چهارشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۲ - ۰۶:۳۷
۰ نفر

بورس تهران تاکنون 4دوره عملکرد را در سال‌های پس از انقلاب پشت سرگذاشته اما با توجه به تعطیلی بورس در سال‌های جنگ تحمیلی، فعالیت بازار سرمایه برمبنای آمار در طول سال‌های پس از جنگ یعنی از 1368به این سو قابل بررسی است.

بورس


دوره (١٣٥٨ تا ١٣٦٧):
پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به‌دنبال داشته است. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار، نخستین رویداد، تصویب لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها در تاریخ ١٧ خرداد ١٣٥٨ در شورای انقلاب بود که به موجب آن ٣٦ بانک تجاری و تخصصی کشور در قالب ٩ بانک شامل ٦ بانک تجاری و ٣ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. به همین ترتیب، شرکت‌های بیمه نیز ادغام و ملی شدند. رویداد مهم دیگر، تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه ١٣٥٨ بود که به موجب آن صنایع کشور در 4گروه دسته‌بندی شدند و سازمان صنایع ملی ایران نیز برای انجام مأموریت حفاظت از آنها پدید آمد. به این ترتیب بر اثر ملی‌شدن بانک‌ها، بیمه و صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شدند؛ تا آنجا که تعداد آنها از ١٠٥ شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال ١٣٥٧ به ٥٦ شرکت در پایان سال ١٣٦٧ کاهش یافت. همچنین در سال ١٣٦٢ دادوستد اوراق قرضه به‌دلیل داشتن بهره مشخص، ربوی تشخیص داده شد و به این ترتیب بورس تهران که از اوایل دهه ١٣٦٠ روی اوراق سهام شرکت‌ها فعالیتی نداشت یک دوره رکود را آغاز کرد و تا سال ١٣٦٧ همچنان ادامه یافت.

دوره (١٣٦٨ تا 1384): پایان یافتن جنگ تحمیلی و آغاز دوره سازندگی زمینه‌های احیای دوباره بورس اوراق بهادار را فراهم ساخت؛ در واقع، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار یکی از مهم‌ترین سازوکارهای اجرایی بهسازی اقتصاد ملی به شمار می‌آمد که از طریق انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی سرگردان و هدایت آنها به سوی مصارف سرمایه‌گذاری می‌توانست به تجهیز و مشارکت فعالانه بخش خصوصی در فعالیت‌های تولیدی بینجامد.

به این ترتیب توجه سیاستگذاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال ١٣٦٨، افزایش چشمگیر تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده و افزایش حجم فعالیت بورس اوراق بهادار تهران را در پی داشت؛ تا آنجا که تعداد اینگونه شرکت‌ها از ٥٦ شرکت در سال ١٣٦٧ به 407شرکت در سال 1384افزایش یافت. از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های ١٣٦٩ تا ١٣٧٥، به‌ویژه نوسان‌های سال‌های ١٣٧٣ و ١٣٧٤ افت و خیزهای دوره‌ای قابل توجهی را در پی داشت که برایند آنها به انتظارات نامتعارف سرمایه‌گذاران و بی‌اطمینانی حاکم بر این بازار انجامید. جداول زیر اطلاعات مربوط به بورس اوراق بهادار از قبیل شاخص سود نقدی و قیمت، بازده بورس، ارزش بازار (میلیارد ریال) و تغییرات آن، ارزش معاملات و تغییرات آن، گردش معاملات، حجم معاملات (میلیون سهم) و تعداد دفعات معامله (عدد) از سال 1368تا 1384ارائه شده است. بازده بورس (براساس شاخص سود نقدی و قیمت) به‌صورت دوره‌ای در کل دوره 1377تا 1384حدود 1300درصد رشد داشته است.

دوره (84 تا 91): آمارها نشان می‌دهد؛ بعد از تصویب قانون جدید بازار سرمایه درسال 84، ارزش بازار برابر 322درصد رشد داشته است، درحالی‌که در این مدت بحران‌های اقتصادی و تحریم‌های همه‌جانبه، گریبانگیر کشور بوده است. همچنین بدون درنظر گرفتن ارزش بازار، شرکت‌هایی که براساس اصل 44وارد بورس شده‌اند، رشد ارزش بازار برابر 196درصد بوده است. بازده بورس هم در طول دوره 1384تا 1391معادل 476درصد رشد داشته است.

قانون بازار اوراق بهادار

تا سال 1384، سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان تنها رکن اجرایی، با شخصیت حقوقی مستقل غیرانتفاعی، مسئولیت اداره بورس را بر عهده داشت. این سازمان را هیأت مدیره‌ای هفت نفره اداره می‌کرد که توسط مجمع عمومی اعضا انتخاب می‌شدند. نظارت بر فعالیت سازمان کارگزاران بورس تهران نیز بر عهده شورای بورس، به‌عنوان بالاترین رکن تصمیم‌گیری و مسئول و ناظر حسن اجرای قانون تأسیس بورس اوراق بهادار قرار داشت. این قانون در سال 1384با توجه به عدم‌توان پاسخگویی به نیازهای جدید بازار اوراق بهادار مورد بازنگری قرار گرفت و در آذرماه همان سال قانون بازار اوراق بهادار به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در گام اول اجرای قانون بازار اوراق بهادار و برای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و حفظ و توسعه بازاری شفاف، منصفانه و کارا، شورای بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان نهاد نظارتی و شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران، بورس انرژی، سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و فرابورس ایران به‌عنوان نهادهای عملیاتی تشکیل و به‌عبارتی مقام ناظر بازار از نهادهای اجرایی تفکیک شد.

عملکرد بورس اوراق بهادار در سال های 68 تا 75

شرح 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375
شاخص کل 100 189 472 435 403 694 1،549 1،937
ارزش بازار (میلیاردریال) - - 2،458 2،207 2،892 6،808 21،436 31،164
شرح واحد سنجش 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375
ارزش معاملات میلیارد ریال 11 65 478 352 516 793 1،881 4،382
حجم معاملات میلیون عدد 4 13 63 50 97 149 423 802
تعداد دفعات معامله عدد - - - - - 70،452 185،089 375،893

عملکرد بورس اوراق بهادار در سال های 76تا 83

شرح 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383
شاخص کل 1،653 1،538 2،206 2،978 3،359 5،063 11،379 12،113
شاخص سود نقدی و قیمت - 1،912 3،266 5،221 7،502 11،346 27،075 30،762
شاخص سود نقدی - 2،055 2،447 2،898 3،299 3،705 3،923 4،198
ارزش بازار(میلیارد ریال) 27،129 26،585 43،743 62،487 81،682 117،773 309،696 387،547
شرح واحد سنجش 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383
ارزش معاملات میلیاردریال 2،018 3،117 5،244 9،177 7،831 22،776 66،870 103،705
حجم معاملات میلیون عدد 556 1،203 1،182 1،681 1،705 4،145 7،879 14،171
تعداد دفعات معامله عدد 282،769 290،827 431،142 707،065 616،283 812،783 2،340،647 1،263،948

عملکرد بورس اوراق بهادار در سال 84 تا88

شرح 1384 1385 1386 1387 1388
شاخص بورس 1385 1386 1387 1388 12،537
شاخص سود نقدی و قیمت 26،849 30،781 36،193 32،117 51،006
ارزش بازار (میلیاردریال) 325،728 395،028 462،105 448،955 651،428

عملکرد بورس اوراق بهادار در سال 88 تا 91

شرح 1388 1389 1390 1391
شاخص کل 12،537 23،295 25،906 38،041
شاخص قیمت و بازده نقدی 51،006 94،776 105،398 154،771
ارزش بازار (میلیاردریال) 651،428 1115،636 1،282،507 1،707،497،823
شرح واحد سنجش 1388 1389 1390 1391
ارزش معاملات میلیارد ریال 184،170 218،055 226،447 258،446
حجم معاملات میلیون عدد 85،625 101،913 73،189 80،045
تعداد دفعات معامله عدد 3،030،291 3،398،524 4،537،105 5،123،017

عملکرد بورس اوراق بهادار در سال های اجرای قانون جدید

شرح 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391
شاخص بورس تهران 9،821 10،082 7،966 12،537 23،295 25،906 38،041
بازده بورس (درصد) 14،6 17،6 11،3- 58،8 85،8 11،2 46،8
ارزش بازار (میلیاردریال) 395،028 462،105 448،955 651،428 1،115،636 1،282،507 1،707،498
تغییرات ارزش بازار(درصد) 21 17 3- 45 71 15 33
ارزش معاملات (میلیاردریال) 56،201 73،201 137،188 184،170 218،055 226،447 258،446
گردش معاملات 0،14 0،16 0،31 0،28 0،20 0،18 0،15
تغییرات گردش معاملات (درصد) 21،0- 11،3 92،9 7،5- 30،9- 9،7- 14،3-
حجم معاملات (میلیون سهم) 15،839 23،401 47،817 85،625 101،913 73،189 80،045
تعداد دفعات معامله (عدد) 1،858،999 2،097،855 1،873،490 3،030،291 3،398،524 4،537،105 5،123،017
کد خبر 225307

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز