در این همایش که با حضور 2معاون رئیس‌جمهور در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع‌دستی و سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور برگزار شد، جمعی از فعالان صنعت گردشگری کشور، قائم‌مقام وزیر نیرو و اعضای شورایاری‌های محله‌های تهران حضور داشتند.
انتقاد از تخریب‌های زیست محیطی
معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست با حضور در همایش اکوتوریسم آبی و حفاظت از منابع آب گفت: شرایط به‌گونه‌ای در حال تغییر است که می‌تواند عرصه گردشگری را نیز متحول کند. رئیس سازمان محیط‌زیست در ادامه سخنان خود تأکید کرد: اگر راهکارهای درستی برای حفاظت از میراث طبیعی داشته باشیم می‌توان این میراث را با اهداف مختلف و البته مسئولانه مورد استفاده و بهره‌برداری قرار داد که سفر نیز یکی از این اهداف است. وی سفر به جنگل‌های کشور را یکی از جذابیت‌های گردشگری خواند و گفت: اگر ساخت و سازها و تخریب‌ها چیزی از جنگل‌های کشور باقی گذاشته باشد نقاط جنگلی ایران یکی از جذابیت‌های گردشگری داخلی و بین‌المللی کشور است.وی افزود: طبیعت می‌تواند زمینه مناسبی برای سفر و گردشگری باشد به شرط آنکه زباله‌ها بگذارند.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور ادامه داد: واقعیت فعلی ایران در حوزه پسماند و زباله‌ها و آلودگی شهرهای بزرگ کشور زیبنده گردشگری نیست و به‌دلیل وفور پسماندها و آلودگی‌ها به‌ویژه در جنگل‌های شمال کشور شرایط چندان مناسبی برای گردشگری نداریم.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست پرنده نگری را یکی دیگر از جاذبه‌های بکر و تماشایی ایران خواند و گفت: پرنده‌های ایران به لحاظ تنوع ارزش زیادی برای جهان دارند به شرط آنکه شکار بی‌رویه و آلودگی هوای شهرهای بزرگ اجازه بدهد این پرندگان در شهرهای کشور حضور داشته باشند و زندگی کنند.
ابتکار با تأکید بر این موضوع که باید نگاه بخش گردشگری کشور در سازمان میراث فرهنگی به سوی نگاه حفاظتی و توجه به محیط‌زیست سوق پیدا کند افزود: توجه به استانداردهای زیست‌محیطی در صنعت گردشگری حتی موجب فعالیت‌های موفق بخش خصوصی این صنعت است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین به وضعیت کنونی دریاچه ارومیه پرداخت و گفت: دریاچه ارومیه یکی از زیباترین دریاچه‌های جهان بود که شبیه به آن‌را تنها در کنیا دیده بودم. ولی ببینید این دریاچه امروز چه وضعیتی دارد و چه ظرفیتی از کشور از بین رفته است.
ابتکار تأکید کرد: برای احیای دریاچه ارومیه و ده‌ها تالاب شور که در خطر هستند هزینه زیادی لازم است. به گفته معصومه ابتکار، اگر مدیریت منابع آب سرلوحه فعالیت‌های کشور باشد می‌توان از ظرفیت‌های آبی کشور برای گردشگری استفاده کرد. اما در حال حاضر مدیریت منابع آب نیاز به یک استراتژی و راهبرد جدی برای رفع چالش‌ها دارد. رئیس سازمان محیط‌زیست کشور تقویت آیین‌نامه گردشگری که در دوران ریاست‌جمهوری آقای خاتمی تدوین شده بود را از اولویت‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور خواند و گفت: باید از توانمندی‌های سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط‌زیست در جهت حفاظت و توسعه منابع آبی و زیست‌محیطی کشور استفاده کرد و بر همین اساس تقاضای امضای یک تفاهمنامه مشترک همکاری‌های زیست‌محیطی با سازمان میراث فرهنگی را ارائه می‌کنم و از دوستداران اکوتوریسم و محیط‌زیست کشور نیز دعوت می‌کنم برنامه‌های خود را ارائه دهند تا در جهت حفاظت از محیط‌زیست و همچنین پیشبرد گردشگری مسئولانه اقدام کنیم.
تشکیل کمیته‌های فراملی
محمدعلی نجفی رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع‌دستی کشور نیز در همایش اکوتوریسم آبی و لزوم حفاظت از منابع آبی کشور برگزاری این همایش را نشانه‌ای از خروج سازمان میراث فرهنگی کشور از برنامه‌های تبلیغی و ترویجی و حرکت به سوی فعالیت علمی و پژوهشی در کشور اعلام کرد و گفت: امیدواریم مجموعه فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی به سمت برنامه‌های پرمحتوا و عمیق و علمی سوق پیدا کند. وی با اشاره به رویکردهای سازمان میراث فرهنگی در حوزه گردشگری و طبیعت گردی گفت: عادت کرده‌ایم از داشته‌هایمان یاد کنیم بدون اینکه برنامه‌های مشخص برای برخورداری از قابلیت‌ها داشته باشیم. رئیس سازمان میراث فرهنگی و معاون رئیس‌جمهور با اشاره به مواهب طبیعی و ظرفیت‌های بسیار گردشگری در ایران گفت: باید بدانیم که چگونه می‌توان از این ظرفیت‌ها به نحو شایسته به نفع ملت و در راستای توسعه پایدار کشور استفاده کرد. نجفی صنعت گردشگری کشور را فعالیت فرابخشی و میان بخشی خواند و گفت: از طریق یک دستگاه نمی‌شود برنامه‌های مربوط به توسعه گردشگری را تنظیم و اجرا کرد. بنابراین باید تلاش کرد تمام ظرفیت‌های حکومتی و غیرحکومتی را برای این فعالیت درنظر گرفت.
نجفی همچنین بر لزوم انجام یک تقسیم کار ملی برای حوزه گردشگری تأکید کرد و افزود: حرکت‌هایی در سازمان میراث فرهنگی شروع شده و کمیته‌های مختلفی با دستگاه‌هایی همچون وزارت اطلاعات، وزارت خارجه تشکیل شده و قرار است کمیته‌های مشترک با وزارت ورزش و سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز به‌منظور همکاری‌های فرابخشی تشکیل شود. رئیس سازمان میراث فرهنگی بار دیگر بر لزوم تقسیم کار این سازمان با بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی مردم نهاد تصریح کرد و گفت: درنظر داریم تا آنجا که ممکن است فعالیت‌ها به بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی مردم نهاد واگذار شود و امیدوار هستیم که آن طرف نیز درصورتی که ظرفیت کافی برای فعالیت در حوزه گردشگری را ندارد این ظرفیت را ایجاد کند و سازمان میراث فرهنگی نیز تنها در تعریف برخی فعالیت‌ها و اعمال برخی نظارت‌ها دخالت می‌کند و این قول را می‌دهیم که در ماه‌های آینده شاهد تحولات جدی در سازمان میراث فرهنگی و عرصه گردشگری کشور باشیم.
مشارکت محلی و حفظ محیط زیست
منوچهر جهانیان معاون گردشگری کشور نیز در سخنان افتتاحیه همایش اکوتوریسم آبی برای حفاظت از منابع آبی کشور گفت: سازمان ملل متحد توجه ویژه‌ای به محیط‌زیست دارد و بر همین اساس سازمان جهانی جهانگردی از سال 2002 تا به امروز با توجه به موضوع تغییر شرایط اقلیمی و استفاده از انرژی‌های پاک به گردشگری و آب نیز توجه کرده است. وی با تأکید بر این موضوع که گردشگران باید با شناخت درست ظرفیت‌های اکوتوریسم را به درستی بشناسند، افزود: مشارکت مردم محلی و اجرای پروژه‌ها در جوامع میزبان محلی و همچنین احترام به روش‌های سنتی زندگی و آداب و رسوم جوامع محلی به همراه احترام به وابستگی‌های مردم بومی به عرصه‌ها و منابع جنگلی و تعامل مثبت بین گردشگران و جوامع محلی در حفظ منابع کشور سهم مهمی دارد. معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی کشور گفت: بایستی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که جوامع محلی از فعالیت‌های گردشگری برخوردار شوند. جهانیان گفت: گردشگری طبیعی و اکوتوریسم یک گردشگری مسئولانه و تنها شاخه گردشگری است که بایستی مشارکت فعال و جدی بین گردشگران و جوامع محلی به‌وجود بیاید تا اطلاع‌رسانی و آموزش داده شود.
