این افزایش قیمت‌ها در حالی اعمال می‌شود که دامداران، شرکت‌های لبنی و مصرف‌کنندگان از این موضوع ابراز نگرانی کرده و آن را عامل کاهش بیشتر سهم شیر و لبنیات در سبد غذایی خانوار و در نهایت به خطر افتادن سلامتی مردم و زیان تولیدکنندگان قلمداد می‌کنند. با محمد صادق مفتح، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت‌وگو کرده‌ایم.
- افزایش اخیر قیمت شیر و لبنیات ناشی از چه مسائلی بوده است؟
هدفمند کردن یارانه شیر با رویکرد حذف تدریجی یارانه از بخش مصرف و پرداخت آن به تولیدکنندگان به شیوه‌ای بوده که با افزایش تولید و شکل‌گیری بازار رقابتی کیفیت شیر و لبنیات افزایش یابد و قیمت‌ها تثبیت شود. بر این اساس تأمین نهاده‌های ارزان قیمت تولید شیر خام با ارز مرجع و همان قیمت قبلی مدنظر قرار گرفته و طی 2سال گذشته این نهاده‌ها به نرخ دولتی تأمین شده است. از ابتدای امسال نیز تغییری در قیمت نهاده‌های منتهی به تولید شیر به‌وجود نیامده اما باید توجه کرد که علاوه بر نهاده‌های مذکور عوامل دیگری مانند دستمزد، مالیات بر ارزش افزوده و... نیز در قیمت تمام‌شده تولید شیر خام و حتی مواد لبنی مؤثر بوده و هر ساله این افزایش هزینه موجب افزایش قیمت تمام‌شده شیر خام و در نتیجه گرانی شیر و لبنیات می‌شود.
- اما میزان افزایش قیمت شیر و لبنیات طی 2سال اخیر به‌مراتب بیشتر از افزایش نرخ سایر متغیرهای تولید این محصولات بوده است، علت چیست؟
نه، اینگونه نیست. از سال91 تا‌کنون میزان افزایش دستمزد بیش از 15درصد بوده و در سال92 نسبت به سال91 نیز هزینه‌های جانبی تولید شیر و لبنیات مانند دستمزد و مالیات بر ارزش افزوده افزایش یافته است که به غیر از نهاده‌های تولید بوده و این دو موضوع ربطی به یکدیگر ندارند. یارانه شیر خانوار چند سال پیش حذف شده و دولت یارانه‌ای برای جبران هزینه‌های تولید پرداخت نکرده چراکه این امر مغایر هدف‌گذاری حذف یارانه شیر خانوار است.
- یعنی در افزایش قیمت شیر و لبنیات حقوق مصرف‌کنندگان لحاظ شده است؟
در این زمینه باید سازمان حمایت اظهارنظر کند اما نرخ جدید لبنیات براساس استانداردهای قیمت‌گذاری سازمان حمایت و با رعایت حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و با مطرح شدن پیشنهادهای کارخانه‌های لبنی در ستاد تنظیم به تصویب رسیده است.
- اما آمارها حاکی از کاهش شدید مصرف سرانه شیر است. این موضوع تا چه حد متضمن حقوق مصرف‌کننده بوده است؟
آماری رسمی از کاهش سرانه مصرف یا تولید شیر و لبنیات وجود ندارد. گرچه وزارت بازرگانی آن موقع و وزارت صنعت کنونی به‌دلیل اهمیت شیر در سبد مصرفی خانوار و سلامت جامعه همواره مخالف حذف یارانه شیر بوده اما قبلا در مورد حذف یارانه شیر تصمیم‌گیری شده و اینکه آیا حذف یارانه شیر در سرانه مصرف و سلامت جامعه تأثیر داشته یا خیر را نمی‌دانم، اما می‌توان تصور کرد که با حذف یارانه شیر برخی اقشار جامعه قادر به مصرف این محصولات نخواهند بود.
- افزایش قیمت زمینه کاهش تولید شیر و لبنیات و گلایه تولیدکنندگان از کاهش تقاضا را به‌دنبال داشته، این رویکرد تا چه حد قابل دفاع است؟
در 4سال گذشته آمار تولید شیر و لبنیات افزایش یافته است.
- اما کارخانه‌های لبنی از کاهش شدید ظرفیت تولید و دپوی این محصولات خبر می‌دهند. این شیوه هدفمندی تا چه حد منطقی بوده است؟
کدام آمار این موضوع را ثابت می‌کند؟ ذهنیتی در این زمینه ندارم.
