دوشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۱ - ۰۵:۵۱
۰ نفر

یاسوج- سیدولی موسوی‌نژاد: اذان قرن‌هاست در کوچه‌پسکوچه‌های روستا شنیده می‌شود، نمازها هیچ‌گاه ترک نمی‌شود، زلالی آب روستا، دست‌های زمخت پیران و لطیف کودکان را همه غروب‌ها تطهیر می‌کند،در‌ماه رمضان گویا عنصری به همه اینها افزوده می‌شود؛ لحظه‌هایی فرامی‌رسد که هیچ‌کس نمی‌داند از کجا می‌آیند و این روستای دوردست را تسخیر می‌کنند.

مراسم سنتی - رمضان

بیشتر مردم روستا که از سادات منسوب به امام‌موسی‌کاظم(ع) هستند، وقت اذان، گویا آسمان را در آغوش می‌کشند. حاج ظفر هم‌اکنون 90سال سن دارد، کمی کمتر از یک قرن زندگی کرده، دست‌کم 75‌ماه رمضان را روزه گرفته است و هاجرخانم 83ساله صورتش نورانی، ‌ماه شهریور را می‌مانست که از میان ابرها نورش پیدا بود. هاجر خانم می‌گوید: ‌ماه رمضان را در همه فصل‌های سال تجربه کرده‌ام. گرم‌ترین روز سال و سردترین روز آن را هر یک چندبار به یاد دارم.

کلگ و گوشت هم که مورد توجه حاج ظفر است نوعی غذای سنتی است که پیشینیان از آرد بلوط و گوشت تهیه می‌کردند و هنوز در بسیاری از بخش‌های استان رایج است. او می‌گوید: کلگ، ماده‌ای است که مردم از بلوط تهیه می‌کردند و به آن آرد بلوط هم می‌گویند. پس از تهیه کلگ، آن را در آبگوشت می‌ریزند و عقیده بر این است که غذایی مقوی است و می‌تواند برای افطار مناسب باشد. بیشترمردان کهنسال استان کهگیلویه‌وبویراحمد تمایل دارند موقع افطار از این غذا استفاده کنند. البته برخی کلگ و ماست هم تهیه می‌کنند که در آن به جای آبگوشت از ماست استفاده می‌شود. زهرا خانم می‌گوید: حلوا نشایی نوعی دسر است که از نشاسته، آرد و شکر تهیه می‌شود. همچنین بیشتر مردم خرما و ارده در افطار استفاده می‌کنند.

در برخی مناطق استان «رنگینک» هم تهیه می‌کنند که در آن به جای هسته‌خرما، مغز گردو قرار می‌دهند؛ در دیس گردی یک ردیف خرما می‌چینند و سپس آرد و روغن را طوری تفت می‌دهند که کاملاً طلایی شود و بعد کمی که خنک شد نصف آن را روی خرماها ریخته و کمی پودر قند روی آن می‌پاشند. این دسر را در نهایت با دارچین و پودر پسته تزیین می‌کنند. اینگونه دسرها انرژی زیادی دارند که برای این ‌ماه مناسب هستند تا در هنگام روزه‌داری، فرد دچار گرسنگی و بی‌حالی نشود. ما پیر شدیم و رمضان همچنان جوان است.در این روستای کهگیلویه و بویراحمد نیز غذاهایی مناسب با ایام ماه مبارک رمضان طبخ می‌شود. پس از آخرین روز‌ماه رمضان تقریبا در همه استان، زنان بیشتر در روستاها و مناطق عشایری غذایی تهیه می‌کنند که به گلفته معروف است.

هاجر خانم درباره این غذا می‌گوید: پس از یک‌ماه روزه گرفتن، معده انسان آمادگی غذاهای سنگین را ندارد از همین‌رو باید غذایی خورده شود که معده کم‌کم به حالت عادی برگردد. او می‌گوید: این غذا در روز عیدفطر تهیه می‌شود و معمولا خانواده‌ها آن را بین همسایه‌ها تقسیم می‌کنند. زهرا عروس بزرگش نیز می‌گوید: آرد گندم بو داده را تفت می‌دهند مانند حلوا اما کمتر، شکر، آویشن و روغن حیوانی نیز در نهایت به آن اضافه می‌کنند.

در نتیجه تغییر سبک زندگی به‌خصوص در شهرها، بسیاری از این سنت‌ها نیز تغییر کرده است. امروزه بسیاری از شهرنشینان برای مراسم افطاری، رستوران‌ها را انتخاب می‌کنند. اگر در روستای حاج ظفر و بی‌بی‌هاجر همسایه‌ها هنگام سحری در خانه‌های همدیگر را می‌زنند تا هیچ‌کس خواب نماند در شهرها این رسم فراموش شده و برخی با تلفن زدن این کار را انجام می‌دهند. از زندگی سنتی در شهرهای کهگیلویه‌وبویراحمد شاید برجسته‌ترین نشانه‌ای که هنوز باقی مانده است نانوایی‌هایی است که در ساعت‌های منتهی به افطار نان داغ به روزه‌داران می‌دهند. هر چند در چند سال اخیر غذاخوری‌هایی در گوشه و کنار شهر یاسوج به نام غذاخوری‌های سنتی راه‌اندازی شده است اما هنگام افطار در این مکان‌ها به کلگ و گوشت که زمانی به فراوانی مصرف می‌شد روی خوشی داده نمی‌شود و به جای آن آش‌هایی می‌دهند که بومی این استان نیست.

کسانی هم که نمی‌توانند موقع افطار در خانه باشند در مسجدها یا کوچه‌ها، از افطاری‌های نذری بهره‌مند می‌شوند. در این‌ماه معمولا نخستین افطار را مردم در خانه‌های خود صرف می‌کنند ولی در روزهای بعد، مهمانی رفتن و مهمانی گرفتن بیشتر می‌شود و از این نظر همچون عید نوروز تعداد این مهمانی‌ها افزایش می‌یابد.

هرچند روزگاری پیران و جوان‌ها در یک خانه بزرگ با هم زندگی می‌کردند اما امروزه با بزرگ‌تر شدن شهرها و کوچک شدن خانه‌ها، جوان‌ها معمولا در روز عید فطر به مهمانی بزرگ‌ترها می‌روند. رسیدن‌ماه رمضان تنها آغاز‌ یک‌ماه روزه‌داری و آیین‌های سنتی و جدید را خبر نمی‌دهد بلکه شروع نمایشگاهی ازسنت‌های قدیمی را هم اعلام می‌کند.

کد خبر 177608

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز