همشهری آنلاین - مریم سرخوش: اواخر هفته گذشته فارغ‌التحصیلان و دانشجویان دکتری رشته پزشکی مولکولی در اعتراض به عدم صدور شماره نظام آزمایشگاهی مقابل سازمان نظام پزشکی تجمع اعتراضی برگزار کردند. متخصصانی که با وجود مدرک دکتری مجبورند با مدرک لیسانس در مشاغل آزمایشگاهی مشغول به خدمت شوند و در حالی که می‌توانند در کشورهای دیگر با تخصصی که دارند، آزمایشگاه تاسیس کنند، هیات علمی شوند یا مطابق با مدرک علمی‌شان فعالیت داشته باشند.
دکتر نرجس سلیمانی، رئیس انجمن پزشکی مولکولی درباره مطالبات این عده به همشهری می‌گوید: «رشته پزشکی مولکولی از سال ۸۷ تاسیس و برای آن کارکرد آزمایشگاهی و خدمات بالینی در آزمایشگاه در نظر گرفته شد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانستند مسئول فنی آزمایشگاه شوند اما ۴ سال بعد از تاسیس رشته حق ارائه خدمت به عنوان مسئول فنی را برداشتند و به همکاری در ارائه خدمت در آزمایشگاه تغییر دادند. دومین مساله هم در ادامه رخ داد. تا سال ۹۸ در طبقه‌بندی مشاغل بچه‌ها می‌توانستند به عنوان کارشناس آزمایشگاه تشخیص طبی در مراکز درمانی یا بیمارستان‌ها کار کنند. اما در ۱۴۰۰ به شکل رسمی این رشته از آزمایشگاه‌ها حذف شد.»
به گفته سلیمانی، متخصصان پزشکی مولکولی لیسانس و فوق لیسانس مرتبط با آزمایشگاه دارند و به دلیل این مشکل و با وجود مدرک دکتری اما مجبورند با همان مدرک لیسانس در آزمایشگاه‌ها فعالیت داشته باشند. مهم‌ترین خواسته این گروه دریافت شماره نظام پزشکی از سازمان است و این در حالی است که پزشکی مولکولی یک رشته کاملا بالینی است و در سال ۱۴۰۰ هم معاونت درمان وزارت بهداشت طی نامه‌ای از سازمان نظام پزشکی درخواست صدور شماره نظام برای ما را داشت.
رئیس انجمن پزشکی مولکولی به چالش‌های پیش آمده پس از این درخواست اشاره می‌کند و می‌گوید: ما با این ابلاغ معاونت درمان مراجعه کردیم اما در سازمان نظام پزشکی به ما گفتند که تنها با درخواست یک معاونت نمی‌توان اینکار را کرد و باید از معاونت آموزشی هم تاییدیه داشته باشیم. یعنی درس‌هایی که خوانده‌ایم و صلاحیت برای کار بالینی هم تایید شود. تقریبا ۲.۵ سال طول کشید تا دوباره وزارت را مجبور کنیم که به ما بگویند بالینی و آزمایشگاهی هستیم یا خیر؟
او ادامه می‌دهد: در این مدت ما به دیده‌بان شفافیت و عدالت مراجعه کردیم و درخواست داشتیم که ادعای ما مبنی ذیصلاح بودن برای دریافت شماره نظام پزشکی تایید شود. آنها واحدهای آموزشی ما را بررسی کردند و به ما پاسخ مثبت دادند، در نهایت هم به وزیر نامه زدند که درباره دانش آموختگان پزشکی مولکولی تعیین تکلیف کنند. در ادامه هم وزیر به معاونت آموزشی نامه زد و این مسیر با نامه‌نگاری معاونت آموزشی به دبیر شورای علوم پایه، استعلام از معاونت درمان و درخواست بررسی از معاونت توسعه ادامه داشت و در نهایت تایید شد که رشته ما می‌تواند پروانه‌دار محسوب شود و شماره نظام پزشکی داشته باشد.
به گفته سلیمانی این مصوبه بهمن ۱۴۰۲ از سوی وزارت بهداشت اعلام و در مرداد ۱۴۰۳ هم به سازمان نظام پزشکی ابلاغ شده است. از آن زمان تاکنون بالغ بر ۴۰ دوره جلسه در شورایعالی نظام پزشکی تشکیل شده اما این مصوبه در جلسات مطرح نمی‌شود یا آن را از صورتجلسه خارج میکنند. متخصصان پزشکی مولکولی ۱.۵ سال است که منتظر یک جواب آری یا خیر سازمان نظام پزشکی هستند و ما دلیل این که سازمان این مساله را معطل نگه داشته را نمی‌دانیم.
۷۵۰ نفر بلاتکیفند
دکتر محدثه ویشته، عضو هیات مدیره انجمن پزشکی مولکولی هم درباره تجمع هفته گذشته این گروه مقابل نظام پزشکی توضیح می‌دهد: نمایندگان ما داخل سازمان با دکتر شکارچی، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی صحبت کردند و قرار شد که رئیس شورایعالی را ببنند که البته حضور نداشتند. اما قول دادند که در جلسه بعدی، یعنی ۲۹ خرداد این مصوبه مطرح شود. ما همان روز هم مقابل سازمان تجمع خواهیم داشت که حداقل تعیین تکلیف شویم.
ویشته با تاکید بر این که ما بالینی‌ترین رشته آزمایشگاهی و کاملا صلاحیت خدمت در این حوزه هستیم، ادامه می‌دهد: ۷۵۰ دانش‌آموخته و دانشجو که بلاتکیف هستند و نمی‌توانند در آزمایشگاه خدمت کنند. این وضعیت باعث سرخوردگی بچه‌ها شده و به دنبال احقاق حق خودشان هستند. بچه‌های پزشکی مولکولی در دوران کرونا پای کار سلامت مردم بودند و بسیاری از آزمایشگاه‌های تشخیص مولکولی آن زمان از سوی فارغ‌االتحصیلان همین رشته راه‌اندازی شد، چون تخصص ما بود. اما اکنون حتی نمی‌توانیم مسئول فنی همان آزمایشگاهی باشیم که خودمان راه‌اندازی کردیم و کار در دست دیگران است. بچه‌های ما ۶ تا ۷ سال درس می‌خوانند تا مدرک دکتری بگیرند، اما با این وضعیت یا مجبور به کار به عنوان کارشناس هستند یا باید مهاجرت کنند.
به گفته این عضو هیات مدیره انجمن پزشکی مولکولی، فارغ‌التحصیلان پزشکی مولکولی با همین مدرکی که دارند، در کشورهای خارجی آزمایشگاه تاسیس میکنند، هیات علمی می‌شوند یا در مراکز معتبر مشغول به کار می‌شوند بدون این که نیاز به یک واحد اضافه یا دوره آموزشی داشته باشند. این در حالی است که درباره سایر پزشکان اگر بخواهند مراجعه کنند، باید دوره‌های مختلف را بگذارنند. رشته ما به عنوان های‌تک و پیشرفته مورد تایید دنیاست، اما در کشور خودمان مورد اجحاف هستند.
او تاکید می‌کند: آزمایشگاه‌های ما به سیستم سنتی خودشان چسبیده‌اند و فکر میکنند ما خواهیم جای آنها را بگیریم و قند و اوره چک کنیم. اما بخش مولکولار آزمایشگاه که از دوران کرونا در بیمارستان‌ها اضافه شده، ظرفیت‌های ویژه‌ای دارد و می‌تواند به بخش خصوصی هم اضافه شود. ما می‌توانیم انواع تشخیص مولکولار داشته باشیم، شناسنامه ژنتیکی برای مردم درست کنیم، تشخیص پزشکی شخص محور داشته باشیم یا حتی نواقص ژنتیکی ناشناخته را کشف کنیم. اگر این ظرفیت‌ها به آزمایشگاه‌های معمولی اضافه شود، سطح کیفی و درآمدی آزمایشگاه‌ها را افزایش خواهد داد، اما معلوم نیست که به چه علت می‌خواهند به همان شکل سنتی کار کنند. ما نمی‌خواهیم آنها محدود شوند و به دنبال فضایی برای کار با توجه به سابقه و دانش علمی خودمان هستیم.
نظر شما