همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: بزرگترین دایناسورهای شکارچی دندانهای دندانه داری دارند که بهاندازه موز هستند و آروارههایی که طول آنها چهار فوت است. اما اکنون میدانیم که آنها آن قدر فشار وارد میکردند که میتوانستند استخوانهای هر طعمهای را که بود منفجر کنند.
کروکودیل وحشت
میلیونها سال پیش، در دوران سلطه دایناسورها، هیولایی در مردابهای آمریکای شمالی پرسه میزد که حتی دایناسورها نیز از آن در امان نبودند.
وقتی صحبت از شکارچیان وحشی ماقبل تاریخ میشود، اغلب نامهایی همچون تیرانوسوروس رکس به ذهن میآیند. اما در سایه این غولهای زمینی، هیولایی آبی میزیست که رعبانگیزتر از بسیاری از دایناسورها بود: «دایناسوکوکوس» یا همان «کروکودیل وحشت». این شکارچی غولپیکر با پوزهای شبیه به آلیگاتورها، اما با قدرتی بهمراتب بیشتر، در مردابها و آبهای شور و شیرین شنا میکرد و هیچ جنبندهای از چنگالهایش در امان نبود. حالا، پژوهشهای جدید پرده از راز توانایی بینظیر این جانور برداشتهاند؛ تواناییای که مسیر تکامل او را از بستگان آلیگاتوریش جدا میکند.
کروکودیل غولآسا با طعمی خاص برای دایناسورها
«دایناسوکوکوس» که نام علمیاش به معنای «کروکودیل وحشت» است، یکی از بزرگترین کروکودیلسانان تاریخ زمین بوده که طول بدنش به ۸ متر میرسیده و دندانهایی به اندازه موز داشته است. این جانور حدود ۸۲ تا ۷۵ میلیون سال پیش، در آبهای رودخانهای و مصبی (دهانه رودخانهها) آمریکای شمالی شنا و با جمجمهای عظیم و متفاوت از دیگر خزندگان همتبار، نقش شکارچی برتر را ایفا میکرد.
رد دندانهای این جانور بر فسیلهای دایناسورها، نشان میدهد که یا آنها را شکار میکرده یا لاشههایشان را میبلعیده است.
بیشتر بخوانید :
کروکودیلی با توان عبور از دریا
آنچه دایناسوکوکوس را از بستگان آلیگاتوریاش جدا میکند ، ویژگی است که در آلیگاتورهای امروزی دیده نمیشود؛ یعنی تحمل آب شور. برخلاف آلیگاتورها، این کروکودیل غولپیکر، غدههای نمک را حفظ کرده بود. این غدد به جانور کمک میکردند تا نمک اضافی بدن را دفع کند و در محیطهای شور زنده بماند؛ قابلیتی که باعث شد بتواند دریای داخلی غربی را که زمانی آمریکای شمالی را به دو نیم تقسیم میکرد، بپیماید.
نقشه تکاملی جدید خانواده کروکودیلها
تا پیش از این، دایناسوکوکوس به گروه آلیگاتورها نسبت داده میشد. اما مطالعات ژنتیکی و بررسی شکل جمجمهها نشان داد که این جانور در واقع به شاخهای متفاوت از درخت خانواده کروکودیلها تعلق دارد. پژوهشگران با استفاده از دادههای جدید فسیلی و مولکولی، این جانور را در موقعیتی متفاوت از آلیگاتورها قرار دادهاند.
این یافته نه تنها به روشن شدن مسیر تکاملی این موجود کمک میکند، بلکه نشان میدهد تحمل آب شور، ویژگی است که در گذشته بسیار دور در بعضی خزندگان آبزی وجود داشته و در برخی گروهها مثل آلیگاتورها از بین رفته است.
شکارچی بیرقیب مردابها
مناطق مردابی آمریکای شمالی در دوران کرتاسه، میزبان دایناسوکوکوسهایی بودند که در جستوجوی طعمه در هر دو سوی دریای داخلی سفر میکردند. زیستگاههای آنها مملو از شکارهایی بزرگ و مناسب بود و این شکارچی غولپیکر با داشتن بدنی نیرومند و پوزهای پهن، تقریباً هر موجودی را که میخواست، میتوانست شکار کند.
به گفته دکتر مارتون رابی، استاد دانشگاه توبینگن آلمان وقتی دایناسوکوکوس در منطقهای بود، هیچ موجودی در امان نبود.
راز حضور در دو سوی قاره
پیش از این، وجود فسیلهای این جانور در هر دو سوی دریای داخلی برای دانشمندان معما بود. اگر دایناسوکوکوس از خانواده آلیگاتورها بود که فقط در آب شیرین زندگی میکنند، پس چطور از دریای شور عبور کرده بود؟ با مشخص شدن حفظ غدد نمک در این جانور، معما حل شد: دایناسوکوکوس توانایی زیستن در آب شور را داشت، بنابراین میتوانست به سادگی از عرض بیش از ۱۰۰۰ کیلومتری دریای داخلی عبور کند.
یک هیولا در لباس آلیگاتور
هرچند ظاهر دایناسوکوکوس تا حدی شبیه آلیگاتورهای امروزی بود، اما تفاوتهای بنیادینی در ساختار بدن و جمجمهاش وجود داشت. در واقع، پژوهشگران نشان دادهاند که آلیگاتورهای اولیه بسیار کوچکتر از این جانور بودهاند و تکامل آنها به اندازههای بزرگتر، میلیونها سال بعد و پس از انقراض رقبایشان رخ داده است.
دایناسوکوکوس، نمادی از قدرت و سازگاری
پژوهش جدید نشان میدهد موفقیت دایناسوکوکوس در تسخیر مردابهای دوران کرتاسه، نه تنها به دلیل قدرت فیزیکیاش، بلکه به خاطر ویژگیهای فیزیولوژیکی خاصی همچون تحمل آب شور بوده است. این جانور، نمایندهای از انعطافپذیری محیطی در خانواده کروکودیلهاست و داستان تکاملیاش، پرده از توانمندیهای بینظیر خزندگان باستانی برمیدارد.
نظر شما