توضیحاتی که بیشتر حول محور درآمدهای ارزی دولت و شبهاتی پیرامون نحوه مدیریت بازار ارز بود. درصورت قانع‌نشدن طراحان سؤال و به شرط عدم اتخاذ تصمیمات جدید، رئیس‌جمهور باید تا حداکثر یک‌ماه آینده برای پاسخگویی به سؤال نمایندگان به بهارستان برود. در این‌باره با غلامرضا کاتب، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم.
- مهم‌ترین مباحث مطرح شده در جلسه مذکور چه مواردی بود؟
نمایندگان بیشتر در مورد افزایش و نوسانات شدید قیمت ارز طی ماه‌های گذشته سؤال داشتند. نمایندگان دولت هم دلایل و عوامل متعددی را در این‌باره مطرح کردند. ازجمله این موارد بحث قاچاق کالا و همچنین تورم بود. نمایندگان سؤال‌کننده هم منکر این دو مورد نبودند اما اعتقاد داشتند که عدم هماهنگی بین مسئولان دولتی و نظارت‌نکردن بانک مرکزی بر بازار ارز و نبود مدیریت صحیح بر نظام ارزی کشور موجب افزایش بی‌سابقه نرخ ارز و نوسانات شدید آن شده است.
- یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که تأکید زیادی از سوی دولت مبنی بر اثربخش بودن آن می‌شود، راه اندازی مرکز مبادلات ارزی است. آیا عملکرد این مرکز در جلسه مذکور مورد بررسی قرار گرفت؟
بله؛ نمایندگان دولت با استناد به تشکیل ستاد کنترل ارزی در قالب مرکز مبادلات، معتقد بودند که این امر می‌تواند ابزارهای لازم برای کنترل بازار ارز را در اختیار مسئولان قرار دهد. یکی از مهم‌ترین نکات اشاره شده در گزارش ارزی دولت در این جلسه این بود که ارز مرجع به دو اولویت اول یعنی مواد غذایی و دارو و درمان اختصاص داده می‌شود، برای اولویت سوم تا هشتم ارز مبادلاتی می‌گیرند و برای اولویت‌های نهم و دهم فعلا ثبت سفارش انجام می‌شود اما ارز آنها هنوز اختصاص داده نشده است. این سیاست به‌عنوان برنامه محوری دولت برای تداوم کنترل در بازار ارز اعلام شد.
- نظر نمایندگان در این ارتباط چیست؟ آیا می‌توان این اقدام را مدیریتی کارآمد بر نظام ارزی کشور تلقی کرد؟
به‌هرحال نمایندگان مجلس در کمیسیون برنامه و بودجه معتقدند که این کار بسیار با تأخیر انجام گرفته و همین امر سبب شده تا بسیاری از مؤسسات ارزهایی را که باید برای واردات کالاهایی خاص مصرف می‌کردند، به مصارف غیرقانونی برسانند. نکته بعدی هم این است که با وجود انجام این اقدام از سوی دولت، در طول زمانی که این قبیل مدیریت‌ها و نظارت‌ها انجام نمی‌شد بسیاری کالاهای لوکس از قبیل خودروهای غیرضروری با ارز مرجع وارد کشور شد.
- یکی دیگر از نکات مورد بحث نحوه هزینه کرد درآمدهای ارزی و شائبه اختصاص این بخش از درآمدها به پرداخت یارانه‌های نقدی است. در این‌باره چه نکاتی مطرح شد؟
به‌طور کلی تمامی منابع و مصارف ارزی در این جلسه اعلام شد. در مورد بحث مذکور دولتی‌ها رسما اعلام کردند که اساسا بنایی بر افزایش نرخ ارز به منظور تأمین یارانه‌های نقدی نداشته و ندارند. ضمن اینکه ممنوعیت چنین اقدامی در مصوبه اخیر مجلس هم تبدیل به قانون شد و بنابراین به‌نظر می‌رسد که امکان وقوع این تخلف احتمالی به حداقل رسیده است. در نهایت، با اتمام این جلسه سه ساعته، تصمیم‌گیری در خصوص سؤال از رئیس‌جمهور به اعلام نظر نمایندگان مجلس درباره اظهارات و توجیهات نمایندگان دولت موکول شد.
