تهران قطب فرهنگی و رفاهی ایران؛ وقتی چهره سیاسی پایتخت رنگ باخت

به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین، تهران به عنوان قطب سیاسی ایران و یکی از شهرهای بزرگ کشور که روزانه میزبان هزاران گردشگر و مهاجر روزانه است به فضاهای فرهنگی و گردشگری نیاز دارد که بتواند پاسخگوی این جمعیت بزرگ باشد.

مدیریت شهری در 7 سال گذشته تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با ایجاد مکان‌های گردشگری، فرهنگی و هنری که از امکانات مناسبی نیز برخوردار باشند، فرصتی را به وجود آورد تا شهروندان بتوانند اوقات فراغت خود را در محیط‌هایی امن که زمینه ساز پیشرفت فرهنگی نیز هست، فراهم آورد.

برج میلاد رصدخانه‌های تهران، شهر کتاب‌های متعدد، پردیس‌های سینمایی، باغ موزه قصر و دفاع مقدس، مراکز تئاتر، بوستان‌های مختلف همچون باغ پرندگان، بوستان نهج البلاغه، دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر) بخشی از مجموعه‌هایی است که در تهران ساخته و راه اندازی شده است.

باغ موزه قصر

زندان قصر در سال 86 با دستور مستقیم محمد باقر قالیباف شهردار تهران، برای حفاظت و صیانت از یادمان انقلاب اسلامی و گذشته سیاسی ایران و همچنین تراکم بالا و نیازمندی منطقه به اماکن تفریحی و مراکز فرهنگی به باغ موزه تبدیل شد.

این زندان در کمتر از 12 ماه به بوستان و موزه‌ای با کارکردهای فرهنگی، هنری و تاریخی تبدیل شد. این موزه دارای فضای سبزی به مساحت 5 هزار مترمربع پوشیده از درختان و گیاهان ایرانی همچون بید، کاج، انگور، چنار، تبریزی، بید مجنون و ... است.

باغ موزه قصر از دو بخش زندان مارکوف و زندان سیاسی تشکیل شده است. وقتی به بازدید زندان‌ها می‌روید با اتفاقات و صحنه‌های قابل تاملی روبه رو می‌شوید؛ از صدای مردی که در حال خواندن است و صدایش از آن دوران به جای مانده و در سلول خودش پخش می‌شود تا صدای مردمی که درراهروهای ملاقات به گوش می‌رسد. روی یکی از دیوارهای حیاط زندان قصر نمایشی با استفاده از لیزر پخش می‌شود که در آن تصاویری از مبارزات پیش از انقلاب اسلامی و همچنین آزادی زندانیان سیاسی رژیم گذشته ارائه می‌شود.

آبشار تهران

این مجموعه تفریحی دارای 8 برکه با مساحت 7 هزار و 500 متر مربع، یک پیست دوچرخه سواری به طول یک و نیم کیلومتر، آبشارهای مصنوعی، باغ های ایرانی، زمین بازی کودک، مسیرهای ویژه پیاده روی و تعدادی آلاچیق است که همه آنها با استفاده از مصالح طبیعی و با حفظ اکولوژی زمین ساخته شده اند که 85 درصد آن فضای سبز و 15 درصد بقیه شامل برکه، آبراه آبشار، معابر و امکانات تفریحی و گردشگری است.

آبشار تهران یکی از بزرگترین مجموعه‌های تفریحی- گردشگری پایتخت است که با هدف هویت بخشی به دامنه البرز، جلوگیری از تصرف زمین‌های موجود توسط افراد حقیقی و حقوقی و ایجاد ارتباط میان انسان و طبیعت با استفاده از مصالح طبیعی و همگون با طبیعت احداث شده است.

این آبشار در بزرگراه همت قرار دارد و  پارکینگ‌های مجهزی را نیز برای خودروهای گردشگران نیز داراست.

این مکان تفریحی از یک تک درخت قدیمی شروع می‌شود. درختی که سرچشمه آب برکه‌ها و آبشارهای مصنوعی این بوستان زیباست. آبی که در تمام طول مسیر "آبشار تهران" و برکه‌هایش قرار دارد از جنگل‌های لتمال کن تامین می‌شود. در بالاترین بخش "آبشار تهران" آلاچیقی است که به آن "برج تقسیم آب" می‌گویند. این برج بیشتر شبیه یک آلاچیق بزرگ چوبی است که درست وسط آن، برکه‌ای کوچک قرار دارد. نیمکت‌هایی که اطراف این آلاچیق چیده شده اند محل مناسبی برای نشستن و دیدن مناظر پایین دست هستند.

به جز برکه‌ها و آبراه‌ها، یکی دیگر از جاذبه‌های آبشار تهران، آلاچیق‌هایی هستند که روی برج‌های سنگی بنا شده‌اند. در سمت راست این تفرجگاه، برج‌های سه قلو روی دیواره‌های سنگی قرار دارند.

باغ موزه دفاع مقدس

باغ موزه دفاع مقدس به منظور پاسداشت دلاورمردان جنگ تحمیلی ایران و عراق ساخته شد. این مجموعه بزرگ فرهنگی، گردشگری در اراضی عباس آباد و در زمینی به مساحت 205 هزارمترمربع و زیربنای ساختمانی 42 هزار مترمربع قرار دارد. این باغ موزه از هفت تالار: آستانه، حیرت و حقانیت، دفاع، شهادت، پیروزی، سرانجام و پروانه‌ها تشکیل شده است.

این موزه روایت محور که باتوجه به موقعیت و قرارگیری در مناسبت‌های ویژه محتوای آن تغییر خواهد کرد، فضایی را به وجود آورده که در بسیاری مواقع، گویی خود را میان روزهای جنگ تحمیلی می‌بیند. در میان تالارهای مختلف این باغ موزه تالار "پروانه‌ها" کاربرد موزه‌ای دارد و برای معرفی سرداران رشید دوران دفاع مقدس در نظر گرفته شده است. بقیه تالارها نیز جنبه رویدادی دارند و می‌توان تمام اتفاقات دوران مقدس را در آن به شکل زنده و در همان حال وهوا دید.

در طراحی فضای اصلی باغ دره قرار دارد که عناصر سیال، جذاب و بسیار شکوهمندی در آن به کار گرفته شده است. یکی از مهم ترین بخش‌های باغ دره، دریاچه مصنوعی و آبنمای آن است که در بازدیدکندگان احساس آرامش و سرزندگی ایجاد می‌کند. پرده نمایش آبی نیز باعناصری نظیر نور، آب، آتش و صوت با تعابیری همچون قدرت و شفافیت، پاکی و زیبایی و شکوه و قدرت در این مجموعه تعبیه شده است.

برج پرچم

محل استقرار برج پرچم به گونه‌ای در نظر گرفته شده که با توجه به جایگاه رفیع شهدا مشرف به مقبره الشهدا و باغ موزه دفاع مقدس است. صفه پرچم در یکی از مرتفع ترین قسمت‌های بوستان طالقانی واقع شده که شامل برج پرچم، مسیر و پل دسترسی، تجهیزات جانبی و محل استقرار کادر فنی است.

این برج با 147 متر ارتفاع، سومین برج پرچم بلند جهان است که در هفته دفاع مقدس به منظور پاسداشت دلاورمردی‌های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس به بهره برداری رسید. از تجهیزات به کار رفته در این پروژه می‌توان به سامانه نگهدارنده و بالابر پرچم، دوربین ضد لرزش، دستگاه هواسنج، صاعقه گیر و چراغ هشدار هواپیما اشاره کرد. همچنین پرچم این برج از پارچه مقاوم تهیه شده است که با سرعت باد 7 متر در ثانیه به اهتزاز در می‌آید. حدود 200 تن وزنه خود پایه است و فوندانسیون دایره شکل آن به قطر 16 متر است که برای ساختش از فولادی به نام ST52 استفاده شده؛ فولادی که بسیار مقاوم و در عین حال انعطاف پذیر است. همچنین نوع سازه پایه پرچم نیز مخروطی فولادی است.

پانورامای بیت المقدس

پانورامای بیت المقدس در زمینی به مساحت 3 هزار و 844 مترمربع در ضلع جنوب شرقی پروژه باغ موزه دفاع مقدس در حال احداث است. این سازه که به شکل نیم کره است در بخش مرکزی خود اتفاقاتی که خرمشهر و مردمانش پشت سر گذاشته‌اند را به شکل پانوراما نمایش می‌دهد. مساحت این اثر هنری بالغ بر 1700 متر مربع است که پس از ارائه نقاشی اولیه با ابزار رایانه‌ای روی فضای جغرافیایی به محل مزبور انتقال یافته و در قطعات مناسب با همپوشانی از قبل تعیین شده باز تولید می‌شود.

پانورامایی که در ایران ساخته شده با هیچ کدام از پانوراماهای دیگر قابل مقایسه نیست. نقاشی‌های سه بعدی که دورتا دور این قسمت کشیده شده‌اند با المان‌های رئال هستند به اندازه‌ای که مخاطب نمی‌تواند تشخیص دهد کدام بخش از تصویری که می‌بیند واقعی و کدام بخش‌اش نقاشی است.

باغ کتاب تهران

باغ کتاب تهران، پروژه‌ای است که در اراضی عباس آباد و در نزدیکی کتابخانه ملی ایران مراحل ساخت را پشت سر می‌گذارد. این مجموعه فرهنگی تفریحی در زمینی به مساحت 100 هزار مترمربع و با زیربنای 54 هزار متر مربع در دست ساخت است. باغ کتاب شامل پنج تالار همایش است و تالار اصلی آن با ظرفیت 600 نفر بوده که مدرن ترین تالار در تهران در زمینه اجرای تئاتر، نمایش و اجرای ارکستر موسیقی به شمار می‌رود و این طور پیش بینی شده که کتاب‌هایی که توسط هر ناشری در دنیا منتشر می‌شود، در باغ کتاب در دسترس علاقه‌مندان قرار بگیرد.

در باغ کتاب تهران 16 فضای نمایشگاهی طراحی شده که این فضاهای نمایشگاهی بسته به نیاز‌های مختلف ممکن است به هم متصل شوند و یا اینکه به صورت مستقل عمل کنند. در این پروژه شرایطی اعمال شده که به صورتی بسیار ساده و بدون مشکل، شش فضای نمایشگاهی به یک نمایشگاه تبدیل شود و یا بتوان از ترکیب این فضاها چند نمایشگاه متفاوت به صورت همزمان را برگزار کرد. فضاهای نمایشگاهی باغ کتاب این قابلیت را هم دارند که همه آنها به صورت یک جا و برای برگزاری یک نمایشگاه بسیار بزرگ مورد بهره برداری قرار گیرد. گفتنی است اسفندماه سال 91 همزمان با دهمین نمایشگاه "یاد یار مهربان" از فاز اول این مجموعه رونمایی شد.

خانه شعر

خانه شعر با مساحت 1200 مترمربع به عنوان اولین قطعه از باغ هنر تکمیل شده است. خانه شعر در 2 طبقه احداث شده و امکانات متنوعی از جمله سالن اجتماعات مجهز، سالن جلسات، کتابخانه، سالن مطالعه و کافی شاپ دارد که می‌تواند در آینده نزدیک به کانون فعالیت اهالی فرهیخته شعر و ادب فارسی تبدیل شود. نزدیکی خانه شعر به کتابخانه ملی و ایستگاه‌های مترو می‌تواند بر جذابیت‌های این فضا بیفزاید تا علاقه مندان شعر و ادب برنامه‌ها و فعالیت‌های مورد نظر را با سهولت بیشتری به اجرا درآورند.

ورزشگاه قمر بنی هاشم(ع)

تا چند وقت پیش شهر تهران هیچ مجموعه مجهزی که مختص جانبازان و معلولان باشد و آنها بتوانند در آن مجموعه به ورزش بپردازند، وجود نداشت. دغدغه‌ای که حالا با نگاه ویژه مدیریت شهری تهران و توجه به سلامتی و تندرستی این وارثان اصلی انقلاب با احداث ورزشگاه قمر بنی هاشم (ع) در منطقه 20 شهرداری تهران از بین رفت. این مجموعه مکان مناسب و استانداردی برای برگزاری مسابقات و برپایی اردوهای ورزشی کشوری و بین المللی است.

این ورزشگاه با 21 هزار مترمربع زیربنا در 8 طبقه احداث شده و شامل امکانات فرهنگی، ورزشی، تفریحی و بوستان ویژه معلولان است. سالن تیر اندازی این مکان در واقع نخستین سالن تیراندازی جنوب پایتخت است. سالن گلبال نیز برای فعالیت ورزشی نابینانیان در این مجموعه جانمایی شده که در کنار سالن شطرنج، هندبال، فوتسال، پینگ پنگ، بدن سازی، استخر و سونا مجموعه ورزشی کاملی را تشکیل داده. از سوی دیگر مسیر ویلچررانی یکی از پرطرفدارترین بخش‌های ورزشی این مجموعه به شمار می‌رود.

رصدخانه شهر تهران

رصد خانه شهر تهران جایی است که اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری‌های مدیریتی را رصد و در اختیار تصمیم سازان شهری قرار می‌دهد. این رصدخانه در ابتدای راه خود به پایش طرح تفصیلی شهر تهران می‌پردازد و بناست در ادامه راه پایش تمام اطلاعات شهری نظیر اطلاعات فرهنگی و اجتماعی، حمل و نقل، محیط زیست و.. را نیز مد نظر داشته باشد. این رصدخانه محلی برای رصد آمار و اطلاعات شاخص‌ها و بررسی و تحلیل اطلاعات و وقایع شهر تهران است.

برج میلاد تهران

برج میلاد که امروز به عنوان اصلی ترین نماد شهر تهران شناخته می‌شود در تپه‌های کوی نصر قرار دارد. کار ساخت این برج 13 سال و در زمان 5 شهردار به طول انجامید که در آن مدت پیشرفتی معادل 41.9  درصد حاصل کرده بود اما از سال 84 با آغاز به کار مدیریت فعلی شهر تهران با 58.1 درصد پیشرفت توانست در سال 87 افتتاح شود. این سازه چند منظوره با ارتفاعی معادل 435 مترمربع در شمال غربی شهر تهران قرار دارد که به عنوان بلندترین سازه ایران و ششمین برج مخابراتی جهان شناخته می‌شود. ساختمان راس برج با 12 هزار مترمربع زیربنا از نظر وسعت در میان تمامی برج های دنیا مقام نخست را دارد.

البته مواردی که در بالا اشاره شد تنها بخشی از مجموعه‌های فرهنگی و تفریحی است که در 7 سال گذشته در تهران راه اندازی شده است و اماکن دیگری همچون مرکز نمایش‌های آیینی صبا، مرکز تئاتر حرفه‌ای خاوران و چندین مجموعه ورزشی در مناطق مختلف نیز باید به آنها افزود.