همشهری آنلاین: استوارت هریتیج در گاردین نوشت: بزرگترین، و شاید تنها، شکست مستند «غزه: پزشکان تحت حمله» این است که شرایط پخش آن ممکن است محتوای آن را تحتالشعاع قرار دهد.
مروری کوتاه: این فیلم در ابتدا به سفارش بیبیسی ساخته شد، اما کنار گذاشته شد وقتی که مستند دیگری با عنوان «غزه: چگونه در منطقه جنگی زنده بمانیم» باعث جنجالی درباره بیطرفی شد. کنار گذاشتن این مستند، موجی از اعتراض را درون خود بیبیسی، تمسخر رسانههای دیگر، و این حس اجتنابناپذیر را به دنبال داشت که آنچه به عنوان یک اثر حیاتی در عرصه فیلمسازی آغاز شده بود، به یک همهپرسی درباره نقش بیبیسی تبدیل شد.
با این حال، به لطف شبکه Channel 4 که در آخرین لحظه پخش آن را پذیرفت، مستند «پزشکان تحت حمله» اکنون به نمایش درآمده، و بیش از هر زمان دیگر آشکار است که این فیلم، اثری است که باید دیده شود.
این مستند خود را یک «بررسی دقیق و جنایی» از ادعاهایی میداند مبنی بر اینکه ارتش اسرائیل (IDF) بهصورت نظاممند، پزشکان فلسطینی را در هر ۳۶ بیمارستان غزه هدف قرار داده است. طبق گزارش سازمان ملل، این حملات الگوی ثابتی را دنبال میکنند: ابتدا بیمارستانها بمباران میشوند، سپس محاصره میشوند، بعد با تانک و بولدوزر یورش میبرند و کارکنان پزشکی دستگیر میشوند. در نهایت، پس از غیرقابل استفاده شدن بیمارستان، نیروها به سراغ بیمارستانی دیگر میروند و این روند را تکرار میکنند.
یکی از افرادی که در مستند صحبت میکند، این را استراتژیای برای فلج کردن غزه در بلندمدت میداند. چراکه در نهایت، میتوان ساختمانی را دوباره ساخت، اما تربیت پزشک سالها زمان میبرد. اگر غزه را از تخصص پزشکی محروم کنید، فرصت بازسازیاش را از آن گرفتهاید. این در حالی است که همانطور که بارها در فیلم تأکید میشود، کارکنان سلامت تحت حمایت قوانین بینالمللی هستند.
قدرت مستند «پزشکان تحت حمله» در روایت بیشتاب و دقیق آن است. نه دستکاری آشکاری در روایت وجود دارد، نه شروری مشخص. آنچه وجود دارد، یک خط زمانی بیوقفه از وحشت است.
ما شاهد پزشکانی هستیم که در بیمارستانهایی بدون آب و برق سعی دارند زخمهایی را که شروع به عفونت کردهاند درمان کنند. میبینیم که هدف حملات قرار میگیرند، به بازداشتگاههای مخفی برده میشوند، جایی که شکنجه و بازجویی میشوند. تصاویری از تجاوز گروهی توسط سربازان پخش میشود. کودکان مجروح و کشتهشده – به تعداد زیاد – نمایش داده میشوند.
اما بخش مرکزی فیلم، روایتهای فردی از پزشکان است. مانند دکتر خالد حموده که خانهاش مستقیماً هدف قرار گرفت و ۱۰ نفر از اعضای خانوادهاش کشته شدند. دقایقی بعد، پهپادی خانهای را که بازماندگان به آن پناه برده بودند بمباران کرد. همسر و دختر خردسالش کشته شدند. او سپس در محوطه بیمارستان پناه گرفت، که آنجا هم بمباران شد و مورد یورش قرار گرفت. دکتر خالد حموده همراه با ۷۰ پزشک دیگر دستگیر شد و تحت ضربوشتم قرار گرفت.
و سپس دکتر عدنان البرش که دستگیر، برهنه، بازجویی، ناپدید و شکنجه شد. برخلاف حموده، صدای او را نمیشنویم؛ چون او در زندان جان باخت. اما تماسهایش با خانوادهاش قبل از مرگ، که به فرزندانش میگفت مراقب مادرشان باشند، پخش میشود. شنیدن این داستانها احساس ناامیدی مطلق ایجاد میکند.
امسال چندین مستند قدرتمند درباره سرزمینهای فلسطینی ساخته شدهاند که یا زمینهساز درک مناقشهاند یا مانند مستند لوئیس ترو درباره شهرکنشینان، به دنبال تحلیل روانشناسی عاملان بحران. اما «پزشکان تحت حمله» بیرحمانهترین آنهاست.
روایت اتفاقاتی که برای پزشکان بازداشتشده افتاده، توسط یک افشاگر ناشناس اسرائیلی تأیید شده و واقعاً کابوسآور است. از شکنجه، ضربوشتم، و حتی آزار توسط پزشکان اسرائیلی میشنویم؛ پزشکانی که بدون بیهوشی عمل میکردند و به زندانیان میگفتند: «تو مجرمی و باید بمیری.»
بیبیسی این مستند را به دلیل خطر «برداشت جانبداری» کنار گذاشت. اما دیدن آنچه در Channel 4 پخش شده، این ادعا را زیر سوال میبرد. در هر لحظه از فیلم، تلاش برای گرفتن پاسخ از ارتش اسرائیل (IDF) دیده میشود. اتفاقات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ با همان وضوح نمایش داده میشوند که تصاویر کودکان زخمی فلسطینی. فیلمسازان بهخوبی میدانند که کوچکترین نشانهای از تعصب، پیام فیلم را نابود میکند.
در نامهای پیش از پخش، لوئیزا کامپتون از Channel 4 هشدار داد که این فیلم «مردم را خشمگین خواهد کرد، صرفنظر از این که در کدام سو ایستادهاند.» او درست میگفت. این از آن دسته مستندهایی است که هرگز از ذهنتان پاک نمیشود. واکنشی جهانی برمیانگیزد، آنهم به دلایلی بسیار موجه. فراموش کنید چرا بیبیسی آن را پخش نکرد. اکنون که در دسترس است، وظیفه ماست که چشم بر آن نبندیم.
نظر شما