همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: دنیای مردگان متحرک نیست، اما استخوانهای چند ده میلیونساله امسال دهان باز کردند تا اعتراف کنند که دانشمندان درباره بعضی از مشهورترین ساکنان زمین اشتباه میکردند. از هویت جعلی «تیرکس» تا تمساحهایی که دایناسورها را برای صبحانه میل میکردند!
بازخوانی فسیلهای قدیمی
دایناسورها ممکن است میلیونها سال پیش منقرض شده باشند، اما سال ۲۰۲۵ نشان داد که پرونده آنها در تالارهای علم هنوز باز است. امسال، دیرینشناسی از یک علم «گردوغبار گرفته» به یک درام پرکشش تبدیل شد. با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و بازخوانی فسیلهای قدیمی، محققان متوجه شدند که ما نهتنها درباره سرعت این موجودات اشتباه میکردیم، بلکه حتی دشمنان آنها را هم بهدرستی نمیشناختیم.
بیشتر بخوانید:
هیولاهای تیزپا یا غولهای کندرو؟
اگر شما هم مثل اکثر مردم فکر میکردید که دایناسورهای دوپا با سرعتی نزدیک به ۶۵ کیلومتر در ساعت به دنبال شکار خود میدویدند، باید خودتان را برای یک ناامیدی بزرگ آماده کنید! تحقیقات جدید در ژوئن ۲۰۲۵ نشان داد که این موجودات بسیار کندتر از آن چیزی بودند که هالیوود به ما نشان داده است. دانشمندان اکنون میگویند سرعت واقعی یک ولوسیرپتور (Velociraptor) احتمالاً بین ۸ تا ۲۰ کیلومتر در ساعت بوده است؛ یعنی شاید شما هم میتوانستید با یک دوچرخهسواری معمولی از چنگ تند تیزترین آنها فرار کنید!
نفسکشیدن در جهنم
محققان آلمانی با بررسی مینای دندانهای فسیل شده، به نتایج هولناکی رسیدند. آنها متوجه شدند میزان دیاکسیدکربن در آن زمان، چهار برابر دوران پیش از صنعتیشدن بوده است. این یعنی اگر یک انسان امروزی به آن دوران سفر میکرد، احتمالاً به دلیل کیفیت بسیار پایین و سمی بودن هوا، بهسرعت دچار خفقان میشد. دندانهای دایناسورها مانند ایستگاههای هواشناسی باستانی، تاریخ آلودگی جو زمین را در خود ثبت کرده بودند.
تمساح غولپیکری که دایناسور شکار میکرد
در پاتاگونیا، اسکلتی پیدا شده که لرزه بر اندام هر بینندهای میاندازد. موجودی به نام «کوستنسوکوس آتروکس» (Kostensuchus atrox)؛ یک تمساح ابرگوشتخوار که ۷۰ میلیون سال پیش بر زمین حکمرانی میکرد. این هیولا با دندانهای تیغمانندش نه تنها یک تمساح معمولی نبود، بلکه به طور اختصاصی برای دریدن گوشت دایناسورها تکامل یافته بود. این کشف ثابت کرد که دایناسورها همیشه هم در راس هرم غذایی نبودند و گاهی خودشان به لقمهای لذیذ برای خزندگان دیگر تبدیل میشدند.
بزرگراه دایناسورها در قلب انگلستان و بولیوی
امسال سال «ردپاها» بود. در ابتدای سال ۲۰۲۵، در معدنی در جنوب شرقی انگلستان، ردپای ۲۰۰ دایناسور غولپیکر پیدا شد که متعلق به ۱۶۶ میلیون سال پیش بود. اما این تمام ماجرا نبود؛ در بولیوی، دانشمندان با یکی از بزرگترین مستندات حیات باستانی روبه رو شدند: ۱۶ هزار ردپا در کنار اثر دم دایناسورها! این مکان که به آن «بزرگراه دایناسورها» میگویند، تصویری زنده از ترافیک سنگین غولها در دوران کرتاسه را به نمایش میگذارد.
آخرین وعده غذایی یک غول ۹۵ میلیون ساله
برای اولین بار، دانشمندان توانستند محتویات معده یک ساروپود (دایناسور گردندراز) به نام «جودی» را با تکنولوژیهای پیشرفته تحلیل کنند. این «آخرین وعده غذایی» که مربوط به ۹۵ میلیون سال پیش است، نشان داد که این گیاهخواران غولپیکر چه رژیم غذایی متنوع و پیچیدهای داشتهاند تا بتوانند جثه عظیم خود را حفظ کنند. این کشف، کلید درک موفقیت تکاملی این موجودات در میلیونها سال پیش بود.
عذرخواهی از پادشاه؛ وقتی تیرکس اشتباه گرفته شد
یکی از جنجالیترین اخبار سال، مربوط به هویت پادشاه دایناسورها بود. سالها تصور میشد که در نبرد مشهور فسیلی بین یک تیرکس و تریسراتاپس، آن موجود مهاجم یک تیرکس جوان است. اما در اکتبر ۲۰۲۵، دیرینشناسان تایید کردند آن موجود در واقع یک نانوتیرانوس (Nanotyrannus) بوده است! این کشف، طبقهبندی خانواده تیرانوسورها را کاملاً تغییر و نشان داد که رقبای کوچکتر و خطرناکی در سایه پادشاه زندگی میکردند.
نظر شما