چهارشنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۲ - ۰۷:۰۸
۰ نفر

نزدیک به ۹سال از تاسیس بورس کالای کشاورزی با حمایت حجتی، وزیر وقت کشاورزی، می‌گذرد؛ بورسی که در دولت‌های بعد به‌رغم وجود بسترهای نرم‌افزاری و فنی و حقوقی لازم در بازار سرمایه ایران توجه جدی به آن نشد.

این رینگ با فعالیتی بسیار کمرنگ خود را در کنار دیگر رینگ‌ها تا به اینجا کشانده اما حال با معرفی مجدد همان وزیروقت برای وزارت کشاورزی امید به رونق بورس کشاورزی جان دوباره گرفته است.

20شهریور سال83 با حمایت وزیر کشاورزی وقت، بورس کالای کشاورزی در کشور راه‌اندازی شد. در آن زمان قرار بود با رونق مبادلات بورس کشاورزی، نارسایی‌های بازار سنتی و غیرشفاف جای خود را به سازوکاری مدرن، شفاف و کارا بدهد، تا از تولیدکننده گرفته تا مصرف‌کننده نهایی، همگی از معاملات بورس منتفع شوند. اما از سال84 با تغییر دولت و پایان کار آن وزیر، یکباره همه‌‌چیز به‌دست فراموشی سپرده شد و تمام رویاهای اهالی بورس و فعالان قدیمی بخش کشاورزی رنگ واقعیت را به‌خود ندید.

در این بین شاید اشاره به این نکته خالی از لطف نباشد که نگاهی به آغاز به‌کار بسیاری از بورس‌های کالایی دنیا بیانگر آن است که بورس‌های بزرگ که اکنون عمری طولانی دارند با حمایت‌های مستقیم دولت از مبادلات کشاورزی در فضای بورس پاگرفته‌اند و متأسفانه در کشور ما با وجود مزیت‌های فراوان در بخش کشاورزی و تولیدات بالای انواع محصولات، تاکنون شاهد این اتفاق نبوده‌ایم. به این ترتیب آنچه مسلم است اینکه هر بورسی بدون حمایت دستگاه‌های مربوطه نمی‌تواند با روندی مطلوب فعالیتش را آغاز کند و در دنیا نیز سابقه نداشته که بورسی به‌طور مستقل و بدون حمایت‌های دولتی ریشه بگیرد و با قدرت فعالیتش را ادامه دهد. همانطور که در کشور ما نیز بورس فلزات در سال82 با حضور تولیدکنندگان بزرگ فولاد، مس و آلومینیوم و حمایت‌های مستقیم و بی‌دریغ وزیر وقت صنایع و معادن و همچنین رینگ پتروشیمی در سال86 با حمایت وزیر نفت، به‌ویژه مدیران صنعت پتروشیمی راه‌اندازی شد و اکنون تقریبا تمام تولیدکنندگان این محصولات هر‌هفته به تالار بورس می‌روند و دولت نیز در طول سال‌های اخیر نتیجه اعتماد خود به سازوکار بورس را دیده است. با این تفاسیر، از سال84 نگاه دولت به بورس کشاورزی تغییر کرد و تمام وعده‌های وزیر کشاورزی دولت قبلی در حد همان وعده‌ها ماند. براین اساس متولیان بخش کشاورزی کشور به‌خصوص وزارت جهادکشاورزی فراموش کردند که خود این وزارتخانه بانی ایجاد بورس کشاورزی بوده تا با سروسامان دادن به مبادلات سنتی و غیرشفاف کشاورزی، گامی بزرگ در مسیر اصلاح ساختار بازار بخش پیشرفت و توسعه اقتصاد ملی برداشته شود.

نکته تأسفبار این است که نه‌تنها دولت از سال84 به بعد اعتقادی به این بورس نداشت و حمایتی عملی برای عرضه کالاهای کشاورزی در بورس کالا نکرد بلکه سازمان تعاون روستایی در آن زمان در اقدامی کاملا غیر‌حرفه‌ای و به‌طور‌قطع با چراغ سبز وزارت کشاورزی، وسایل و اموال بورس کشاورزی را روانه پیاده‌رو و خیابان ولیعصر کرد تا بورس کشاورزی با صدها هدف و آرزوی دیرینه فعالان این بخش به کما برود.

این شرایط سخت و بی‌اعتنایی مسئولان باعث شد تا این بورس یکساله در آستانه تعطیلی قرار بگیرد که خوشبختانه با درایت وزارت امور اقتصاد و دارایی و سازمان بورس اوراق بهادار قرار شد در سال86 با ادغام بورس رونق گرفته فلزات با بورس کشاورزی، شرکت بورس کالای ایران راه‌اندازی شود تا رفته‌رفته اقدامات برای ترمیم ضربه‌های وارد شده به بورس کشاورزی در دستور کار قرار گیرد. در آن شرایط تولد شرکت بورس کالا امید ناامید شده دل اهالی بورس کشاورزی را دوباره زنده کرد و آنها باور کردند که با توجه به روند توسعه تمامی بورس‌های کالایی دنیا، به هر حال روزی مسئولان کشور ما نیز به این نتیجه خواهند رسید که سازوکار مدرن بورس، بسیاری از هزینه‌های اضافی کنونی در مبادلات کشاورزی را حذف می‌کند و بار سنگینی را از روی دوش دولت برمی‌دارد.

به هر حال رینگ کشاورزی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های بورس کالا ایجاد شد و در این 7سالی که از عمر این بازار می‌گذرد، اگرچه معاملات کشاورزی فعال بوده اما به‌دلیل نبود حمایت‌های عملی از سوی وزارت کشاورزی نتوانسته همچون رینگ‌های صنعتی و معدنی و پتروشیمی و فراورده‌های نفتی رونق بگیرد و حتی در طول این سال‌ها به‌دلیل وعده‌های عمل نشده چند باری تا مرز تعطیلی پیش رفته است.

در این گیرودار همزمان با جابه‌جایی دولت و به‌وجود آمدن موج امیدواری به بهبود اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور، فعالان خسته بورس کشاورزی و شماری از قدیمی‌های این بخش نیز کمی امیدوار شدند تا شاید رکود هفت‌ساله این بازار به پایان رسد و اهالی تالار کشاورزی نیز مانند تالارهای صنعتی و پتروشیمی سرانجام طعم رونق را بچشند. اما این امیدواری‌ها زمانی قوت گرفت که رئیس‌جمهور جدید در مراسم تنفیذ، فهرست کابینه را اعلام کردو محمود حجتی به‌عنوان وزیر پیشنهادی جهادکشاورزی معرفی شد. حجتی، همان فردی است که در 20شهریور سال 83 و در آخرین سال فعالیت دولت وقت، زمینه‌های راه‌اندازی بورس کشاورزی را فراهم کرد و آنطور که اقدامات وی در دوره فعالیتش نشان می‌دهد به سازوکار بورس اعتقاد دارد و همین امر کافی است تا امیدواری در تالار نقره‌ای بورس کالا موج بزند.

در این بین سخنان حجتی در مراسم افتتاح بورس کشاورزی در سال83 به‌خوبی نشان‌دهنده خط فکری او در زمینه بورس است. او می‌گوید: بازاریابی و تأمین منابع مالی محصولات کشاورزی با مشکلات ساختاری روبه‌رو است و بورس کالای کشاورزی بخشی از این مشکلات را حل می‌کند. او ابراز امیدواری می‌کند که بورس کالای کشاورزی فصل جدیدی در حل نابسامانی بخش کشاورزی بگشاید، اگر چه انتظار نمی‌رود این بورس همه مشکلات بخش کشاورزی را حل کند.

حجتی تأکید می‌کند: دستگاه‌های اقتصادی دولت مانند وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت بازرگانی و بانک مرکزی باید از بورس کالای کشاورزی حمایت کنند تا به شفافیت قیمت کمک شود. او با اشاره به اینکه نگاه بورس کالای کشاورزی به مرحله بعد از تولید است، می‌افزاید: ادامه سیاست‌های حمایتی و خرید تضمینی محصولات کشاورزی به‌همراه بورس کالای کشاورزی، بازار محصولات کشاورزی را ساماندهی خواهد کرد. وزیر پیشنهادی کشاورزی می‌گوید: تولید محصولات کشاورزی باید از حالت معیشتی خارج شود و به تولید اقتصادی برسد که در آن صورت بازار سنتی پاسخگو نبوده بلکه باید بازار پیشرفته مانند بورس کالای کشاورزی ایجاد شود. اطلاع‌رسانی شفاف از راه بورس کالای کشاورزی به همه تولیدکنندگان سؤال «چه باید تولید کرد» را پاسخ می‌دهد و از اجحاف در حق تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌کاهد.

نکته پایانی اینکه درصورت رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به محمود حجتی به‌عنوان وزیر کشاورزی دولت یازدهم، به‌نظر می‌رسد که حجتی با مخالفان سازوکار بورس کشاورزی در بدنه وزارت جهادکشاورزی اتمام حجت کرده و پس از 8سال دوری، زمینه‌های رونق معاملات کشاورزی در بورس را فراهم خواهد کرد.

 

کد خبر 226969

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز