، روزنامه‌ها یا وب‌سایت‌های اینترنتی باشند.

دقت در گزارش اخبار پزشکی

اغلب بی‌دقتی‌ها و گمانه‌زنی‌ها در پوشش اخبار پزشکی را می‌توان به موانع متعدد میان جامعه علمی و عموم مردم مربوط دانست، از جمله فقدان دانش گزارشگران، کمبود زمان برای تهیه گزارش مناسب، یا کمبود جا برای انتشار مطلب کامل.

اغلب گزارش‌های خبری پزشکی موضوعات مهمی مانند کیفیت شواهد، هزینه‌های تحقیق و مقایسه خطرات در مقابل سودمندی‌ها را مورد بحث قرار نمی‌دهند. اما روزنامه‌نگاری پزشکی تنها آن چیزی که به طور تجاری عرضه می‌شود و به وسیله رسانه‌های خبری و جمعی تحت پوشش قرار می‌گیرد نیست.

یک شاخه گسترده و آکادمیک‌تر روزنامه‌نگاری پزشکی وجود دارد که "ژورنالیسم پزشکی مبتنی بر شواهد" است. پژوهش‌های مبتنی بر شواهد بسیار دقیق‌تر است و بنابراین منبع بسیار قابل‌اعتمادتری نسبت به اخبار پزشکی است که بوسیله روزنامه‌های جنجالی منتشر می‌شوند.

همچنین موسسات ژورنالیسم پزشکی وجود دارند که به پژوهشگران پزشکی کمک می‌رسانند تا آنها تحقیقات قابل‌اعتمادتری را انجام دهند. این موسسات خدماتی را هم به پژوهشگران پزشکی و نیز ژورنال‌ها می‌دهند تا به پژوهشگران کمک کنند تا تحقیقات‌شان را به طور اخلاقی و بر اساس استانداردهای جهانی ژورنالیسم پزشکی انجام دهند.

همچنین در سال‌های اخیر استفاده از "نویسندگان پزشکی" به عنوان افرادی که نوشته‌های پزشکی روشن، موجز و آسان‌یاب برای افراد غیرمتخصص تولید می‌کنند، رواج بیشتری یافته است.

  • تضاد منافع

1- میان دانشمندان و روزنامه‌نگاران

هنگامی که موضوع بر سر تصمیم گرفتن درباره ارزشمند بودن تحولات در پزشکی، شکاف بزرگی میان جامعه علمی و جامعه روزنامه‌نگاری وجود دارد. به ماهیت مداوم "بازبینی به‌وسیله کارشناسان مستقل" (peer review) در جامعه علمی باعث می‌شود گزارش کردن پیشرفت‌های قابل‌توجه در اکتشافات علمی به این سادگی‌ها امکان‌پذیر نباشد.

پیامد این وضعیت ممکن است تمرکز بر جنبه‌های منفی پزشکی و علم باشد، و باعث شود که روزنامه‌نگاران به گزارش اشتباهات پزشکان و تفسیر نادرست ننایج پژوهشی گرایش پیدا کنند.

اما روزنامه‌نگاران تنها مقصر این وضعیت نیستند، دانشمندان نیز ممکن است با انتشار نتایج ابتدایی امیدوارکننده تحقیقات‌شان در رسانه‌ها برای اینکه بتوانند تامین آینده اعتبارات برای کارشان را تضمین کنند، در تشدید این وضعیت نقش داشته باشند.

2- تاثیر شرکت‌ها

روزنامه‌نگاران پزشکی نیز بالقوه با "تعارض منافع" (conflict of interests) مواجه هستند.

صنعت داروسازی حامی مسابقه‌های روزنامه‌نگاری است که جوایز هنگفت نقدی یا سفرهای خارجی را به همراه دارد.

ماهیت در حال تحول رسانه‌های خبری باعث شده است که گزارشگران بیشتری به صورت آزاد، بیرون از سازمان‌های خبری سنتی مانند روزنامه‌‌های عمده کلانشهرها کار کنند، و به این ترتیب احتمال دور زدن استانداردهای مربوط به تعارض منافع بیشتر می‌شود، و ظهور وبلاگ‌ها به نویسندگان غیرحرفه‌ای امکان انتشار اخباری را می‌دهد که به کلی فاقد این استانداردها هستند.

همچنین اثرات سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌ها در تامین مالی هزینه‌های پژوهشی را هم باید در نظر داشت. گرچه این مسئله مورد پذیرش دانشمندان بوده است، این موضوع ممکن است باعث تعارض با روزنامه‌نگارانی شود که این کار را نوعی سودجویی می‌دانند.

  • اثرات روزنامه‌نگاری پزشکی بر عامه مردم

گرچه گزارش‌های خبری پزشکی اغلب پیام‌های بهداشتی را به طور موثری به مردم منتقل می‌کنند، در عین حال ممکن است حاوی اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده درباره مراقبت بهداشتی هم باشند، که تا حدی ناشی از بی‌خیر بودن گزارشگران از نتایج تحقیقات بالینی یا اطلاع رسانی نکردن در این باره و تا حدی ناشی از عرضه نکردن این اطلاعات در پس‌زمینه‌ای معقول است.

این وضعیت ممکن است باعث ایجاد انتظارات غیرواقعی در مردم در نتیجه پوشش خبری دادن به اعمال پزشکی رادیکال و تکنولوژی‌های تجربی می‌شود. اخبار رسانه‌های گروهی همچنین ممکن است باعث یک "توفان ارتباطی" شوند که توجه مخاطبان را به یک موضوع بهداشتی واحد معطوف کند. فقدان آگاهی بهداشتی در عامه مردم باعث ایجاد موقعیتی شود که در آن، قالب ارائه مطالب گزارش شده باعث می‌شود مخاطب دیدگاه یک‌جانبه‌ای از موضوع پیدا کند. متعاقبا این وضعیت باعث می‌شود که مخاطبان تمرکز غیرضروری به بیماریی پیدا کنند که نسبتا نادر است.

روزنامه‌نگاری پزشکی همچنین می‌تواند بر کیفیت مراقبت‌های بهداشتی که فرد دریافت می‌کند، تاثیر بگذارد. با توجه به آسانی نسبی دریافت اطلاعات از طریق اینترنت، بسیاری از افراد از پزشکان‌شان درباره داروها یا شیوه‌های درمانی جدید بیماری‌های‌شان سوال می‌کنند. در موارد افراطی، افرد علائم‌شان، چه واقعی و چه خیالی، را با توصیفات از بیماری‌های گوناگون مقایسه می‌کنند تا خودشان بیماری‌های‌شان را تشخیص دهند.

Wikipedia

کد خبر 239877
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز