به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، داوود تک‌فلاح، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان دارالقرآن الکریم، در نشست تخصصی «بررسی، تبیین و آسیب‌شناسی طرح آموزشی حاملان وحی» که در ایکنا و با همکاری ستاد عالی کانون‌های فرهنگی-هنری مساجد کشور برگزار شد، درباره این طرح گفت: کلیت این طرح مورد تأیید است، اما اشکالاتی در آن دیده می‌شود که باید برطرف شود.
وی افزود: یک طرح آموزشی باید عنوان و هدف خوبی داشته باشد که طرح حاملان وحی در این دو مورد دچار مشکل نشده است؛ بعد از این مرحله، باید طرح را به آیین‌نامه اجرایی تبدیل کنیم، یعنی آنچه در ذهن بوده به منصه ظهور برسد که حاملان وحی در این قسمت اشکالاتی دارد که باید برطرف شود.
آنچه در ذهن بوده با آنچه مکتوب است، همسانی کامل ندارد
تک‌فلاح تصریح کرد: قطعاً آنچه در ذهن طراحان بوده، شفاف و روشن است و اگر اجرایی شود، ثمربخش خواهد بود، اما آنچه نوشته شده، جای سؤال دارد که باید به آن‌ها پاسخ داده شود، چرا که آنچه در ذهن بوده با آنچه مکتوب است، همسانی کامل ندارد؛ طرحها باید به‌گونه‌ای باشد که اگر یک فرد اجرایی با این طرح مواجه شد، بتواند تمام آن را بفهمد و اجرا کند؛ در بسیاری از قسمت‌های این طرح، این مسئله رعایت نشده است.
معاون آموزشی و پژوهشی سازمان دارالقرآن الکریم با بیان اینکه در طرح‌های آموزشی سه مسئله چرایی، چیستی و چگونگی باید مشخص باشد، خاطرنشان کرد: ابتدا لازم است، ضرورت طرح دیده شود و بعد از آن، برنامه‌ای برای آن تدوین شود و نهایتاً عنوان برنامه انتخاب شود؛ به عنوان مثال طرح حاملان وحی طرحی است که قرار است به صورت ترمیک و تخصصی از جایگاهی عمومی، دست مخاطب را بگیرد و به مراتب تخصصی برساند که این مسئله کلیت این طرح است؛ ضرورت این طرح به صورت شفاف پرداخته نشده است که باید در این طرح به صورت کامل بازگو شود.
باید اعمال و رفتار اشخاص نیز مطابق با خصایص قرآنی باشد
وی در ادامه افزود: به هر حال افراد در جامعه اسلامی قطعاً باید قرآنی باشند و این از فرمایشات رهبر معظم انقلاب است که در جامعه اسلامی باید قرآن همه را فراگیرد؛ بنابراین باید به جایی برسیم که افراد جامعه روخوانی و روان‌خوانی صحیحی داشته باشند و وقتی آیات را می‌شنوند معنای ظاهری آن را درک کنند و به صورتی برنامه‌ریزی شود که اعمال و رفتار اشخاص نیز مطابق با خصایص قرآنی باشد که این نکته هدف غایی جامعه اسلامی است.
این فعال قرآنی کشور خاطرنشان کرد: قطعاً برنامه‌های قرآنی دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که فعالیت قرآنی دارند، با این دید است که فرهنگ قرآنی در لایه‌های مختلف جامعه نهادینه شود و تمام اقشار مختلف جامعه را دربر گیرد.
تک‌فلاح با اشاره به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «جهاد اقتصادی» گفت: برای جهاد اقتصادی نیز باید قرآن جایگاهی داشته باشد و نمی‌توان گفت که قرآن برای عبادت است؛ قرآن برای هر مسئله‌ای نکاتی دارد که باید از سوی متخصصان حوزه‌های مختلف استخراج شود تا مورد استفاده قرار گیرد.
همه چیز قرآن قرائت و حفظ نیست
وی همچنین اظهار کرد: در این بین نیز عده‌ای پرچمدار مظاهر قرآن هستند؛ آنچه مسلم است باید این مظاهر در کشور حفظ شود، اما همه چیز قرآن قرائت و حفظ نیست و این‌ها نمادی از مراجعه به قرآن است؛ اصل این است که مسئولان جامعه در رده‌های مختلف رفتار و کرداری قرآنی داشته باشند.
معاون آموزشی و پژوهشی سازمان دارالقرآن الکریم به طرح آموزشی حاملان وحی پرداخت و گفت: سازمان‌ها و نهادهای مختلفی طرح‌هایی را ارائه و اجرا کرده‌اند؛ امروز بیش از سه هزار مؤسسه، مرکز و خانه قرآن در کشور فعالیت قرآنی می‌کنند که بسیار ممدوح و شایسته است؛ با این حال باید به این نکته توجه کرد که آیا در این طرحها چه جیزی نبوده که در این طرح شکل گرفته است و یا اینکه در طرح‌های قبلی چه چیزی ناقص بوده است که در این طرح تقویت شده است؛ این موارد باید در این طرح تعریف شود.
وی تأکید کرد: البته این نکته ایراد نیست که اگر چند مؤسسه و مرکز قرآنی داریم، مرکز دیگری شکل نگیرد، اما باید ضرورت تشکیل آن مشخص و هدف‌گذاری شود؛ هر چقدر این کار دقیق‌تر صورت گیرد، می‌توانیم برای عِده و عُده طرح بهتر برنامه‌ریزی کنیم؛ همچنین این طرح دارای اجزایی است که باید برای هر یک از اجزای آن هدفی معلوم شود و ارتباط اجزا با یکدیگر مشخص شود، هر چند ارتباط آن‌ها در قالب جدولی عنوان شده است.
هر طرح آموزشی داراری هدف رفتاری کلی است
تک‌فلاح با بیان اینکه هر طرح آموزشی داراری هدف رفتاری کلی است، خاطرنشان کرد: این نکته بدان معناست که مخاطبان در پایان دوره، به یک جایگاه و شأنیتی رسیده باشند و بعد از آن، تعریفی ارائه شده باشد که در این طرح رعایت شده است؛ این مراحل چینش خوبی دارد، اما تعاریفی که باید برای مخاطب ارائه شود، نقص دارد. اگر می‌خواهیم این طرح در کشور اجرایی شود، لازم است که این نقیصه برطرف شود.
وی با تأکید بر ضرورت تدوین طرح تفصیلی و آیین‌نامه دقیق و روشن برای طرح‌های آموزشی اظهار کرد: در طرح‌های تفصیلی باید سرفصل کلاس‌ها به ترتیب مشخص شود و این نکته که در چه شرایطی برگزاری کلاس‌ها مناسب است و یا اینکه وسایل کمک آموزشی لازم چیست و مخاطب باید چه پیش‌نیازهایی داشته باشد؛ محتوای آن نیز باید روشن باشد که توان رساندن مخاطب به اهداف طرح را داشته باشد.
این فعال قرآنی کشور با بیان اینکه سه مؤلفه معلم، متعلم و محتوا باید در طرحها مورد توجه ویژه قرار گیرد، گفت: معلم است که دو عنصر دیگر را به هم پیوند می‌دهد و چرخه را کامل می‌کند؛ اگر مربی و معلم خوب و مناسبی برای طرحها در نظر گرفته نشود، با وجود بهترین محتوا، ممکن است طرح به ضد ارزش تبدیل شود؛ بنابراین تدوین یک طرح تفصیلی مناسب برای تربیت معلم طرح‌های آموزشی ضروری است.
تک‌فلاح همچنین ادامه داد: تدوین تکنولوژی آموزشی بر اساس اهداف غایی آموزش، طبق هشت مرحله شکل می‌گیرد که مهمترین مرحله آن است که نیاز جامعه در این مورد تا چه میزان است؛ یعنی تربیت مربی و قاری حرفه‌ای لازم برای جامعه در حد کفایت.
قرار نیست قاری حرفه‌ای پرورش دهیم
معاون آموزشی و پژوهشی سازمان دارالقرآن الکریم با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در یکی از دیدارهای جامعه قرآنی با ایشان، یادآور شد: مقام معظم رهبری در یکی از جلساتی که با جامعه قرآنی داشتند به این نکته اشاره کردند که هنوز به آن جایگاه نرسیدم که شما را به قاری حرفه‌ای شدن توصیه کنم؛ بنابراین قرار نیست قاری حرفه‌ای پرورش دهیم؛ بالاترین چیزی که باید در نظر گرفته شود این است که کسی را داشته باشیم که به سمت همراهی و انس گرفتن با قرآن پیش برود و متخلق به اخلاق قرآنی باشد و در این بین کسانی را داشته باشیم که با نشان دادن مظاهر قرآن، جامعه را به سمت قرآن جذب کنند.
وی همچنین با بیان اینکه برخی از محتواهای این طرح در بسیاری از موارد تناسب ندارد، افزود: در بخشی از توضیحات این طرح آمده است که که مخاطبان در انتها به جایگاهی برسند که به عنوان قاری، حافظ، ... و مفسر تربیت شوند؛ واقعیت این است که کمتر جایگاهی است که می‌تواند این ادعا را داشته باشد، چرا که رسیدن به جایگاه تفسیر قرآن، استعدادهای خاصی را می‌طلبد و افراد شاخص هستند که می‌توانند به این جایگاه برسند؛ بنابراین این نکته باید در این طرح اصلاح شود و به عنوان مثال استاد تفسیر به جای واژه مفسر بیاید.
