- تحریم‌های نفتی چه آثاری بر کشور خواهد داشت؟
اول باید ببینیم هدف از تحریم‌ها چیست؟ تبعا هدف این است که به ضعف تدریجی و ایجاد مشکلات و محدودیت‌ها و در نهایت به تغییر سیاست‌ها منتهی شود. این مهم‌ترین فلسفه وجودی تحریم‌ها از نظر غرب است و تا‌کنون هم در طول تاریخ انقلاب اسلامی در موارد زیادی که از ابزار تحریم استفاده کرده‌اند، نتوانسته‌اند نتیجه مطلوبی بگیرند.
با این حال دولت‌هایی که سیاست تحریم را در پیش گرفته‌اند بنا دارند به هر قیمتی این سیاست را ادامه دهند و به سادگی حاضر به رفع تحریم‌ها نیستند؛ علت آن هم این است که آنها مصمم هستند این تحریم‌ها را به نتیجه برسانند. اما ایران به‌دلیل امکانات داخلی و شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی توانسته به‌رغم همه این تحریم‌های طولانی مدتی که از ابتدای انقلاب با آنها مواجه بوده، به مقدار بسیار زیادی و بیش از آن چیزی که تصور می‌شد آثار آن را خنثی کند.
با این حال در ماه‌ها و سال‌های اخیر غرب همواره کوشیده بر شدت تحریم‌ها بیفزاید. در بخش صنعت نفت شاید بتوانیم بگوییم که تحریم‌ها همانطور که مقامات هم اعلام کرده‌اند تا حدودی موجب کندشدن روند سرمایه‌گذاری و استخراج و توسعه میادین شده که تبعا سرمایه‌گذاری جدید به‌شدت مورد نیاز است که از مسیرهای دیگر و با استفاده از سرمایه‌های داخلی تا حدی قابل جبران است. اما اگر تحریم‌ها منتهی به توقف فروش نفت ایران شود طبیعتا با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به نفت، مسائل و مشکلاتی را برای ایران در پی خواهد داشت که الان پیش‌بینی آن مشکل است.
- برای کاهش فشار تحریم‌ها چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
برنامه‌های مشخصی وجود دارد که ما بعضا از آنها استفاده کرده‌ایم اما متأسفانه به‌رغم اینکه می‌بایست با تحریم‌ها بسیار جدی و پیگیر برخورد می‌شد، این اتفاق نیفتاده. رواج بازار مصرف، افزایش واردات کالاهای غیرضروری، ناهماهنگی در مسائل داخلی و بی‌توجهی به مسئله تولید ملی در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته. جالب است که برای خیلی از دشمنان خارجی ما هم این نکته بسیار تعجب‌آور است که چطور درحالی‌که دولت ایران به اشکال مختلف مورد تحریم واقع شده است این اقدامات را در دستور کار دارد و به‌طور گسترده اقدام به واردات کالاهای مصرفی و غیرضروری می‌کند؛
درحالی‌که به هیچ وجه برای یک کشور قابل‌قبول نیست که واردات آن درحالی‌که مورد تحریم قرار دارد افزایش یابد یا تولید ملی آن کاهش پیدا کند؛ درصورتی که متأسفانه این اتفاق برای ما افتاده است. الان چندین سال است که مسائلی چون همت مضاعف یا جهاد اقتصادی و پیشرفت و عدالت از سوی رهبری مطرح می‌شود اما متأسفانه مسئولان اجرایی نتوانسته‌اند اقدامات قابل‌قبولی در این حوزه داشته باشند و به همین دلیل هم هست که ملاحظه می‌کنید هم نرخ رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی در حال کاهش است و هم نرخ واردات به‌شدت در حال افزایش. با این حال امیدواریم دولت امسال واقعا متوجه اهمیت تولید ملی باشد و به‌صورت جهادی به آن بپردازد.
- یعنی شما معتقدید که مشکلات مدیریتی آثار تحریم‌ها را مضاعف کرده؟
قطعا تحریم‌کنندگان وقتی می‌بینند این بی‌تدبیری‌ها وجود دارد تشویق می‌شوند که تحریم‌ها را ادامه بدهند، چون تصورشان این است که در چنین شرایطی امکان موفقیت برایشان وجود دارد. ما در حال حاضر چیز‌هایی را وارد می‌کنیم که اصلا باورکردنی نیست. یعنی بی‌تدبیری و بی‌برنامگی و حتی عدم‌جدیت در مقابله با تحریم‌ها در مدیریت دولتی به راحتی مشهود است.
- تحریم‌ها برای غرب چه آثاری خواهد داشت؟
قطعا برای غرب هم آثار زیانباری خواهد داشت؛ چرا که به هر حال آنها هم در نتیجه این تحریم‌ها از بازار ایران محروم خواهند شد.
