باید گفت که معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با برگزاری این رپرتوار توانسته‌است خانواده‌های زیادی را با تئاتر کودک و نوجوان آشتی دهد.
حکایت شروع رپرتوار کودک و نوجوان به سال 1386 برمی‌گردد. همان زمان هم مثل هر اقدام دیگری، عده‌ای از برگزاری آن اعلام رضایت کردند و در مقابل عده‌ای مشکلات و کمبودها را بیشتر دیدند و از مشکلات آن گفتند، اما هرچه که بود چه موافقان و چه مخالفان آن را حرکتی مثبت قلمداد کردند و در جهت اعتلای تئاتر کودک و نوجوان دانستند تا شاید در سایه این حرکت تئاتر کودک و نوجوان در فرهنگسراهای تهران نظم بگیرد.
فهیمه میرزاحسینی، نویسنده و کارگردان نمایش «پای دیوار، کودکی» که امسال در رپرتوار شرکت کرده است، این حرکت را حرکتی مثبت قلمداد می‌کند: «جریانی که در 4 سال پیش شروع شد، بنیه گروه‌های تئاتری کودک و نوجوان را تقویت کرد
و از طرف دیگر باعث شد که گروه‌های تئاتری بر اساس آمارها مخاطبان زیادی را جذب کنند و تماشاگران زیادی را با تئاتر کودک و تئاتر آشتی دهند».
میثم یوسفی، که با نمایش «اولین بازی» در این رپرتوار شرکت دارد، برگزاری این جشنواره را استعدادیابی برای گروه جوان و کسب تجربه برای دیگر گروه‌ها می‌داند:«اجرای تئاترهای کودک و نوجوان در سطح شهر تهران و فرهنگسراهای مختلف، حرکت زیبایی است و باید امیدوار بود که تدوام یابد».
او اجرای این نمایش‌ها را حرکتی درست می‌داند: «وقتی نمایش‌ها در دسترس باشد، همه مردم احساس نیاز می‌کنند. اگر این فضا درست تعریف شود و کارهای اجرایی جنبه تبلیغی و نمایشی به خودش نگیرد، اتفاق خوبی صورت گرفته است، در غیر این صورت این حرکت مثل باد خزانی است که گاهی هست و گاهی نیست».
با این حال او معتقد است که بودن این جشنواره از نبودنش بهتر است: «با تمام مشکلات و کاستی‌ها، بهتر است که این جشنواره ادامه یابد تا به‌تدریج مشکلات و کم و کاستی‌هایش برطرف شود. برای حل این مشکلات باید هنرمندان و مسئولان برگزاری این رپرتوار در کنار هم باشند تا با کمک هم مشکلات را حل کنند».
حسین مزینانی، کارگردان نمایش «دیگ‌دیگو» که در این دوره از رپرتوار شرکت دارد، به برنامه‌ریزی دقیق اشاره دارد: «اگر برنامه‌ریزی دقیق و براساس اصول درست باشد، قطعا به نتیجه درست می‌رسیم».
او رپرتوار کودک و نوجوان را در مقایسه با جشنواره‌های دیگر تئاتر کودک و نوجوان، دنیای بزرگی می‌داند که مخاطبان زیادی جذب آن می‌شوند: «کار ما در چند فرهنگسرای تهران اجرا می‌شود. تمام مدارس و مهدکودک‌های آن منطقه از کار دیدن می‌کنند، در حالی که این کار در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان هم اجرا شد و تنها تعداد محدودی این نمایش را دیدند. اما نمایش‌های رپرتوار در سطح تهران و در فرهنگسراهای مختلف اجرا می‌شود و مخاطبان زیادی آن را می‌بینند. این حرکت بسیار خوبی است که اگر برنامه‌ریزی درستی برای آن انجام شود، موج وسیعی را در کارهای کودکان و نوجوانان ایجاد می‌کند».
او پیش شرط ایجاد این حرکت را اجرای آثار خوب و حرفه‌ای در رپرتوار می‌داند؛ شرطی که اگر رعایت نشود قطعا به بدنه رپرتوار لطمه می‌زند.
محمدجواد طاهری که با نمایش «یک دم، دو گوش» در جشنواره شرکت دارد به غفلت از تئاتر کودک و نوجوان اشاره دارد: «به‌نظر می‌رسد که از تئاتر این گروه سنی غافل شده‌ایم در حالی که سرمایه‌گذاری فرهنگی برای آینده و بزرگسالان از این سن شروع می‌شود».
این کارگردان تئاتر به طراحی جشنواره‌های متعدد اشاره دارد که در نهایت هم در نیمه راه رها می‌شود و جشنواره به تدریج جایگاه خودش را از دست می‌دهد. او برگزاری جشنواره «کودک و تئاتر» را امری مؤثر در آشتی تئاتر با کودکان و نوجوانان ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «تا امروز استقبال خوبی از کار ما صورت گرفته‌است».
حمایت مالی، پیش شرط مهم
میرزا حسینی به برگزاری 4 دوره رپرتوار تئاتر کودک و نوجوان اشاره می‌کند و می‌گوید:
«با گذشت زمان انتظار می‌رفت که کار وسیع‌تر بشود و آمار تماشاگران بالاتر برود اما نمی‌دانم که در طول این سال‌ها چه اتفاقی افتاد که در این چند سال اخیر کسانی که می‌توانند بودجه یک امر فرهنگی را تعریف کنند به این امر بی‌توجهی می‌کنند. برگزاری این دوره از رپرتوار تنها براساس اعتبار مدیر مرکز هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران صورت گرفته‌است».
این کارگردان تئاتر که سال‌هاست در حوزه تئاتر عروسکی فعال است، می‌پرسد: «سؤالی که برای من مطرح است اینکه چرا در برنامه‌ریزی شهری کارهای خوبی انجام می‌شود اما سهم فرهنگ در این امور بسیار کم است. به‌نظرم برنامه‌های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری و کارهایش به تدریج کم جان‌تر می‌شود».
طاهری هم حمایت مالی از گروه‌ها را امر مهمی در کیفیت کارها اعلام می‌کند: «حمایت‌های خوبی از سوی برگزار‌کنندگان صورت گرفته‌است اما این حمایت‌ها صددرصد نیست».
سیروس سپهری، کارگردان نمایش «آرش اما...» مسائل مالی را باعث آرامش خیال هنرمندان شرکت‌کننده می‌داند: «اگر مسائل مالی حل شود، طبیعتا هنرمند در فضای بهتری کار می‌کند و خلاقیت بهتری را در کار لحاظ می‌کند».
خاطره‌های بد از کارهای بی‌ارزش
در سال‌های نه چندان دور، تئاتر کودک محلی برای در‌آمد گروه‌هایی غیرحرفه‌ای محسوب می‌شد؛ حرکتی که اعتراض هنرمندان این عرصه را به‌دنبال داشت. شاید بتوان حرکت معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را سازماندهی تئاتر کودک و نوجوان دانست. با این حال میرزاحسینی معتقد است که نمی‌توان این امر را مطلق دانست، چرا که کمبودهایی از قبیل بودجه روی کار هنرمندان مؤثر است: «با این حال با توجه به دقتی که مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران روی انتخاب کارها دارد، قطعا کارهای خوبی برای اجرا انتخاب می‌شود و به تدریج سلیقه کودکان با کارهای خوب آشنا می‌شود».
مزینانی به سال‌ها قبل اشاره می‌کند؛ همان سال‌هایی که آثار ضعیفی از تئاتر کودک و نوجوان به روی صحنه می‌رفت: «نتیجه اجرای آن کارهای ضعیف در فرهنگسراها باعث شده که امروزه ما به هر مدرسه یا مهدکودکی که زنگ می‌زنیم، تا آنها را برای دیدن کار دعوت کنیم، آنها دیدن کار را رد می‌کنند. من به آنها اطمینان می‌دهم درصورتی که از کار خوششان نیاید، هزینه‌شان را پس می‌دهم و آنها کار را می‌بینند و البته لذت هم می‌برند. اما سؤال اینجاست که چرا این اطمینان وجود ندارد».
او به ایجاد اطمینان در بین مخاطبان اشاره دارد؛ اطمینانی که براساس رشد و کارهای خوب رپرتوار شکل خواهد گرفت.
سپهری به افرادی اشاره دارد که از تئاتر کودک تنها جنبه مالی کار را مدنظر دارند و طبیعتا هم به مقوله تئاتر آشنایی ندارند و تنها برایشان درآمدزایی مهم است: «در این جشنواره طبیعتا کارهایی انتخاب شده‌اند که بر اساس نیاز کودک و نوجوان ساخته شده‌اند».
سالن‌هایی برای همه کارها
کارگردان نمایش «پای دیوار، کودکی» بودجه را تنها مشکل هنرمندان شرکت‌کننده در رپرتوار نمی‌داند: «مشکل ما تنها بودجه نیست، مشکل دیگر ما امکانات فرهنگسراهاست که امکانات کمی از نظر فنی دارند. فرهنگسراهای محدودی هستند که امکانات مناسبی داشته‌باشند».
کارگردان «دیگ دیگو» اجرا در فرهنگسرای شفق را به خاطر تعامل دوطرفه بسیار لذت بخش می‌داند. او هم به کمبودهای سالن‌های فرهنگسرا معتقد است: «هماهنگی گروه‌های تئاتری کودک و نوجوان با کمبودهای سالن‌های فرهنگسرا به‌دلیل توانایی گروه‌های تئاتری کودک و نوجوان است که در همه شرایط برای این رده سنی تئاتر اجرا کرده‌اند. ما در مکان‌های مختلف و شرایط مختلف خودمان را وفق داده‌ایم اما چه خوب بود که این مشکلات بعد از برگزاری 4 دوره برطرف می‌شد. در این مدت نهال تئاتر کودک و نوجوان کاشته شده‌است و اکنون وقت شکوفه دادن است».
کارگردان و نویسنده «آرش اما...» به چند ماه پیش اشاره دارد که قبل از شروع رپرتوار اجرای نمایشی به کارگردانی او در یکی از خانه‌های فرهنگ به‌دلیل تداخل برنامه‌های فرهنگسرا با اجرای تئاترش بی‌نظمی‌های بسیاری را برای او و گروهش ایجاد کرد: «بهتر است سالن‌هایی به رپرتوار اختصاص داده شود که تنها به تئاتر اختصاص دارد، تا فضای آرامی حین اجرا برای گروه‌های تئاتری مهیا شود».
