ارزش این معدن فلزات مهم معادل یک تا 3 تریلیون دلار تخمین زده شده است.
در خبرهای کشف این معدن توجه ویژه‌ای به‌وجود لیتیم در آن شده است؛ ماده‌ای که در تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای مانند ساخت باتری لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه و خودروهای الکتریکی کاربرد دارد.
لیتیم فلز گرانبهایی به حساب می‌آید که بسیاری آن را پایه انرژی‌های نو می‌دانند اما واقعا این ماده آن‌طوری که رسانه‌های آمریکا وانمود می‌کنند افغانستان را از فقر نجات می‌دهد؟ باید گفت نه یا حداقل به این زودی‌ها نه. لیتیم به حالت آزاد در طبیعت یافت نمی‌شود و به‌صورت ترکیب در سنگ‌های آذرین در بیشتر کانی‌ها ظاهر می‌شود.
یک زمین‌شناس در این رابطه می‌گوید: ما قبل از استخراج لیتیم در افغانستان باید این فلز را از اقیانوس استخراج کنیم! استخراج لیتیم از اقیانوس امکان دارد اما بسیار پر هزینه است. بیشتر لیتیم جهان اکنون از چندین متر زیر شورابه‌ها در شیلی، آرژانتین و استرالیا به‌دست می‌آید.
به‌دست‌آوردن محلول سنگین نمک و تبخیر و الکترولیز آن در گرمای بیابان فعلا ارزان‌ترین راه برای به‌دست آوردن لیتیم است. تاکنون استخراج این فلز از آب دریا کاملا یک مسئله تئوری به حساب می‌آمد اما با پیش‌بینی‌ها درباره بالارفتن قیمت این فلز در آینده نزدیک اکنون کره‌جنوبی به فکر این پروژه افتاده‌است. به عقیده زمین شناسان اقدام کره‌جنوبی یک سرمایه‌گذاری با ریسک بسیار بالا به حساب می‌آید.
وقتی مسئولان وزارت دفاع آمریکا در نشست خبری خود با آب و تاب درباره پیدایش یک منبع غنی لیتیم در افغانستان حرف می‌زدند احتمالا هیچ‌کس توجهی به اینکه این فلز گرانقیمت چطور باید استخراج شود نکرده است. مسئولان پنتاگون اعلام کرده‌اند که معدن کشف‌شده باعث می‌شود افغانستان مانند عربستان سعودی که بزرگ‌ترین صادر‌کننده نفت در جهان است به بزرگ‌ترین صادر‌کننده لیتیم در جهان تبدیل شود.
از مدت‌ها پیش در بولیوی یک منبع مهم لیتیم کشف شده است اما این کشور هنوز به‌خاطر نداشتن امکانات زیر‌بنایی نتوانسته حتی یک گرم لیتیم از آن استخراج کند. واقعیت خبر کشف معدن لیتیم در افغانستان تنها در جلسه پرسش و پاسخ مسئولان وزارت دفاع آمریکا مشخص شد.
مسئولان پنتاگون در گفت‌وگو با رسانه‌ها از کشف معدنی عظیم حرف می‌زدند اما وقتی خبرنگار شبکه سی‌ان‌ان پرسید به‌طور دقیق چه مقدار لیتیم در این معدن وجود دارد هیچ پاسخی وجود نداشت. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفت: ما هیچ تخمینی درباره میزان لیتیم موجود در افغانستان نداریم!
حتی اگر تبلیغات دولت آمریکا درباره وجود معدنی عظیم از لیتیم در افغانستان را قبول کنیم، واقعیت این است که لیتیم برای افغانستان بی‌فایده خواهد بود. «باتری‌های لیتیم» در این میان یک مسئله گمراه‌کننده است.
در همه خبرها بلافاصله بعد از خبر کشف معدن، آمده است که لیتیم در ساخت باتری‌ها و خودروهای الکتریکی کاربرد دارد اما واقعیت این است که با بحران اقتصادی جهان همه چیز تغییر کرده است.
لیتیم 2 تا 3درصد وزن و هزینه باتری‌ها را تشکیل می‌دهد و با بحران اقتصادی جهان، تولید‌کنندگان این قطعه اکنون خودشان در مصرف لیتیم‌های خریداری شده‌شان مانده‌اند.
حتی اگر تصور کنیم که مشکلات اقتصادی جهان هم به‌صورت ناگهانی حل و رؤیای خودروهای الکتریکی به حقیقت نزدیک شود باز هم تولید‌کنندگان کنونی لیتیم در جهان بدون داشتن مشکلاتی مانند افغانستان می‌توانند نیازهای بازارهای دنیا را تا 10سال آینده به راحتی تأمین کنند.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که لیتیم به کار رفته در باتری‌ها قابل بازیافت است. بسیاری امیدوارند که این تبلیغات تو‌خالی آمریکا حداقل دولت افغانستان را برای طراحی برنامه‌های آینده خود دچار اشتباه‌های اساسی و راهبردی نکند.
شبکه تلویزیونی دیسکاوری
ترجمه: محمد کرباسی
