به‌نظر می‌رسد فرماندهی دفاع هوا فضای آمریکای شمالی از هم اینک درگیر رقابت بر سر منابع، کنترل مرزها و حضور نظامی گسترده‌تری در قطب شمال با سایر قدرت‌های جهانی و مهم‌تر از همه آنها، روسیه شده است.قطب شمال - با بیش از 30 میلیون کیلومتر مربع وسعت که در محدوده مرزهای کانادا، دانمارک (گرینلند)، نروژ، روسیه و ایالات متحده (ایالت آلاسکا) قرار دارد - در مقابل دیدگان ما درحال دگرگونی گسترده‌ای است. عامل این دگرگونی تنها ذوب‌شدن یخ‌های قطبی نیست.
قطب شمال به شکل فزاینده‌ای تبدیل به جولانگاه نظامی کشورهای ذی‌نفع شده و به‌نظر می‌رسد آمریکا در این زمینه خود را عقب‌تر از سایرین می‌بیند؛ در سال 2009، نروژ مرکز فرماندهی عملیاتی خود را به مرزهای شمالی‌اش در مدار قطبی منتقل کرد. روسیه طرح‌هایی برای ایجاد یک تیپ نظامی ویژه برای حضور در درگیری‌های احتمالی در شرایط خاص قطبی دارد. دانمارک ایجاد یک واحد فرماندهی را در قطب شمال اولویت استراتژیک خود می‌داند. کانادا نیز به‌دنبال راه‌اندازی دوباره ناوگان قطبی خود است و در این راه 33میلیارد دلار بودجه برای ساخت 28 ناو طی 30سال آینده درنظر گرفته است. حتی چین وارد رقابت قطب شده است.
این کشور در حال ساخت بزرگ‌ترین ناو یخ‌شکن غیراتمی جهان برای انجام تحقیقات علمی در قطب شمال است.به همان سرعت که یخ‌های قطبی در شمالی‌ترین نقطه زمین ذوب می‌شوند، فرصت‌های تجاری و اقتصادی بیشتری در منطقه سرشار از منابع قطب شمال پدید می‌آید. شرایط سیاسی در قطب شمال تابع کنوانسیون قانون دریاهای سازمان ملل است. این کنوانسیون به کشورهای ساحلی اجازه کنترل اقتصادی حد فاصل 200 مایل دورتر از سواحل خود به‌صورت انحصاری را می‌دهد و این محدوده تا 600 مایلی قلمروی هر کشور، بسته به ادعاهای علمی هر کشور، قابل گسترش است.
در ژانویه 2009 جورج بوش دستور استقرار سیستم‌های دفاع موشکی و هشدار اولیه [نسبت به حمله موشکی دشمن] بازدارندگی استراتژیک و عملیات‌های امنیتی آبی، حفظ آزادی کشتیرانی و پیشگیری از حملات تروریستی را صادر کرد. 5سال پیش روسیه طی یک تمرین نظامی تابستانی موشک‌های کروز خود را بر فراز قطب شمال به پرواز درآورد و در سال 2008 گشت دریایی خود را در آب‌های قطب دوباره راه انداخت و به تقویت ظرفیت هسته‌ای استراتژیک خود در این منطقه پرداخت.
در حال حاضر نیز روس‌ها در حال ساخت 8زیردریایی مجهز به موشک‌های قاره پیما هستند که قرار است در سال 2015 روانه اعماق اقیانوس‌ها شوند. سال گذشته هنگامی که 2بمب‌افکن روسیه در حال گشت‌زدن روی قطب شمال و اقیانوس اطلس بودند، با شمار قابل توجهی از جنگنده‌های ناتو روبه‌رو شدند. برای نخستین‌بار طی سال‌های پس از جنگ سرد بود که ناتو چنین واکنشی به روس‌ها نشان می‌داد.قطب شمال در قرن جدید نیازمند همکاری جدی بین کشورهای ذی‌نفع، ملل مجاور منطقه مانند سوئد، فنلاند و ایسلند و نیز ساکنان بومی قطب است. به همین خاطر بود که در سال 1996 شورای قطب شمال با هدف حمایت از همکاری‌های بین‌المللی برای حفاظت از محیط‌زیست منطقه و توسعه پایدار آن تشکیل شد.
با این حال بحث درباره امور نظامی و امنیتی در دستور کار این شورا گنجانده نشده است. اگرچه 4کشور از 5کشور حاضر در قطب شمال عضو ناتو هستند، روسیه به‌هیچ عنوان مایل نیست شاهد افزایش حضور این سازمان در قطب باشد. با این حال تا زمانی که رویه ایالات متحده در قبال قطب شمال موردی و غیرقطعی باشد، امکان بروز سوءتفاهم، ارتباطات گمراه‌کننده و برخورد در این ناحیه تاریک، پوشیده از یخ و پرتنش جهان وجود خواهد داشت.یک ضرب‌المثل ساکنان بومی منطقه قطب شمال می‌گوید تنها هنگامی که یخ‌ها آب می‌شوند، می‌توانی بفهمی چه کسی دوستت است و چه کسی دشمنت. ایالات متحده دیر یا زود خواهد فهمید چه کسی در قطب متحدش است و چه کسی رقیبش.
