همشهریآنلاین - پروانه بندپی: با سرد شدن هوا فقط دما پایین نمیآید؛ بار کاری قلب هم بالا میرود. به خصوص در افرادی که دچار مشکلات قلبی مثل تنگی عروق هستند. موضوعی که خیلیها ارتباطش را نمیدانند و به همین دلیل خودمراقبتی پایینی دارند. بررسیها نشان میدهد آمار سکتههای قلبی و مغزی در فصل سرما افزایش مییابد؛ پدیدهای که متخصصان آن را نتیجه مستقیم واکنش بدن به سرما میدانند.
این افراد در هوای سرد در خطرند
در هوای سرد، رگهای خونی به طور طبیعی منقبض میشوند تا بدن گرمای خود را حفظ کند. این انقباض باعث افزایش مقاومت عروق و درنتیجه بالا رفتن فشار خون میشود. وقتی فشار خون بالا میرود، قلب مجبور است با نیروی بیشتری کار کند و همین مساله، خطر بروز سکته قلبی را افزایش میدهد. به خصوص در افرادی که زمینه بیماری قلبی دارند.
متخصصان میگویند افراد مبتلا به فشار خون بالا حتی اگر دارو مصرف میکنند، در هوای سرد در معرض خطر بیشتری هستند. فشار خون بسیاری از بیماران در فصل سرما نسبت به تابستان چند میلیمتر جیوه بالاتر میرود. این افزایش ممکن است خفیف به نظر برسد، اما برای عروق کرونر قلب، اهمیت زیادی دارد.
دکتر منوچهر قارونی قاسمی، متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره به همشهریآنلاین میگوید: «در هوای سرد احتمال بروز سکته قلبی در افرادی که بیماری قلبی دارند، بیشتر است. چون همه رگهای بدن در سرما منقبض میشوند و اسپاسم رگها باعث افزایش فشار کاری قلب میشود. البته اگر قلب همیشه دچار تنگی رگ باشد، شانس سکته قلبی بیشتر خواهد بود.» 
این متخصص قلب در پاسخ به این سوال که افراد مبتلا به فشار خون بالا در هوای سرد چطور در معرض خطر سکته قلبی قرار دارند، توضیح میدهد: «فشار خون بالا در صورتی که باعث تنگی رگها شده باشد، خطر سکته قلبی را افزایش میدهد. چون یکی از عواملی که موجب تنگی رگها میشود، فشار خون بالا است. همچنین قند بالا، چربی بالا و مصرف سیگار هم در تنگی رگها نقش دارند. اگر رگها تنگ شده باشند و فرد صبح زود در هوای سرد بیرون برود – آن هم با این هوای تمیزی که ما داریم -، خطر سکته وجود دارد.»
چه مدت در سرما بمانیم، خطرناک است؟
متخصصان قلب معتقدند خطر سرما برای قلب و فشار خون نه فقط به دما، بلکه به مدت قرار گرفتن در هوای سرد و شدت فعالیت بدنی هم بستگی دارد.
دمای نزدیک صفر درجه یا پایینتر، برای افرادی که فشار خون بالا دارند، یک عامل استرسزای قوی است. حتی دمای چند درجه بالاتر، اگر فرد بیش از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در آن باقی بماند و پوشش مناسب نداشته باشد، میتواند فشار خون را بالا ببرد. ایستادن طولانی در صفها، پیادهروی تند یا انجام فعالیت سنگین در هوای سرد، بدون گرم نگه داشتن بدن میتواند قلب را تحت فشار قرار دهد و خطر سکته را افزایش دهد.
قارونی در این خصوص توصیه میکند: «به افرادی که دچار بیماریهای قلبی و عروقی هستند، توصیه میشود حتماً یک شال، ماسک یا دستمال مناسب دور دهان و بینی قرار دهند تا هوای سرد مستقیماً وارد دستگاه تنفسی آنها نشود. چون تماس هوای سرد با بینی و دهان میتواند اسپاسم رگهای قلب را ایجاد کرده و قلب درد بگیرد. مواجهه کوتاه با سرما حتی در داخل خانه هم ممکن است باعث بروز علائم در بدن بیمار شود. مثلا نوشیدن آب سرد، تماس ناگهانی دستها یا کف پا با آب سرد و از این قبیل کارها میتواند اسپاسم کرونرها را تحریک کند و به سکته قلبی فرد منجر شود.
به گفته این استاد دانشگاه، «این مشکل در سالمندان شایعتر است. چون رگهای آنها طبیعتا بیش از دیگران مستعد تنگ شدن هستند و در مواجهه با سرما واکنش قلبی شدیدتری نشان میدهند.»
بیشتر بخوانید؛
- آیا کودکان هم سکته قلبی میکنند؟!
-
بیماریها را فقط گردن ژنتیک نیندازید؛ سبک زندگیتان را تغییر دهید
-
با سرد شدن هوا چه بیماریهایی سراغمان میآید؟
صبحها بیشتر مراقب باشید
متخصصان قلب تأکید میکنند که خطر سرما برای قلب و فشار خون تنها محدود به دمای نزدیک صفر نیست. حتی هوای سرد نسبی شهری مثل مانند تهران که این روزها حدود ۱۰ درجه است، اگر با باد یا رطوبت همراه باشد و فرد بیش از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در آن باقی بماند، میتواند فشار خون را بالا برده و قلب را تحت فشار قرار دهد. در شهرهای سردسیر که دما ممکن است به صفر یا زیر صفر برسد، این خطر طبیعتاً بیشتر است.
به گفته کارشناسان، اوایل صبح، فشار خون به طور طبیعی بالاتر است و همزمان دمای هوا نیز پایینتر است. این همپوشانی میتواند خطرناک باشد. فعالیتهای ناگهانی مثل بیرون رفتن سریع، پیادهروی تند یا انجام کار سنگین در هوای سرد میتواند محرک سکته قلبی باشد.
گرم نگه داشتن سر، گردن و اندامها باعث کاهش انقباض عروق میشود و فشار کمتری به قلب وارد میکند. به گفته متخصصان، لباس چندلایه به تنظیم بهتر دمای بدن کمک میکند و شوک حرارتی ناشی از اختلاف دمای داخل و بیرون خانه را کاهش میدهد.
نظر شما