سلجوقیان که بر غزنویان غلبه کرده و به قدرت رسیده بودند، از آن پس سرگرم تصرف شهرها یکی پس از دیگری بودند. طغرل 3سال پیش از تصرف اصفهان، درصدد تصرف این شهر برآمده بود که مانند یزد، کرمان و فارس در دست یک خانواده دیلمی بود. با وجود این، طغرل چشم به اصفهان داشت و می‌خواست آن را مرکز حکومت خود قرار دهد. وی به محاصره اصفهان دست زد. اصفهان یک‌سال مقاومت کرد و سرانجام حاکم اصفهان داوطلبانه تسلیم شد. گفته شده است که طغرل به حکمران اصفهان که بر چند شهر دیگر حکومت داشت وعده داده بود که اگر تسلیم شود، یزد را از او نخواهد گرفت که چنین شد. طغرل 3سال پس از تصرف اصفهان بغداد را هم تصرف کرد و به قدرت دیلمیان ایرانی پایان داد.
1298شمسی: امضای قرارداد 1919
پس از خاتمه جنگ جهانی اول، انگلستان قدرت مسلط خارجی در ایران به‌شمار می‌آمد، زیرا نه‌تنها نیروهای عثمانی و حامیان آلمانی آنها شکست خورده و از خاورمیانه بیرون رانده شده بودند، بلکه روسیه هم به علت بروز انقلاب بلشویکی دچار آشفتگی و جنگ داخلی بود. انگلیسی‌ها برای تثبیت نفوذ خود در ایران، در نهم آگوست 1919 برابر با 18مرداد 1298 و در شرایطی که احمدشاه قاجار در آخرین ماه‌های حکومت خود فاقد هرگونه نفوذ سیاسی در کشور بود و سلسله قاجار در آستانه انقراض قرار داشت، قراردادی با نخست‌وزیر وقت ایران- وثوق‌الدوله- امضا کردند. به موجب این قرارداد، تمامی تشکیلات نظامی و مالی ایران تحت نظارت انگلیسی‌ها قرار می‌گرفت و امتیاز راه‌آهن و راه‌های شوسه ایران نیز به آنها واگذار می‌شد. این قرارداد که ایران را عملا تحت‌الحمایه انگلستان قرار می‌داد، با مخالفت شدید افکار عمومی مواجه شد و با تلاش به تصویب مجلس نرسید. چهره‌هایی چون مرحوم سیدحسن مدرس نقش مهمی در افشای ابعاد این معاهده و بسترسازی برای لغو آن ایفا کردند. حتی احمدشاه قاجار نیز تحت تاثیر مخالفت‌های گسترده مردم، حاضر نشد این قرارداد را تایید کند. وثوق‌الدوله با فشار افکار عمومی در چهارم تیر 1299شمسی استعفا داد و مشیرالدوله- جانشین وی- قرارداد را لغو کرد و عذر مستشاران انگلیسی را خواست.
1332شمسی: همراهی مردم با مصدق برای انحلال مجلس
از خردادماه 1332شمسی مخالفت نمایندگان طرفدار شاه به رهبری میراشرافی که یکی از چهره‌های وابسته به سازمان جاسوسی انگلیس بود، بسیار شدید شد و هتاکی‌ها ضمن سخنان پیش از دستور به دولت آنچنان بالا گرفت که سرانجام مصدق تصمیم گرفت که با انجام رفراندوم، مجلس هفدهم را که مرکز توطئه علیه خواسته‌های مردم شده بود، منحل کند. این رفراندوم در روز 18مردادماه 1332شمسی انجام شد و مردم ایران به انحلال مجلس رای دادند. شرکت گسترده مردم در رفراندوم 18مرداد و پشتیبانی شگفت‌آور مردم از خواسته‌های دولت ملی موجب شد که 2 کشور انگلیس و آمریکا به این فکر بیفتند که کودتایی که از ماه‌ها پیش آن را طرح‌ریزی کرده بودند، به مرحله اجرا درآورند.
1363شمسی: درگذشت مؤلف نهج‌الفصاحه
ابوالقاسم پاینده، روزنامه‌نگار، نویسنده، محقق، داستان‌سرا و مترجم، در سال1292 خورشیدی در نجف‌آباد اصفهان چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در نجف‌آباد و صرف و نحو عربی و فقه اسلامی و فلسفه را در اصفهان آموخت. او دارای هوش و حافظه خوبی بود. زیاد می‌خواند، هرچه را هم که می‌خواند به خاطر می‌سپرد و به موقع از آن استفاده می‌کرد. وی مدیریت مجله «صبا» را که در سال 1321شمسی تاسیس کرده بود، عهده‌دار شد و در این زمینه به موفقیت‌هایی رسید. وی در روز 18مرداد 1363شمسی در تهران درگذشت. از آثار او می‌توان گردآوری و ترجمه نهج‌الفصاحه، ترجمه قرآن، ترجمه زندگانی
محمد (ص)، ترجمه تاریخ سیاسی اسلام در 3جلد، ترجمه مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر، ترجمه تاریخ طبری و علی(ع) ابر مرد تاریخ را نام برد.
