اما این سیاست مرکز معاینه فنی خودرو برای ارتقای کیفیت هوای تهران و نیز استمرار شرایط ایمنی مناسب خودروها با مصوبه مجلس شورای اسلامی بی‌ثمر شد چراکه در آخرین روزهای فروردین ماه رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور از تصویب و اجرایی شدن قانونی خبر داد که به موجب آن، معافیت معاینه‌فنی خودروهای جدید از 2سال به 5سال افزایش یافت.
اسکندر مؤمنی دراین باره گفت: با تصویب این مورد بیش از 50درصد خودروهای کشور مشمول این قانون شدند؛ یعنی تا 5سال نیاز به دریافت برگه معاینه‌فنی ندارند. تصویب این قانون برای کلانشهری مانند تهران که شاهد تردد روزانه 3/5میلیون خودرو است می‌تواند عواقب فاجعه‌باری از نظر آلودگی هوا و نیز افزایش خسارت‌های ناشی از تصادفات رانندگی داشته باشد.
طبق اعلام ستاد مرکزی معاینه فنی تهران، سال گذشته حدود یک‌میلیون و 100هزار خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه و پس از گذراندن مراحل معاینه فنی، آرم معاینه فنی را دریافت کرده‌اند. این در حالی است که با اجرایی شدن قانون جدید برای معاینه فنی خودروهای تولیدی در 2سال اخیر تخمین زده می‌شود که تعداد مراجعان به مراکز معاینه فنی در سال‌جاری با افت بیش از 50درصدی مواجه شود. اما تصویب قانون یاد شده در مجلس با واکنش‌های مختلفی از سوی نهادها و مسئولان مختلف روبه‌رو شده است.
معاینه فنی سالانه خودروهای نو در اروپا
در همین ارتباط رئیس ستاد مرکزی معاینه‌فنی خودروهای تهران نیز از کاهش 30درصدی آمار مراجعه‌‌کنندگان به مراکز معاینه‌فنی در فروردین ماه خبر داد.
صدرالدین علیپور با تأکید بر نقش معاینه‌فنی در کاهش آلودگی هوای کلانشهرهای کشور، مراجعه حدود یک‌میلیون و 100هزار خودرو به مراکز معاینه‌فنی را در سال گذشته با وجود تردد بیش از 2میلیون خودروی واجد شرایط معاینه‌فنی در تهران تأسف‌بار خواند. وی در ادامه با اشاره به اینکه معاینه فنی در کشور ما براساس استاندارد شماره9181 اجرا می‌شود که برگرفته از استاندارد اتحادیه اروپاست، افزود: در کشورهای عضو اتحادیه اروپا که استاندارد خودرو، کیفیت سوخت و سایر عوامل مؤثر در تعیین استانداردهای معاینه‌فنی نسبت به کشور ما بسیار بالاتر است، مالکان خودروها موظف هستند یک سال پس از شماره‌گذاری، برچسب معاینه‌فنی دریافت کرده و پس از آن نیز سالی یک‌بار به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کنند.
رئیس ستاد معاینه‌فنی تهران با مهم خواندن سلامت شهروندان و اهمیت جان تک‌تک آنها گفت: سالانه حدود 25هزار تن ذرات معلق از منابع ساکن و 200هزار تن از منابع متحرک در تهران انتشار می‌یابد که آسیب‌های مادی و انسانی بسیاری را به‌دنبال دارد و درصورت ترکیب با ریزگردها که در این روزها در فضای تهران حضور دارند عوارض جدی‌تری را ایجاد خواهند کرد.
در این ارتباط وحید نوروزی، رئیس سابق ستاد مرکزی معاینه‌فنی خودروهای تهران نیز به همشهری می‌گوید: این مصوبه یکی از عجیب‌ترین تصمیمات ضد‌محیط‌زیستی بوده است که موجب تهدید ایمنی تردد در کشور نیز خواهد شد.
وی افزود: هیچ منطق علمی و تخصصی این مصوبه مجلس را قبول نمی‌کند، ضمن اینکه مطمئن هستم اگر پیش از تصویب این طرح از نمایندگان شهرداری‌ها یا ستادهای معاینه‌فنی کشور برای بررسی بیشتر دعوت می‌کردند، تصمیمی غیر از این اتخاذ می‌شد.رئیس سابق ستاد معاینه‌فنی خودروهای تهران با اشاره به کیفیت خودروهای تولید داخل و نیز صنعت قطعه‌سازی تأکید می‌کند: پیشنهاد ما این بود که با توجه به کیفیت پایین قطعات تولیدی، معافیت معاینه‌فنی خودروها از 2سال به یک‌سال کاهش یابد نه اینکه از 2سال به 5سال افزایش یابد.
این در حالی است که رسول علی اشرفی‌پور، مدیرکل محیط‌زیست استان تهران در این‌باره به همشهری می‌گوید: به خودروسازها اعلام کرده‌ایم تا استاندارد یورو5 را رعایت کنند و آنها هم طبق بازنگری برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران که در سال89 داشتیم تا پایان سال91 می‌توانند استاندارد یورو 4 را گذرانده و پس از آن نیز باید استاندارد یورو 5 را رعایت کنند. مدیرکل محیط‌زیست استان تهران در ادامه تأکید می‌کند: اگر خودروسازان به وعده خود مبنی بر دستیابی به استاندارد یورو 5 عمل نکنند و همین کیفیت تولید ادامه داشته باشد، 5 سال معافیت معاینه‌فنی زیاد است و خودروهای داخلی پس از 2سال باید برگه معاینه‌فنی دریافت کنند.
اما دامنه اظهارات مسئولان درباره افزایش مهلت زمان معاینه فنی برای خودروهای با عمر بیش از 2سال به سازمان محیط‌زیست هم رسید. چراکه قائم مقام این سازمان نیز از ارائه طرحی به دولت خبر داد که به موجب آن معافیت خودروهای تولید داخل از 5سال به 3 سال کاهش یابد. او به این نکته نیز اذعان کرده است که در دنیا معاینه فنی خودروهای صفر کیلومتر سالانه است ولی ما پیشنهاد 3ساله کردن اعتبار معاینه فنی خودروهای صفر کیلومتر را به کمیسیون زیربنایی دولت ارائه می‌کنیم.
تصویب قانون بدون مشورت شورای شهر
تصویب این قانون واکنش شورای شهر تهران را نیز به‌دنبال داشت.مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران با اشاره به معافیت 5ساله خودروها از دریافت برگه معاینه فنی گفت که این معافیت از طریق شورای‌عالی استان‌ها و با رایزنی با مجلس پیگیری می‌شود تا دوباره دریافت برگه معاینه فنی 2ساله شود.
معصومه ابتکار، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران نیز در حاشیه بررسی طرح پایش و ممنوعیت واردات و مصرف محصولات آزبستی به معضل آلودگی هوای تهران اشاره و اظهار کرد: در شرایطی که تهران از معضل آلودگی رنج می‌برد متوجه شدیم که لزوم معاینه فنی در خودروها از 2سال به 5سال افزایش یافته است، در حالی که در سایر کشورها معاینه فنی خودروها
بعد از یک سال تولید خودرو باید صورت گیرد. وی با بیان اینکه عمر مفید کاتالیست‌های خودروها تنها 2سال است، گفت: به‌نظر من این مصوبه مجلس تنها به نفع خودروسازان است تا در حاشیه امن این مصوبه از حد استانداردها خارج شوند و به تولید محصولات بدون کیفیت بپردازند.
ابتکار تأکید کرد: شورا باید به نوعی نسبت به این مصوبه مجلس واکنش شدید نشان دهد؛ البته باید یادآوری کنم که این وظیفه سازمان محیط‌زیست است که در زمان بررسی این طرح باید در مجلس حضور می‌یافت و مانع این کار می‌شد زیرا شورای شهر نقشی در این زمینه ندارد. وی با انتقاد از اینکه شورا و شهرداری تهران که با معاینه فنی خودرو ارتباط مستقیم دارند در زمان تغییر زمان الزام معاینه فنی خودروها در جریان قرار نگرفته‌اند، گفت: شورای شهر تهران زمانی از این طرح مطلع شد که مصوبه به تصویب رسیده بود.
در حال حاضر نکته اینجاست که گویا هر آنچه مدیریت شهری در چند سال گذشته برای نهادینه‌سازی فرهنگ معاینه فنی خودروها رشته بود، پنبه شده است. دلیل این مدعا نیز این است که وحید نوروزی، مدیر سابق مراکز معاینه فنی سال گذشته با معرفی آلاینده‌های جدید هوای تهران از قوانین سختگیرانه‌تر برای خودروهای انژکتوری خبر داده و گفته بود: شرایط جدید معاینه برای این خودروها مقدار منواکسید کربن 5/2درصد و هیدروکربن‌های خام 250 پی‌پی‌ام است که این رقم برای معاینه فنی جهش محسوب می‌شود. وی همچنین از مدیریت مبدل‌های کاتالیستی از ابتدای مهرماه 89 خبر داده و گفته بود که 5/1 میلیون خودرو با اجرای این قانون با مشکل جدی مواجه خواهند شد و خودروهایی که استاندارد مبدل‌های کاتالیستی را رعایت نکنند در مراکز معاینه فنی خودروها مردود می‌شوند.حالا مشخص نیست با تصویب پیشنهاد راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی برای معافیت 5ساله خودروها برای معاینه فنی وضعیت آلایندگی هوای تهران در سال90 که به گفته معاون عمرانی استاندار تهران هیچ روزی به‌دلیل آلودگی هوا تعطیل نخواهد شد، چگونه خواهد بود؟
