در نشست گروه 20 که چندی پیش در لندن برگزار شد، او از سوی گوردون براون، نخست‌وزیر انگلیس و نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهوری فرانسه مورد توجه قرار گرفت که باعث شد باراک اوباما با لفظ « آقای من!» او را خطاب کند. داسیلوا حتی با ملکه الیزابت دوم که دهه‌ها وقت برای مراقبت از کاپیتالیسم وحشی صرف کرد و نقل مجلس بانکداران و هیئت مدیران به شمار می رود هم عکس گرفت. وی با بیان لطیفه‌ای در یک نشست خبری گفت: آیا فکر نمی‌کنید قرض دادن سرمایه از سوی ما به صندوق جهانی پول امری جالب توجه باشد؟
در زمان‌های نه چندان دور، احتمال دیدن این گونه صحنه‌ها بسیار بعید بود. با توجه به دموکراسی ملتهب، فرو رفتن چنگال‌های فقر و اقتصاد شکننده در جامعه، رهبران برزیل که نمی‌توانستند پا به‌پای کشورهای بین‌المللی قدم بردارند، قرار بود برای تصویب لایحه اقتصادی دست به کارشوند. پس از دهه‌ها گام‌برداشتن در مسیر نادرست، برزیل به یک دموکراسی بازار آزاد محکم و استوار تبدیل شده و جزیره کمیاب ثبات در منطقه نا آرام به شمار می‌رود و به‌جای اینکه هوی و هوس رهبران مستبد در امور آن دخیل باشد، توسط قانون و مقررات اداره میشود.
هم‌اکنون برزیل با اعتماد به‌نفسی که قبلا هرگز مشاهده نشده بود، خود را در سطح جهان مطرح کرده است؛ اما به‌صورتی که از نظر بازار اقتصادی با دیگر کشورهای بزرگ بین الملل متفاوت است.در طول دهه گذشته برزیل به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای منحصر به فرد ظهور کرده است.
برزیل با استفاده از چتر حمایت امنیتی آمریکا و به‌عنوان کشوری که هیچ دشمن واقعی ندارد، توانسته آزادانه از اهرم بزرگ اقتصادی خود در منطقه آمریکای جنوبی استفاده کند و با همسایگان خود طرح دوستی و شراکت ببندد، در حالی که با ونزوئلا رقیب دردسرسازش هم مبارزه می‌کند. لولا بر خلاف دیگر ابرقدرت‌های منطقه، خودش کنترل امور را به‌عنوان یک ابرقدرت حیله‌گر در دست دارد.
برزیل بر جاه‌طلبی‌های بین‌المللی خود بدون هیچ‌گونه بروز درگیری اصرار ورزیده است. هنگامی که آتش درگیری‌ها بین کشورهای همسایه مانند اکوادور و پرو در دهه 1990 میلادی بالا گرفت و تقریبا تا مرز جنگ پیش رفت و پس از اینکه کلمبیا سال گذشته اردوگاه‌های نیروهای چریکی در جنگل‌های اکوادور را بمباران کرد، دیپلمات‌ها و وکلا به مناطق جنگی اعزام شدند و هنگامی که صلحبانان سازمان ملل با ارازل و اوباش خیابانی در هائیتی درگیر شدند، مقامات برزیل دستور هجوم سربازان به منطقه را صادر نکردند اما از فوتبالیست‌هایی نظیر رونالدینهو، روبینهو و رونالدو درخواست کردند تا بازی فوتبال دوستانه‌ای را در منطقه جنگی اجرا کنند. هم‌اکنون جوانان هائیتی با میخ‌های ته‌کفش خود به مبارزه می‌پردازند و از کلاشنیکف استفاده نمی‌کنند.
مردم برزیل به صدای رسایی برای بازارهای رو به رشد در امور بین‌المللی تبدیل شده‌اند.
آنها ملت‌های بزرگ و مهم در حال توسعه را گرد هم آوردند تا با تشکیل گروه جدیدی به نام جی 5 یارانه‌های کشاورزی کشورهای ثروتمند را به چالش بگیرند. با یادآوری دولت برزیل، سفرای این کشور به همراه چین، هند و روسیه هر ماه در واشنگتن دیدار می‌کنند تا استراتژی معمول خود را سازماندهی کنند که اغلب با مواضع ایالات متحده متضاد است. با اعمال برنامه‌ای موسوم به «جنوب به جنوب»، دولت لولا از زمان روی کار آمدن در سال 2003 میلادی، 35 سفارت را بازگشایی کرده است که بیشتر آنها در آفریقا و کشورهای حوزه کارائیب قرار دارند. برزیل همچنین ماموریت مهم صلحبانی را در هائیتی هدایت می‌کند که یکی از کشورهای مهم نیم کره‌جنوبی به شمار می‌رود.
برزیل می‌تواند تمامی این کارها را در مقیاس وسیع انجام دهد به‌دلیل اینکه هیچ دشمن واقعی ندارد تا با آن مبارزه کند و بنابراین از قید و بند بسیاری از مسئولیت‌های قدرت مانند گشت‌زنی و نظارت بر مرزهای دریایی آزاد است. علاوه بر این، ایالات متحده همواره به‌عنوان آخرین گزینه برقراری صلح در منطقه به شمار می‌رفته است، بنابراین در حالی که کشورهای در حال رشد در اکثر مناطق ناآرام جهان باید ثروت ارزشمند خود را در بخش‌های دفاعی صرف کنند، هزینه‌های مصرفی ارتش برزیل در 5/1 درصد تولید ناخالص داخلی ثابت باقی مانده است که یک چهارم هزینه دفاعی چین و تقریبا 60 درصد هزینه‌های هند و روسیه در بخش نظامی به شمار می‌رود. آموری دی سوزا یک تحلیل‌گر امور سیاسی در برزیل در این باره می‌گوید: برزیل این جاه طلبی را ندارد که به یک قدرت نظامی تبدیل شود. چیزی که ما از آن برخوردار هستیم، قدرت اقتصادی، تاریخچه دفاع از منافع خود و فرهنگی پیشرفته است.
مردم برزیل سال‌های متمادی است که می‌خواهند نقش مهمی در امور جهانی داشته باشند و دنیا این موضوع را نپذیرفته است. با توجه به مشارکت‌های برزیل در زمینه نظامی، این کشور تنها کشور آمریکای لاتین بود که در طول جنگ جهانی دوم نیروهایش را به اروپا فرستاد ولی در میز مذاکره پس از جنگ از هیچ کرسی برخوردار نبوده است.سرانجام در اواسط دهه 1990 میلادی هنگامی که در دوره رئیس‌جمهوری اصلاح‌طلب فرناندو هنریکو کاردوسو تورم متوقف شد، درهای کشور به سوی تجارت گشوده شد و روابط تیره و تار برزیل با جامعه جهانی اقتصاد بهبود یافت و به جایگاه بین‌المللی مهمی رسید. کاردوسو موجب شد تا دموکراسی نوپای برزیل نقش اساسی‌تری در عرصه روابط خارجی به‌خود بگیرد.
وی خواستار ایجاد یک کرسی در شورای امنیت سازمان ملل و ایجاد منطقه تجارت آزاد مرکوسور در آمریکای جنوبی شد و کشورهای بزرگ در حال توسعه را زیر پرچم تجارت آزاد در کنار هم جمع کرد.
اما هیچ کشوری به اندازه برزیل در توسعه جایگاه بین‌المللی مصمم نبوده است. اگر چه لولا فعالیت‌های سیاسی خود را از جناح چپ آغاز کرد، ولی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را با حمایت از سیاست‌های بازاریابی دوستانه متعجب کرد و این بیشتر به‌دلیل مایوس کردن متحدان حزب شبه نظامی کاردوسو بود. داسیلوا برای حزب چپ یک سیاست خارجی پیشرفته را ارائه کرد. دونا هیرناک یکی از سفرای سابق ایالات متحده که در چندین کشور لاتین به فعالیت مشغول بود در این باره گفت: لولا سیاست خارجی کاردوسو را مترقی کرده است.
لولا تعداد دپارتمان‌های وزارت امور خارجه برزیل را دو برابر و مسافرت‌های زیاد بین‌المللی را آغاز کرد. وی از 45 کشور دیدن کرده و تقریبا هر 5 ماه یک‌بار از سال 2007 میلادی تاکنون در دفترهای خارجی بوده است.یک روزنامه محلی هم به وی لقب آرئو لولا داده است. هدف آشکار این دموکراسی گسترش روابط با دیگر کشورهای در حال توسعه است.
افزایش درک لولا باعث شده است تا ثروتمند‌ترین کشورهای جهان موانع تجاری خود را کاهش دهند. در 2 مورد مهم در سال 2004 میلادی، سازمان تجارت جهانی به نفع برزیل عمل کرد و دستور داد ایالات متحده یارانه‌ها را برای کشاورزان پنبه کاهش دهد و به اروپا اعلام کرد تا به سیاست‌های حمایت از صنعت شکر و چغندر پایان دهد. علاوه بر حمایت‌های مؤثر لولا از تجارت آزاد، برزیل همچنین با ایالات متحده در مورد مذاکرات تجاری اخیر دوحه در مورد گسترش موانع حمایت از صنایع داخلی همراه شده است. بانک جهانی در هشدار اخیر خود نسبت به افزایش حمایت از صنایع داخلی در کشورهای در حال توسعه، از مردم برزیل به‌دلیل مقابله با فشارها برای بستن مرزهای خود تشکر کرد.
حداقل قسمتی از این تلاش‌ها، استراتژی اعلام نشده برزیل در مورد نفوذ اندک ایالات متحده در منطقه و از میان بردن احتمالات در این باره است که برزیل نقشی به‌عنوان نماینده آمریکا را ایفا می‌کند.در حقیقت، هنگامی که مقامات آمریکایی روابط دیپلماتیک خود با شریک جهانی خود را کامل می‌کنند و هنگامی که هوگو چاوز رئیس‌جمهوری قدرتمند ونزوئلا شرکت‌های خارجی، حزب مخالف و دادگاه و کنگره کشورش را تهدید می‌کند، برزیل دراکثر مواقع سکوت خود را حفظ کرده است، لولا با بیان این سخنان از چاوز دفاع می‌کند: هیچ کس نمی‌تواند مدعی شود که دموکراسی در ونزوئلا وجود ندارد. برزیل با اعلام حق حاکمیت خود، از کلمبیا که متحد نزدیک آمریکا در منطقه به شمار می‌رود به‌دلیل حمله سال گذشته به یک اردوگاه چریکی در جنگل اکوادور، شدیدا انتقاد کرد. همچنین برزیل به صدور قطعنامه‌های سازمان ملل که خشونت‌های حقوق بشر در کوبا را محکوم می‌کند، به‌طور پیوسته رای ممتنع می‌دهد.
اما لولا در مورد انقلاب بولیوی کمتر سخن گفته است.در عوض، وی با همسایگان برزیل در زمینه تجارت همکاری می‌کند و تمام قاره آمریکا را به بازار اسیر شده‌ای در بند کالاهای برزیلی تبدیل کرده است. در نهایت، قدرت برزیل از نظر نظامی ناشی نمی‌شود بلکه از منابع طبیعی فراوان که شامل نفت و گاز، فلزات، دانه‌های روغنی و گوشت گاو است، به دست می‌آید و این کشور حامی کلیدی بازارهای آسیایی و همسایه محسوب میشود. برزیل هم‌اکنون از مازاد تجارت با تمام کشورهای منطقه از جمله یک میلیارد دلار مازاد تجارت با ونزوئلا بهره‌مند میشود. دیوید روتکوپف مقام سابق سازمان بازرگانی ایالات متحده در این باره می‌گوید: تبدیل منابع طبیعی به کالاهای باارزش به برزیل کمک کرده است تا پیشرفت کند.
برای مثال، لولا از طریق عدم‌اختصاص پول به‌منظور کمک به ساخت پروژه‌ها، جلوی دو ابتکار عمل مهم چاوز که یکی ساخت بانک توسعه منطقه‌ای (بانکو دل سور)و دیگری تاسیس یک پالایشگاه نفت مشترک برزیل و ونزوئلا به شمار می‌رود را گرفته است. وی همچنین چاوز را
به خاطر صرف هزینه‌های زیاد برای خرید تسلیحات مدرن مورد سرزنش قرار داده است.
اقتصاد ونزوئلا به قدری ضعیف است که برای تامین نیازهای اولیه مشتریان کاملا به برزیل وابستگی دارد. لولا در آخرین دیدار با چاوز با سرزنش وی گفت: خدای من، تو می‌خواهی با این تسلیحات چه کار کنی؟ تو برای صرف قهوه در هتل‌ها، حتی نمی‌توانی شیر را هم با آن مخلوط کنی. کنگره برزیل احتمالا ورود ونزوئلا به پروژه مرکوسور را در هفته‌های آینده تایید خواهد کرد و این امر به معنای حمایت از امپراتوری چاوز محسوب نمی‌شود بلکه راهی برای واداشتن او به عمل کردن به تعهدات معاهده بلوک تجاری مانند احترام به دموکراسی و حفاظت از اموال و دارایی است.کاربرد این سیاست‌ها ممکن است خطرناک باشد اما ثروت هوشمندانه در دست برزیلی‌ها قرار دارد، این کشور هدفی برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی را دنبال نمی‌کند اما به‌نظر می‌رسد برزیل تحت ریاست‌جمهوری لولا در این راه موفق عمل کرده است.
نیوزویک
