لیلا شریف: سال ۱۴۰۵ که برسد، قرار است دولت ۲ میلیون تومان برای قدمهای نورسیده به حساب مادران واریز کند. این خبر در نگاه اول میتواند جذاب باشد اما سابقه طرحها و حمایتهای قانونی در مسیر افزایش جمعیت نشان میدهد که چندان نمیشود روی این قبیل وعدهها حساب باز کرد.
به گفته زهرا بهروز آذر معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، کارت «امید مادر» با رقم ۲ میلیون تومان قرار است تا ۲ سال بعد از تولد کودک، شارژ شود تا خانوادهها از این طریق بخشی از هزینههای نوزاد را تأمین کنند.واقعیت این است که چنین طرحهایی حکم جرعه آبی در بیابان را دارند و نمیتوانند در نگاهی کلان تأثیر چندانی بر نرخ تولد داشته باشند.
واقعیت بازار چه میگوید؟
با فرض اجرایی شدن و استمرار داشتن طرح دولت برای واریز ماهانه این هدیه، اگر نیم نگاهی به هزینههای اولیه یک نوزاد بیندازیم، مشخص میشود که این طرح قرار نیست بار چندانی از دوش خانوادهها بردارد.
شیرخشک، پوشک، لباس را میتوان در سبد نیازهای اولیه یک نوزاد جای داد و در اینصورت میتوان رقم ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان برای هزینه سه قلم خرید یک کودک در ماههای اول تولد با توجه به حداقل استفاده و قیمت در نظر گرفت.
| شیرخشک دولتی | ۱۳۰ هزار تومان | ۱۰ بسته ماهانه | ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان |
| پوشک | ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار تومان | ۴ بسته ماهانه | ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان |
| بلوز و شلوار نوزاد | ۱۹۰ هزار تومان | ۲ دست لباس | ۳۸۰ هزار تومان |
در صف انتظار وام و زمین
برای اینکه بتوانیم نگاه واقع بینانهتری نسبت به طرح تازه دولت داشته باشیم، میتوان با تکیه بر آمار و ارقام از سرنوشت اجرای طرحهای قبلی صحبت کرد.
به عنوان مثال در مورد وامهای فرزندآوری باید گفت که شبکه بانکی کشور در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵۸۸ هزار فقره تسهیلات فرزندآوری به ارزش بیش از ۴۸ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده است اما طبق گزارش بانک مرکز این نکته را هم نباید فراموش کرد که هنوز بیش از ۳۷۳ هزار نفر در صف دریافت وام هستند.
قدم دیگری که قرار بود وضعیت مسکن خانوادههای دارای سه فرزند و بیشتر را سر و سامان دهد، مربوط به واگذاری زمین به این خانوادهها میشد اما این قانون حمایتی هم چندان چارهساز نبود. با استناد به صحبتهای دبیر ستاد جوانی جمعیت وزارت راه و شهرسازید ر نیمه دوم سال گذشته باید گفت که « تا به امروز حدود ۵۰۰ هزار خانواده برای دریافت زمین در شهرهای با جمعیت زیر ۵۰۰ هزار نفر ثبتنام کردهاند که از این تعداد، ۲۳۰ هزار نفر تأیید شدهاند. با این وجود، دولت تنها توانایی تخصیص حدود ۵۰ هزار قطعه زمین در سال را دارد.»
اثرگذاری حمایتهای مالی فرزندآوری محدود است
شهلا کاظمی پور، جمعیت شناس در گفتگو با همشهری گفت: تشویق به فرزندآوری از طریق حمایتهای مالی دولتها را باید از چند جنبه مورد بررسی قرار داد. اول اینکه چنین مبلغهای اندکی تا چه حد میتوانند راهگشا باشند و هزینهها را تأمین کنند، دوم اینکه باید بدانیم خانواده هایی که به دلایل مشکلات اقتصادی خیلی شدید بچه دار نمیشوند، شاید تنها ۳۰ درصد جامعه را تشکیل میشوند اما درصد زیادی از زوجها هستند که به دلیل نبود امنیت اقتصادی کلان و نبود اطمینان به حمایتهای دولت، تمایلی به فرزندآوری ندارند و با رقمهای ۲ میلیون و ۵ میلیون تومان به سمت فرزندآوری نمیروند.
او افزود: در واقع میتوان ادعا کرد که شاید این کمک مالی ۲ میلیون تومان در ماه، برای تنها ۳۰ درصد، آن هم در بازه زمانی کوتاه مدت، فایده خواهد داشت اما در گذر زمان این اثرگذاری کم و کمتر میشود.
به گفته این جمعیت شناس«نکته دیگر این که مسئولان ما فقط شعار میدهند ولی دریغ از یک عملکرد درست و مستمر. من همیشه وقتی در جلسات مربوط به این موضوع حاضر میشوم، سئوالم از مسئولان مربوطه این است که چرا این قوانین درست اجرا نمیشود، همیشه هم جواب میدهند که ما به بانکها اعلام کردهایم اما عمل نمیکنند. ما ید طولایی در تصویب قانون داریم اما وقتی زمان اجرا میرسد دیگر کسی چندان پیگیر نیست.»
نظر شما