به گزارش وب‌گاه کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی؛ این کتاب با هدف تهیه منبعی جامع و کامل برای محققان، اندیشمندان و نویسندگان حوزه رسانه نوشته شده است. در این کتاب بیش از شش هزار مدخل منابع مرتبط با علم رسانه به طور خاص گردآوری شده‌اند.
کتاب شناسی رسانه در 898 صفحه با مقدمه دکتر حمید مولانا نگاشته شده است. کتابشناسی و فهرست راهنما از ابزار مهم تحقیق و کلید پژوهش علمی است. یکی از کارهای لازم، در هر زمانی، گردآوری فهرست کتاب‌ها و رساله‌ها و مجله‌هایی است که منتشر می‌شود.
«کتابشناسی رسانه» علاوه بر بررسی شش هزار مدخل تا پایان سال 1389 به ثبت اطلاعات گردآوری شده بر اساس روش رده‌بندی دیویی و اصطلاح‌نامه فرهنگی ایران(اصفا) و رعایت اصول شناخته شده علمی در تدوین کتاب‌شناسی‌ها، به معرفی کتاب‌های حوزه رسانه پرداخته است.
نویسندگان در پنج بخش «کتاب‌ها»، «مقالات»، «پایان‌نامه‌ها»، «نمایه عنوان» و «نمایه اشخاص» می‌کوشند مخاطب را در بازیابی سریع اطلاعات یاری دهند.
حمید مولانا در مقدمه‌ای بر این کتاب می‌نویسد:«...کتابشناسی رسانه به‌عنوان اثری سود‌مند برای مطالعه رسانه‌ها در جامعه ایرانی برای همه اقشار مرتبط با حوزه رسانه از دانشجویان و استادان گرفته تا متولیان امر رسانه، ابزاری ضروری و حیاتی است. فقدان این کتابشناسی همواره مشهود بوده است و همت گردآورندگان در جمع‌آوری و نمایه‌سازی این آثار خاص در حوزه رسانه و موضوعات ذیل آن از میان حدود 50 هزار عنوان موجود در حوزه ارتباطات ستودنی است.»
تاریخ رسانه‌های جمعی به معنی امروزی که شامل مطبوعات، رادیو، تلویزیون و وشایل اطلاع‌رسانی الکترونیکی باشد، تقریباً یک تاریخ نسبتاً کوتاه دارد و تاریخ ادبیات آن نیز کوتاه‌تر بوده و در حقیقت از آغاز انقلاب مشروطه شروع می‌شود. ولی رشد و نمو تحقیق و تفحص درباره رسانه‌ها، هم از جنبه تاریخی و توصیفی و هم از بعد تحلیلی و حرفه‌ای با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با گسترش فناوری اطلاعاتی و ارتباطی و رسانه‌ای در چند دهه اخیر آمیخته می‌باشد. تا انقلاب اسلامی ایران ادبیات مربوط به رسانه های جمعی در ایران بسیار محدود بود.
مثلاً اولین جزوه که در ایران راجع به روزنامه‌نگاری و مطبوعات منتشر شد به قلم اچ. ل. رابینو کنسول انگلستان در رشت بود. این جزوه در 29صفحه تحت عنوان «صورت جراید ایران و جرایدی که در خارج ایران به زبان فارسی طبع شده است» در چاپخانه عروة‌الوثقی در سال 1911میلادی چاپ شد. مقدمه این جزوه را که از چند صفحه تجاوز نمی کند، محمدرضا پسر اسماعیل رشتی نوشته است و رابینو در صفحه‌های بعد اسم و شرح خیلی مختصری از 243روزنامه فارسی که تا آن‌روز در ایران و خارج چاپ شده بود به ترتیب الفبا ذکر کرده است.
در 1914میلادی پروفسور ادوارد براون مستشرق انگلیسی از دانشگاه کمبریج که مدتها نیز در ایران زندگی کرد، کتابی تحت عنوان «مطبوعات و شعر در ایران نو» منتشر می‌کند. او در این کتاب پس از چند صفحه مختصر که راجع به فن چاپ و شروع روزنامه‌نگاری در ایران نوشته، قسمت اعظم مطالعات خود را به ذکر نام نشریه، نام مدیر و سردبیر و نویسندگان و محل چاپ 371روزنامه و مجله فارسی اختصاص داده است. قسمت مهمی از مطالعات پروفسور براون راجع به مطبوعات ایران در حقیقت ترجمه و نتیجه تحقیقات دانشمند ایرانی میرزا محمد علی‌خان تربیت تبریزی است.
محمدعلی خان تربیت تحقیقات خوبی درباره فن چاپ و روزنامه‌های دوره مشروطه انجام داده بود ولی موفق به چاپ نوشته‌های خود نشده بود و فقط به اهتمام براون بود که نوشته‌های او به صورت مرتبی در کتاب «مطبوعات و شعر در ایران نو» منتشر گردید. تا پایان جنگ دوم بین‌المللی نوشته‌های رابینو و براون تنها تاریخچه و ادبیت قابل توجه‌‌ای درباره نقش رسانه‌های جمعی جدید و مدرن در ایران بود و غیر از چند مقاله‌ای که سیدحسن تقی‌زاده و همکاران او در مجله کاوه چاپ برلین در دهه 1920میلادی در مورد مطبوعات و روزنامه‌نگاری ایران منتشر کرده بودند، آثار قابل توجهی در مورد رسانه‌ها در ایران منتشر نگردید. کامل‌ترین لیست روزنامه‌ها و مجلات ایران از (عصر امیرکبیر تا آغاز جنگ بین‌المللی دوم) توسط محمد صدرهاشمی بین سال‌های 1327 تا 1333 هجری شمسی (مطابق با 1948 تا 1953 میلادی) در اصفهان منتشر شد. کتاب صدرهاشمی در حقیقت راهنمای خوبی برای مطبوعات ایران است که به‌صورت الفبایی تنظیم شده است. در دهه 1340شمسی آگاهی‌های جدید از نقش رسانه‌ها در سطح ملی و بین‌المللی باعث انتشار چندین اثر نو درباره مطبوعات و به طور کلی رسانه‌های جمعی در ایران گردید.
پروفسور مولانا در مقدمه خود بر کتاب ادامه داده است: در سال 1342شمسی مطابق با 1963میلادی مطالعات و تحقیقات اینجانب درباره سیر ارتباطات جمعی در ایران مرا به انگلستان کشید و موفق شدم دو نسخه اصلی روزنامه «کاغذ اخبار» را که میرزا صالح شیرازی در سال 1253هجری قمری مطابق با 1837میلادی در زمان محمدشاه قاجار در تهران منتشر می‌کرد در موزه بریتانیا در لندن کشف کنم. در آبان‌ماه 1342 مقامات موزه بریتانیا اجازه عکس‌برداری و انتشار این دو نسخه اصلی را برای من صادر کردند و عکس متن کامل دو شماره را برای اولین بار به تهران آوردم.
تا آن موقع تصور می‌رفت که اولین روزنامه ایران، روزنامه وقایع الاتفاقیه است که به تاریخ 5ربیع الثانی 1267هجری مطابق با 7فوریه 1851میلادی تحت نظر موسس آن روزنامه به میرزا تقی‌خان امیرکبیر نخست‌وزیر ناصرالدین شاه قاجار شروع به انتشار کرد. مشف نسخه‌های اصلی روزنامه «کاغذ اخبار» تاریخ مطبوعات ایران را 4سال تغییر داد. کتاب سیر ارتباطات اجتماعی در ایران، توسط اینجانب پس از سال‌ها تعویق در دوره سلطنت پهلوی، بالاخره در آستانه انقلاب اسلامی ایران در سال 1358 در تهران منتشر گردید. این مجلد اولین تاریخ جامع اجتماعی و سیاسی مطبوعات و رسانه‌های ایران از زمان معرفی صنعت چاپ در ایران تا توسعه رسانه‌های جمعی در اغاز سلطنت پهلوی می‌باشد.
مطالعات و آثار نویسندگان و محققین دیگر در این دهه و سال‌های بعد، مثل دکتر محمداسماعیل رضوانی، مسعود برزین، محیط طباطبائی و دیگران راه را برای توسعه و گسترش ادبیات مربوط به رسانه‌های جمعی در ایران باز و هموار نمود.
نرم افزار بانک اطلاعاتی همراه، علاوه بر امکان جست و جو و بازیابی اطلاعات برای کاربران، این امکان را به کتابداران می دهد تا در هر لحظه اطلاعات جدید را وارد و بانک اطلاعاتی جدیدتری به پژوهشگران در موضوع رسانه عرضه کنند.
در تدوین این کتاب شناسی، از روش کتابخانه ای و برای گردآوری اطلاعات از روش مشاهده استفاده شده است. این کتاب شناسی، شامل همه منابع چاپی در ایران از قبیل: کتاب های فارسی (تالیف و ترجمه)، مقالات فارسی (روزنامه، مجله، فصلنامه، همایش و سمینار)، و پایان نامه های فارسی می باشد.
اطلاعات گردآوری شده بر اساس روش رده بندی دیویی و اصطلاح نامه فرهنگی ایران (اصفا) و رعایت اصول شناخته شده علمی در تدوین کتاب شناسی ها، بر اساس توصیفگرهای استاندارد، تجزیه و تحلیل شده است.
بخش انتهایی کتاب شامل نمایه عنوان و اشخاص برای دسترسی و بازیابی بهتر و سریع تر اطلاعات است.
«کتابشناسی رسانه» به همراه نرم افزار را زهرا نظری و احمد پیشگاه زاده گردآوری و تدوین کرده و با مقدمه و راهنمایی پروفسور حمید مولانا نگاشته شده است.
پژوهشگاه هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این کتاب را در 1500 نسخه منتشر کرده است.
