بافت‌های تاریخی چه در تپه‌های هفتگانه رم از دوران امپراتوری بیزانس به یادگار مانده باشند و چه در بازار تاریخی تهران به جای مانده از دوران صفویه و قاجاریه، همگی ارزش تاریخی و جایگاه هویتی شهرها را برای بازدیدکنندگان تعریف می‌کنند.
پروفسور فابریزیو توپتی از معماران برجسته کشور ایتالیا که مطالعات وی در زمینه شهرهای تاریخی و معماری معاصر است در نخستین سفر خود به ایران به‌منظور حضور در سمپوزیوم تخصصی ایران و اروپا با نام «طراحی مرکز محله در بافت اصیل شهر تهران» در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان از بافت‌های تاریخی در شهرهای مدرن و در حال توسعه حفاظت کرد؟
به همشهری گفت: در تمام شهرهای معاصر که به سرعت پیشرفت می‌کنند بیشترین نگرانی‌ها در نگهداری از هسته‌های تاریخی شهرهاست.وی افزود: موضوع مهم این است که یاد بگیریم چگونه می‌توان میان نیاز وافر برای حرکت به سمت شهرهای مدرن و حفظ عناصر تاریخی تعادل ایجاد کرد.فابریزیو توپتی همچنین در این خصوص که حیات‌بخشی به بافت‌های تاریخی و خانه‌های تاریخی در شهرهای مدرن چگونه باید باشد، ادامه داد: هسته‌های تاریخی شهرهای مدرن را نباید از زندگی خالی کرد و تنها نگاه موزه‌ای به آنها داشت.
به گفته این معمار برجسته ایتالیا و محقق بافت‌های تاریخی موضوع مهمی که درخصوص مالکان بناهای تاریخی وجود دارد این است که مردم به نگهداری و زنده نگاه داشتن هویت تاریخی شهرهای مدرن قانع شوند. توپتی با تاکید بر لزوم حفظ هویت تاریخی شهرها و بهره‌مندی از امکانات یک شهر مدرن افزود: حفظ همزمان روند حرکت به سمت مدرنیته و حفاظت و نگهداری از بافت‌های تاریخی اصل مهم در حفظ هویت تاریخی شهرهاست. وی افزود: شهر یک عنصر سیال است و به بهانه نگهداری از آثار تاریخی نیز نمی‌توان حرکت شهرها بر روند مدرنیته را متوقف کرد؛ چون شهرها هیچگاه به عقب بازنمی‌گردند و همیشه در حال حرکت رو به جلو هستند.در عین حال، پروفسور توپتی استادیار منتخب دانشکده معماری ساپینزای رم، تخریب شهرهای تاریخی به‌منظور ایجاد شهر مدرن را درست ندانست و گفت: برای نجات بافت تاریخی شهرها حل مشکلات حاشیه این بافت‌ها در بخش مسکن و همچنین ترافیک لازم است تا توجه مردم به سمت بافت‌های تاریخی به‌عنوان هویت شهرها بیشتر شود. به گفته او، راه حل برخورد با روند توسعه و حفظ بافت‌های تاریخی در شهرهای مدرن این نیست که مدرنیته را به بهانه حفظ بافت تاریخی کنار بگذاریم.
به گفته توپتی، در کشوری چون ایتالیا که به معماری و بناهای تاریخی شهرت دارد تا همین 30 سال پیش نیز متخصصان نمی‌دانستند باید با بافت‌های تاریخی در روند توسعه شهری چه اقدامی انجام بدهند ولی به این نتیجه رسیدند که برای حفظ بناها و بافت‌های تاریخی باید ابزارهایی در اختیار مالکان و ساکنان آنها قرار بدهند تا آنها خود به حفظ یک بنای تاریخی یا بافت تاریخی در شهرهای ایتالیا تشویق شوند؛ چون نگهداری فضایی که در آن زندگی وجود دارد آسان‌تر است و افرادی که در آن ساکن هستند با آموزش‌های لازم یاد می‌گیرند که چرا باید از یک بنای تاریخی محافظت کرد. پروفسور لودویکو میکارا که تحقیقات وسیعی در مورد شهرها و مناظر شهری در حوزه مدیترانه و کشورهای اسلامی مانند مراکش، لیبی، ترکیه، مصر و همچنین ایران داشته است نیز به سابقه تاریخی تهران و اصفهان اشاره می‌کند و می‌گوید که قدمت تاریخی تهران به اندازه اصفهان نیست.
وی که در دهه 70 میلادی با سفر به اصفهان در بازسازی و تحقیق پیرامون بخش‌هایی از مسجد جامع اصفهان فعالیت داشت، مرمت مجتمع تئاتر شهرداری مونتروتوندو شهر رم را نیز برعهده داشت.
لودویکو میکارا در پاسخ به این سؤال همشهری که ضرورت حفظ بخش‌های تاریخی در کلانشهرها و البته شهر تهران چیست، گفت: نگاه داشتن بافت‌های تاریخی برای شهر توسعه یافته‌ای مانند تهران به‌لحاظ حفظ هویت تاریخی شهر اهمیت زیادی دارد. میکارا افزود: نقش بازار تاریخی تهران برای هویت این شهر بسیار زیاد است. بازار تهران فقط محلی برای گذر پیاده‌ها نیست بلکه شبکه‌ای است که هویت را در تهران ایجاد می‌کند و حفظ این مکان و ارتباطش با بخش‌های دیگر شهر دارای اهمیت زیادی است. وی عنصر حیاتی دیگر برای شهر تهران به‌عنوان روح این شهر را حفظ خیابان ولیعصر به‌عنوان خیابانی که از شمال تا جنوب شهر به همراه درختان چنار کشیده شده و شکل قدیمی خود را حفظ کرده است، دانست و انجام پروژه‌های حفاظتی و مرمتی در خیابان ولیعصر تهران را دارای اهمیت خواند.
به گفته پروفسور میکارا حفظ هر عنصر معنی‌دار در شهر تهران که در جریان زندگی شهر قرار دارد برای حفظ هویت تاریخی در تهران دارای اهمیت است در غیراینصورت تهران با توجه به توسعه سریع خود هویتش را از دست می‌دهد.
وی افزود: مناطق تاریخی را باید از حالت ایزوله خارج و به بخش‌های دیگر شهر متصل کرد و با ایجاد کاربری‌های جدید به جذابیت‌های بخش‌های تاریخی شهر برای جذب گردشگر بیشتر افزود.
