او در تلاش برای محدود کردن دمکراسی قصد داشت قانون اساسی را برای فعالیت مجدد خود به‌عنوان رئیس‌جمهوری تغییر دهد. زلایا به همین وسیله یک تله برای ارتش این کشور گذاشت.
نیروهای نظامی هندوراس هم بسیار راحت در این دام افتادند و با کنار گذاشتن رئیس‌جمهوری که به پایان دوره قدرتش نزدیک می‌شد او را به یک موضوع مهم بین‌المللی تبدیل کردند.
هر چند کودتا در هندوراس دارای حمایت مردمی است اما این موقعیت به چاوز که اکنون واکنش‌های بین‌المللی به این موضوع را رهبری می‌کند اجازه داد که به یک مدعی بزرگ تبدیل شود.
کودتاگرانی که فکر می‌کنند در تلاش برای نجات کشورشان از دست یک متحد چاوز هستند، در پایان ماجرا باید قدرت بیشتری به او در منطقه اهدا کنند.
چاوز که خودش مدت‌هاست به‌دنبال اصلاح قانون اساسی برای ریاست‌جمهوری مادام‌العمر در ونزوئلاست بلافاصله پس از کودتا حمایتش از مانوئل زلایا را اعلام کرد. او هندوراس را به واکنش نظامی تهدیدکرد و به نیکاراگوئه رفت تا اتحاد کشورهای آمریکای‌لاتین علیه کودتا را شکل دهد.
سازمان کشورهای آمریکایی پیش از این اقدام نظامیان هندوراس را محکوم کرده بود و دبیرکل این سازمان هم عازم نیکاراگوئه شد تا در نشست منطقه‌ای مهم‌تری شرکت کند. چاوز حتی هواپیمایی برای عزیمت مانوئل زلایا فرستاد و در فرودگاه پایتخت نیکاراگوئه خودش شخصا به استقبال رئیس‌جمهوری هندوراس رفت.
در رسانه‌های آمریکای لاتین این طور منعکس شده که هوگو چاوز و متحدانش به‌شدت در تلاش برای بازگشت دمکراسی به هندوراس هستند. این در حالی است که برخی از رهبران کشورهای آمریکای جنوبی موضع خیلی ملایم تری نسبت به این جریان اتخاذ کرده‌اند.
زلایا در نیمه دوره ریاست‌جمهوری خود به یکی از تحسین‌کننده‌های چاوز تبدیل شد. اتحاد او با چاوز زمانی مشخص‌تر شد که چاوز قراردادی سخاوتمندانه با دولت زلایا برای فروش نفت ارزان قیمت به هندوراس امضا کرد.
در حالی که انتخابات ریاست‌جمهوری برای ماه نوامبر (حدود 4 ماه دیگر) برنامه‌ریزی شده بود زلایا تصمیم به برگزاری یک رفراندوم گرفت که هدف نهایی آن مجوز گرفتن برای انتخاب دوباره او به‌عنوان رئیس‌جمهوری بود. این مسئله مفادی از قانون اساسی را زیر پا می‌گذاشت که اجازه تغییر محدودیت ریاست‌جمهوری به بیش از یک دوره 4 ساله را نمی‌دهد.
دادگاه انتخابات، دادگاه عالی، دادستان کل، نمایندگان کنگره و حتی اعضای حزب زلایا به‌صراحت اعلام کردند که اقدام او غیرقانونی است. این درست زمانی بود که نیروهای نظامی وارد عمل شدند.
راه حل ایده‌آل این خواهد بود که زلایا به قدرت بازگردد و با مشخص کردن جانشین خود کاخ ریاست‌جمهوری را ترک کند. اگر چه این گمان وجود دارد که رهبران کودتا تسلیم خواهند شد اما این هم غیرمحتمل نیست که وقتی زلایا فاتحانه به قدرت در هندوراس بازگشت تلاش‌هایش برای اصلاح قانون اساسی را کنار بگذارد.
او خودش هم این موضوع را خطاب به کودتاگران اعلام کرده است. همه این چیزها ادامه یک دوره غیرقانونی در هندوراس را تضمین می‌کند؛ موقعیتی که ادامه آن به‌نفع چاوز خواهد بود و او را در آمریکای لاتین به یک قهرمان تبدیل خواهد کرد.
نیویورک‌تایمز - 30 ژوئن
ترجمه: محمد کرباسی
