سید حسین امامی: میلتون فریدمن، برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1976 در جشنی که طرفداران وی به افتخارش ترتیب داده بودند، گفت: دو شرط لازمه ربودن جایزه نوبل در رشته اقتصاد است: اول اینکه شخص آمریکایی باشد و دوم اینکه از مدرسه اقتصاد دانشگاه شیکاگو آمده باشد.

وی افزود: تا چندی پیش بسیاری از مردم اقتصاد را به‌عنوان علم نمی‌شناختند و لاجرم چیزی به‌عنوان جایزه نوبل برای دانشمندان رشته اقتصاد وجود نداشت. در سال 1969 بانک مرکزی سوئد اعتباری در اختیار بنیاد نوبل گذاشت تا هر ساله جایزه نوبلی هم به کسانی که در رشته اقتصاد دستاوردهای درخشانی داشته‌اند تقدیم کنند. از آن سال تاکنون 22 نفر از اقتصاددانان برنده این جایزه نوبل شده‌اند،  14 نفر از این جمع آمریکایی هستند  که 11 نفر از این تعداد یا از استادان مدرسه اقتصاد شیکاگو هستند یا تحصیلات خود را در این مدرسه به پایان برده‌اند.

کمیته نوبل اقتصاد از سوی بانک سوئد اولین‌بار در سال 1968 نهادینه شد و اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال 1969 به «رنجر فریچ» و «جان تینبرگن» به خاطر توسعه و کاربردی کردن مدل‌های پویا در تحلیل‌های اقتصادی داده شد. روند اعطای جایزه نوبل اقتصاد در هر سال به این ترتیب است که ابتدا متقاضیان جایزه نوبل در کمیته نوبل آکادمی علمی رویال سوئد ثبت نام می‌کنند و کمیته نوبل مسئول انتخاب کاندیداها از بین تمامی ثبت‌نام‌شوندگان است.

برنده یا برندگان نهایی جایزه نوبل اقتصاد با رأی‌گیری اعضای کمیته نوبل انتخاب خواهند شد. به برنده یا برندگان جایزه نیز 10میلیون کرون نروژ که معادل 3/1 میلیون دلار است،  جایزه تعلق می‌گیرد.

از سال 1999 میلادی تا‌کنون به جز یک نفر دیگر برندگان جایزه نوبل اقتصاد، آمریکایی بودند و تنها برنده نروژی جایزه نوبل نیز اکثر مدت تحصیلی خود را در آمریکا گذرانده است. در سال 1998 جایزه نوبل اقتصاد برای اولین بار به دانشمندی از قاره آسیا تعلق گرفت،  البته «آمارتیا سن» فیلسوف و اقتصاددان هندی‌تبار تحصیلات خود را از مقطع کارشناسی به بعد در انگلستان گذرانده و در این کشور اقامت دارد و در دانشگاه‌های آمریکا و انگلستان تدریس می‌کند. نگاهی به نوبل‌های اقتصاد در سال‌های قبل نیز نشان می‌دهد جایزه نوبل اقتصاد سال 2006 به‌دلیل تحقیقات «ادموند فلپس» درخصوص سیاست‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت اقتصاد کلان به وی تعلق گرفته است.

 همچنین جایزه نوبل اقتصاد 2007 به «لئونید هورویتز» از دانشگاه مینه‌سوتا،  « اریک مایکین» از مؤسسه مطالعات پیشرفته پرینستون و «راجر میرسون» از دانشگاه شیکاگو اعطا شده است. سال گذشته نیز «پل کروگمن» اقتصاد‌دان آمریکایی به خاطر تحلیل‌هایش در الگوهای بازرگانی جایزه نوبل را برد.

جایزه نوبل اقتصادی امسال نیز به آمریکایی‌ها تعلق گرفت و به این ترتیب شمار برندگان آمریکایی جایزه نوبل اقتصاد به 63 تن رسید. همچنین آمار نشان می‌دهد،  طی 29 سال گذشته جایزه نوبل اقتصاد 24 بار به پژوهشگران آمریکایی اهدا شده است.

آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعلام کرد: جایزه نوبل اقتصاد سال 2009 به «الینور اوستروم» و «اولیور ویلیامسون» اقتصاددانان آمریکایی به خاطر فعالیت‌هایشان در حوزه مدیریت اقتصادی تعلق گرفت. از سال 1968 که اهدای جایزه نوبل در بخش اقتصاد آغاز شد تا‌کنون هیچ زنی این جایزه را دریافت نکرده بود و «اوستروم» اولین زنی است که این جایزه را دریافت می‌کند.

آکادمی سلطنتی علوم سوئد در بیانیه معرفی نام برندگان جایزه نوبل اقتصاد، درباره اوستروم که در دانشگاه ایندیانا تدریس می‌کند نوشته است که این جایزه را به خاطر تحلیل او از مبحث اداره اقتصادی اهدا کرده و آورده که فعالیت علمی او نشان داد چگونه می‌توان اموال مشترک را توسط گروه‌هایی که از آنها استفاده می‌کنند،  اداره کرد.

کد خبر 93633

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز