اسحاق صلاحی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به برنامه‌های این سازمان در رابطه با نسخ خطی گفت: در این زمینه اهداف استراتژیک را دنبال می‌کنیم و سعی داریم تمام نسخ خطی موجود در سازمان اسناد را که قرآنی، دینی، ادبی و ... بوده و به شکل استاندارد فهرست‌نویسی کنیم و در پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه ملی قرار دهیم.
وی افزود: موجودی نسخ خطی در کتابخانه از دو سال گذشته تاکنون، برابر سه هزار نسخه افزایش یافته است؛ یعنی از 34 هزار جلد به 37 هزار جلد افزایش یافته و مجموع نسخ چاپ سنگی از 19 هزار جلد به 32 هزار جلد افزایش پیدا کرده است.
امسال 2 هزار نسخه خطی اسکن می‌شود
صلاحی ادامه داد: این افزایش نسخ چاپ سنگی و خطی از محل خرید، اهداء و وقف از طریق مجموعه‌داران و اشخاص خصوصی و دولتی به این سازمان انجام گرفته است و در سال 91 اهدای بزرگترین مجموعه چاپ سنگی را به سازمان داشتیم که به فال نیک می‌گیریم و تقریباً دو هزار نسخه چاپ سنگی و خطی از یک خانواده به سازمان اهداء شد.
وی در ادامه با اشاره به اقدامات این سازمان در زمینه اسکن نسخ، اظهار کرد: ما در سال گذشته 35 هزار جلد نسخه خطی را اسکن کردیم که این نهضت در سال 92 هم ادامه خواهد داشت که دو هزار نسخه خطی، مجموعه نسخ سنگی و نفایسی را که وارد سازمان شده است در سال 92 اسکن می‌شود.
جلب اعتماد مجموعه‌داران نسخ خطی و چاپ سنگی
وی با اشاره به اطلاع‌رسانی درباره نسخ خطی و چاپ سنگی گفت: در راستای اطلاع‌رسانی و تلاش مضاعف برای جذب و جلب نظر همه کسانی که دارای نسخ خطی هستند، اقداماتی انجام شده است تا این افراد به سازمان اسناد و کتابخانه ملی اعتماد و این نسخ را به سازمان اهداء کنند یا به شکل امانی در این مکان نگهداری شود و اگر راضی به فروش این نسخ هستند، سازمان آنها را در اولویت خرید قرار دهد.
وجود بیش از 330 هزار نسخه خطی در کشور
صلاحی ادامه داد: گام بعدی نهضتی است که ما از یک سال گذشته برای تدوین فهرست نسخ خطی ایران که در داخل کشور موجود بوده است، انجام دادیم که بیش از 330 هزار نسخه خطی در کشور موجود است و 20 جلد از 40 جلد این فهرستگان در بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شد و در نمایشگاه بین‌المللی سال 93 هم 20 جلد دوم دیگر را چاپ کرده و در معرض دید پژوهشگران قرار خواهیم داد که مجموعه 40 جلد در 41 هزار صفحه این فهرستگان است.
اجرای بندهای تفاهم‌نامه‌های امضاء شده با کشورهای منطقه
وی با اشاره به اجرای بندهای تفاهم‌نامه امضاء شده با کشورهای منطقه، بیان کرد: اقدام دیگر در این راستا اجرای بندی از تفاهم‌نامه‌هایی است که با کتابخانه‌های ملی کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی امضاء شده است، مبنی بر اینکه تلاش داریم فهرستی از نسخ خطی مربوط به ایران به زبان عربی که در آن کشورها وجود دارد را جمع‌آوری کنیم و در تعاملات بعدی، تصویر این کتاب‌ها را داشته باشیم و این اسکن را در اختیار محققان قرار دهیم تا آنها از دسترسی به این نسخ محروم نباشند.
صلاحی تصریح کرد: همچنین تلاش بر این است که برخی از نسخ خطی که جزء آثار نفیس بوده و در بازار بسیار کم هستند را بتوانیم با مشارکت برخی از نهادها و ناشران، به صورت فکس‌میله(نسخه برگردان) منتشر کنیم تا اینکه در دسترس محققان و پژوهشگران قرار گیرد؛ از جمله اینکه نسخه بسیار نفیس دیوان حافظ و یک نسخه نفیس قرآن مجید را داریم که در حال چاپ جدید فکس‌میله است.
تشکیل نهضت ترجمه در کشور
وی با تأکید بر تشکیل نهضت ترجمه در کشور گفت: با تشکیل این نهضت، ایران می‌تواند یکی از سردمداران تمدن اسلامی و ایرانی در سطح جهان باشد و اگر همه منابع را توسط دستگاه‌هایی اسکن کنیم و با تشکیل نهضت اسکن، آنها را در اختیار محققان قرار دهیم؛ قطعاً پژوهشگران و محققان با فرهنگ و تمدن غنی این کشور آشنا خواهند شد.
صلاحی ادامه داد: یکی از فعالیت‌های جدی کتابخانه ملی ایران در حوزه نسخ خطی، مدیریت این نسخ است تا نسخ خطی اسکن و سپس در قالب صفحه ورد تایپ شود و توسط افراد خبره، ترجمه و به سهولت در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گیرد.
