برای بررسی بیشتر این موضوع با غلامرضا تاجگردون، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم.
- تناقض آمار اشتغالزایی و نرخ بیکاری میان مرکز آمار و اعلام شفاهی مسئولان به چه دلیلی ایجاد شده است؟
آمارهایی که در زمینه اشتغال اعلام می‌شود از 2 جنس است. برخی اشتغال ایجاد شده را اعلام می‌کنند و برخی خالص شغل ایجاد شده را مطرح می‌کنند. به‌عنوان مثال ممکن است دولت بگوید 600هزار شغل ایجاد کرده اما 550هزار شغل در همان مدت از بین رفته باشد. خالص شغل ایجاد شده در این حالت 50هزار شغل است. مهم خالص شغل ایجاد شده است که روی نرخ بیکاری هم تأثیر می‌گذارد.
طبق آمارهای موجود سقف شغل خالص ایجاد شده برای هر سال 70یا 80هزار شغل است. ممکن است دولت آماری از ایجاد اشتغال به واسطه طرح مسکن مهر ارائه کند اما متناظر آن در بخش صنعت، تعداد قابل‌توجهی شغل از بین رفته است چراکه واحدهای تولیدی به تعطیلی کشیده شده‌اند و بخش قابل‌توجهی هم به‌دلیل کاهش ظرفیت، موجب از دست رفتن شغل شده‌اند. در نتیجه مهم خالص شغل ایجاد شده است که اگر جداول مرکز آمار ایران بررسی شود می‌بینیم که در این سال‌ها این رقم بسیار ناچیز بوده است.
- افزایش نرخ بیکاری در بعضی استان‌های محروم ناشی از چیست؟
در مناطق محروم اتفاق خاصی در حوزه سرمایه‌گذاری که منجر به ایجاد شغل شود، صورت نگرفته است. پرداخت‌هایی به مردم صورت‌گرفته که اتفاقا اثر معکوس در اشتغال داشته است. خدماتی در این مناطق انجام شده که جای تقدیر دارد مثل برق‌رسانی روستایی و یا خدمات جاده‌ای که منجر به ایجاد اشتغال نمی‌شود. وقتی واحدهای صنعتی از کار افتاده‌اند در بیکاری مؤثر است.
- آمار ایجاد اشتغال 7میلیونی با رشد اقتصادی تناسبی دارد؟
اصلا چنین موضوعی قابل پذیرش نیست. هیچ تناسبی وجود ندارد. خودشان هم می‌دانند که چنین چیزی نیست. مگر می‌شود با رشد اقتصادی منفی، 7میلیون شغل ایجاد کرد. مثلا می‌گویند فرصت شغلی که من تفاوت میان واژه با شغل قائل نیستم. گزارش‌هایی از صندوق مهر امام رضا دیده‌ایم که ارائه یک میلیون تومان را برای ایجاد یک شغل اعلام کرده‌اند درحالی‌که با این اعداد نمی‌توان شغل ایجاد کرد. حداقل 30میلیون تومان برای ایجاد یک شغل لازم است. این آمارها که در شمارش می‌آید و واقعی نیست در واقع بازی با آمار است.
- دولت آینده چگونه می‌تواند این موضوع را ساماندهی کند؟
دولت آینده باید اولویت‌بندی کند. اولویت اول باید نگه‌داشتن سطح اشتغال فعلی باشد. موقعیت‌هایی که ایجاد شده و سرمایه‌گذاری‌های شکل گرفته را ساماندهی کند. اگر این سرمایه‌ها به نتیجه نرسد هم تعداد بیکاران افزایش می‌یابد و هم این انباشت سرمایه، بلا‌استفاده باقی می‌ماند در نتیجه اولویت اول باید حفظ تولید و اشتغال فعلی باشد و اولویت بعدی ایجاد شغل بیشتر با استفاده از ایجاد رونق در فضای کسب و کار و رشد تولید از طریق جذب سرمایه‌گذاری باشد.
- آیا مجلس برنامه‌ای برای راستی‌آزمایی آمارهای ارائه شده دارد؟
در مجلس عزم جدی برای این کار وجود ندارد اما به‌نظر می‌رسد دولت منتخب در حال انجام این کار است. گروه‌های کارشناسی مختلفی که توسط رئیس‌جمهور منتخب تشکیل شده برای اینکه بتوانند تصویر واقعی از وضعیت کشور به‌دست بیاورند، کار را آغاز کرده‌اند. این کار نه برای ارائه آمار که برای هدفگذاری و برنامه‌ریزی صحیح در دولت آینده، انجام می‌شود.
