به گزارش همشهری آنلاین محله‌های قدیمی بوشهر مثل محله دهدشتی، کوتی، بهبهانی، شنبدی و جبری با آغاز ماه مبارک رمضان، شاهد برگزاری مراسم «دم‌ُ دُم سحری» هستند. افرادی که این مراسم را هنگام سحر اجرا می‌کنند، بر ساز ضربی دمام می‌کوبند و اشعاری را می‌خوانند که معروف‌ترین‌شان این است: «خداوندا تو ستاری/ همه خوابند تو بیداری/ به حق لا اله الاالله/ همه عالم نگهداری». این نامگذاری به‌دلیل صدایی شبیه به تلفظ واژه گم، گم یا دم، دم از آن به گوش می‌رسد و خبر از وقت اذان صبح می‌دهد. نوازندگان دم دم سحری پس از نماز عید فطر نیز دمام بر دوش، در کوچه‌ها راه می‌افتند و با خواندن اشعار، عید مبارک می‌گویند.
«سر روزهای» در کرمان
رسم «سر روزهای» در کرمان همان‌طور که از اسمش هم مشخص است در اولین روز ماه مبارک انجام می‌شود؛ آیینی شبیه جشن تکلیف که بزرگترها با دادن سرروزه‌ای که هدیه‌ای برای دختران و پسران به سن تکلیف رسیده‌است، آنان را به آداب روزه‌داری دعوت می‌کنند. آیین کلیدزنی در شب‌های ماه مبارک نیز رسمی دیرینه است که از سوی زنان برگزار می‌شود. یکی از زنان در یک سینی آینه، سرمه‌دان و یک جلد قرآن قرار می‌دهد و به منازل اهل محل می‌رود و با کلید به سینی می‌زند. صاحبخانه هم، آینه داخل سینی را برداشته و چهره خود را می‌نگرد، سپس مقداری شیرینی، قند یا پول داخل سینی قرار می‌دهد.
«هوم بابا» در اصفهان
سنت «هوم بابایی» اصفهانی‌ها از شب اول تا شب پانزدهم ماه رمضان برگزار می‌شود. گروهی از جوانان بعد از صرف افطار از بین خود یک میدان‌دار و صندوقدار انتخاب می‌کنند و همگی با میدان‌دار اشعار خاص این مراسم را می‌خوانند و صندوقدار نیز هدایایی را برای بی‌بضاعتان جمع‌آوری می‌کند. بخشی از اشعاری که در رسم «هوم بابا» خوانده می‌شود این‌گونه است: «امشب شب نیمه است که ما مهمانیم، هوم بابا هوم بابا، از ما حرجی نیست که ما طفلانیم، هوم بابا هوم بابا، بشقاب رو پر از کلوچه و حلوا کن، هوم بابا هوم بابا، بردار و بیار به دامن ماها کن، هوم بابا هوم بابا».
«اوباشدان» در زنجان
بیدار کردن همسایه‌ها برای خوردن سحری، رسمی دیرینه در زنجان است. یک ساعت مانده به اذان صبح در خانه همسایه‌ها را می‌زنند و آنان را برای سحری که به زبان ترکی «اوباشدان» (و به غذایی که در اوباشدان خورده می‌شود «اوباشدانلیق» گفته می‌شود) بیدار می‌کنند. در برخی از روستاها یک فرد با صدای گیرایی بر پشت بام خانه اهالی را برای سحری یا اوباشدان بیدار می‌کند.
بازی «انگشتر» در خوزستان
شب‌های دورهمی رمضان، بعد از افطار فرصتی برای تعامل بزرگترها و بچه‌هاست. رسم بازی «انگشتر» هنوز هم در روستاهای سوسنگرد و شادگان خوزستان به قوت خود باقی است. «محیبس» به معنای انگشتر کوچک عنوان یک بازی بوده است که بچه‌ها در ماه مبارک رمضان انجام می‌دادند. در این بازی اعضای خانواده به ۲ گروه تقسیم می‌شوند و یک نفر انگشتر را در دستان خود پنهان می‌کند و دیگران حدس می‌زنند انگشتر دست کدام‌یک است.
«رمضان الله، الله رمضان» در خراسان
بازی «رمضان الله، الله رمضان» رسم خاص بچه‌های خراسان در ماه مبارک است. در این بازی چند کودک و نوجوان یک گروه تشکیل می‌دهند. سرگروه هم روزه اولی است. همه گروه با هم می‌خوانند: «رمضان الله، الله رمضان» و به سرگروه در زمینه فرارسیدن ماه مبارک اخطار می‌دهند. سرگروه جدا می‌ایستد و می‌گوید: «رمضان آمد با سیصد سوار، چوبکی برداشت گفت روزه بدار». دوباره گروه همه با هم می‌خوانند: «رمضان الله، الله رمضان». سرگروه جواب می‌دهد: «اگر روزه بدارم لاغر می‌شوم، اگر روزه ندارم کافر می‌شوم». بازی از ابتدای کوچه آغاز می‌شود و به انتهای کوچه ختم می‌شود. در انتهای کوچه سرگروه سرش را به دیوار می‌گذارد و هر یک از بچه‌ها که رد می‌شوند با دست به پشتش می‌زنند. این بازی بهترین خاطره بچه‌ها از ماه رمضان است.
«کلوخ اندازان»، یک رسم فراگیر در روستاها
رسم «کلوخ‌اندازان» هر چند در بیشتر شهر و روستاهای مرکز کشور برگزار می‌شود، اما اغلب در روستاهای فارس، یزد، کرمان و اصفهان دیده می‌شود. اهالی خراسان به این رسم «برغندان» می‌گویند. این آیین در آخرین روزهای ماه شعبان انجام شود و کلوخ اندازان که پیر و جوان هستند و در طبیعت دور هم جمع شده‌اند، کلوخی در دست می‌گیرند و رو به قبله می‌گویند: خدایا گناهان را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم. سپس کلوخ را محکم به زمین می‌زنند تا خرد شود. بنا بر این رسم، با شکستن کلوخ، تمام اعمال بد آنان نیز شکسته می‌شود.
نظر شما