این‌طوری مزه‌اش بیشتر زیر زبانمان می‌ماند. حتی اگر این تعطیلات غیرمنتظره به قیمت قفل کردن خودپرداز بانک‌ها، محورهای بین شهری، باجه‌های بلیت‌فروشی ترمینال‌ها و به هم ریختن همة معادلات و برنامه‌هایی باشد که ملت برای این چند روزشان ریخته بودند.
بعضی‌ها که برای کارهای اداری برنامه‌ریزی کرده بودند که بیایند تهران، به ناچار بلیت‌هایشان را پس دادند. آن‌هایی که پول آب و برق و قسط وام و اجارة خانه نداده بودند، دستشان توی پوست گردو ماند.
بعضی‌ها هم که مهمان داشتند و در پی سور و سات بودند، در خماری بی‌پولی ماندند و... حالا ببینید همین تعطیلات ناگهانی، چه حرف و حدیث‌هایی را توی مملکت ما به جریان انداخته است.
مقایسه نکنید لطفا!
تعطیلات خوب بود یا بد؟ نظرهای متفاوتی وجود دارد. عموم مردم، مثل همیشه از تعطیلات استقبال کردند. اما در میان کارشناس‌ها و مسؤولان، نظرهای متفاوتی وجود داشت.
بعضی‌ها موافق این قضیه بودند که تعطیلات عید فطر، مثل همة کشورهای مسلمان باید افزایش یابد. اما آن‌هایی که موافق مشروط بودند هم به این قضیه استناد می‌کردند که چنین تصمیمی نباید خلق الساعه گرفته می‌شد.
با این حال، مخالفان تعطیلات عید فطر هم کم نبودند. آنها می‌گفتند مقایسة ما با سایر کشورهای اسلامی، کار درستی نیست. چرا که اگر مثلا عربستان و مالزی عید فطر را سه‌روز تعطیل می‌کنند، تمامی تعطیلاتشان در طول سال فقط 9 روز است. این در حالی است که میزان تعطیلات رسمی ما با آنها اصلا قابل مقایسه نیست.
بعضی دیگر هم با اشاره به این‌که باید مراقب تعطیلات آخر هفته بود، به این قضیه استناد می‌کردند که تصمیم دولت در چنین شرایطی، یک هفته تمام ارتباط ما را با دنیا قطع کرده است.
چرا که در پی این تعطیلات، تمامی مبادلات پولی و تجاری که قرار بود از روز سه‌شنبه تا پنجشنبه از طریق بانک‌ها و شرکت‌ها صورت بگیرد، به حالت تعلیق درآمد. شنبه و یک‌شنبه هم که کشورهای دیگر تعطیل بودند.
این یعنی که تعطیلات آخر هفته، یک هفتة ارتباط ما را با دنیا قطع و به نسبت تعطیلی روزهای دیگر، ضرر و زیان بیشتری به اقتصاد ما وارد می‌کند.
بی‌سابقه‌ایم حتی در تعطیلات
درست یا نادرست، تعطیلات رسمی توی کشور ما در میان همة کشورهای جهان، بی‌سابقه است. تعطیلات ناگهانی عید فطر، داغ این مسألة قدیمی را دوباره توی دل همه تازه کرد.
بررسی‌های صورت گرفته در کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که هر ساعت تعطیلی می‌تواند میلیون‌ها دلار به تولید و اقتصاد آن کشور ضرر وارد کند. به همین خاطر، بسیاری از کشورهای صنعتی دنیا در صدد کاهش تعطیلات خودشان هستند.
تعطیلات، باعث کاهش تولید می‌شود و این در حالی است که هر چقدر سطح تولید خود را افزایش دهیم، درآمد بهتری خواهیم داشت و هر چه درآمد افزایش یابد، زندگی نیز بهتر خواهد بود. بیشترین ضرر این نوع تعطیلات هم برای بخش خصوصی است.
زیرا بخش خصوصی، برای تولید، هزینة زیادی می‌کند. در حال حاضر، به‌طور رسمی و غیررسمی حدود دو ماه تعطیلی داریم. این بدان معناست که بخش خصوصی، در واقع 10 ماه تولید دارد اما 12ماه هزینه می‌کند.
بسیاری از کارشناسان، بالا بودن هزینة تولید در کشور را هم همین مسأله می‌دانند. از نظر آنها بالا بودن هزینة تولید و تعدد تعطیلات، باعث ایجاد تورم در جامعه و افزایش قیمت کالاها می‌شود. حالا خودتان تا آخر ماجرا را بخوانید.
ماجرای یک طرح مفقود شده
مجلس یا دولت؛ کدام یک باید فکری به حال تعطیلات مملکت بکنند؟ این اقدام دولتی‌ها و بعد شایع شدن این موضوع که دولت می‌خواهد با این کار، تعطیلات بی‌رویه را ساماندهی کند و حتی از میزان تعطیلات عید نوروز بکاهد، مجلسی‌ها را دوباره به فکر طرح قدیمی «ساماندهی تعطیلات کشور» انداخت؛ طرحی که به دلیل اعتراض‌های بسیار، مسکوت ماند و به سرانجامی نرسید.
مجلس در سال84 بر اساس تحقیقات مرکز پژوهش‌ها، طرحی را آماده کرده بود تحت عنوان طرح ساماندهی تعطیلات رسمی کشور. این طرح که نمایندگانی از کمیسیون‌های مختلف، آن را امضا کرده بودند، 4الی5 ماده داشت و بر اساس آن، تعطیلات رسمی کشور، سامان داده می‌شد.
بر مبنای این طرح، دولت می‌بایست در ابتدای زمستان هر سال، تقویم تعطیلات رسمی کشور در سال بعد را منتشر می‌کرد و دستش باز بود که بتواند ایام بین دو تعطیلی را هم تعطیل کند.
توی این طرح، فکری هم به حال تعطیلات طولانی عید نوروز شده بود؛ این‌طوری که دولت می‌بایست با استفاده از 26 و 27 اسفند ماه یا 5 و 6 فروردین سال بعد، تعطیلات نوروزی را بین دو جمعه می‌بست.
نکتة دیگری که توی این طرح پیش‌بینی شده بود، این بود که دولت باید فکری برای خدمات دهی به مردم در ایام تعطیلات می‌کرد. طرح ساماندهی تعطیلات کشور، عاقبت پس از تصویب در کمیسیون اجتماعی، مسکوت ماند.
دلیلش هم معلوم بود: خیلی‌ها نسبت به تعطیل نبودن روزهایی مثل روز جمهوری اسلامی ایران، پانزده خرداد و ... اعتراض داشتند.
آخر و عاقبت این طرح را هم بهتر است از زبان سعید ابوطالب نمایندة مردم تهران بخوانید: « طرح تعیین تعطیلات رسمی کشور در سال84 آماده و تقدیم هیأت رئیسة مجلس شد. این طرح حتی به کمیسیون اجتماعی رفت، اما دیگر برگشت آن را از این کمیسیون ندیدیم.
ضمن این‌که وقتی یک سال گذشت و موضوعِ به این مهمی در دستور قرار نگرفت، از ادارة حقوقی سؤال کردم که این طرح در حال حاضر، کجاست که گفته شد جزء طرح‌هایی که باید در دستور بگذاریم، نیست. بنابراین اصلا به مجلس هفتم نمی‌رسد.» به نظر می‌رسد تعطیلات عید فطر و حرف و حدیث‌های بعد از آن، دوباره مجلسی‌ها را به فکر این طرح قدیمی انداخته است.
مناسب است آقا!
سال گذشته مرکز تحقیقات ویژه و پژوهش‌های صدا و سیما در یک نظرسنجی، نظر مردم را دربارة میزان تعطیلات رسمی کشور، جویا شد. 54 درصد گفته بودند میزان تعطیلات، مناسب است. 32 درصد، آن را زیاد و 12 درصد هم کم ارزیابی کرده بودند.
حالا ببینید آدم‌هایی که تعطیلات را زیاد دانسته بودند، از چه گروه‌هایی بودند: مردان (در مقایسه با زنان)، گروه‌های سنی 35 سال به بالا، صاحبان تحصیلات عالی و افراد متأهل. افتاد؟
حمله به نوروز
خیلی دلتان را به خاطر این تعطیلات چهارروزه صابون نزنید.
خبرهای رسیده و نرسیده، حاکی از آن است که همه، تعطیلات طولانی عید نوروز را نشانه گرفته‌اند و می‌خواهند تکه پاره‌اش کنند.
آخر شما کجای دنیا دیده‌اید که تعطیلات تحویل سال‌شان مثل ما ایرانی‌ها این‌قدر طولانی و کشدار باشد. نه روزنامه‌ای چاپ شود و نه کسی پی درس و مدرسه برود.
حالا این درست که برای تحویل سال فقط چهار روز تعطیل رسمی در نظر گرفته شده؛ اما خودتان هم می‌دانید که تعطیلات نوروزی به همین چهار روز خلاصه نمی‌شود.
تعطیلی 13 روزة مدارس که با مقدمه و مؤخرة آن، گاهی به مرز 20 روز هم می‌رسد، عملا امور کشور را در اولین ماه سال، با رکود مواجه می‌سازد. دامنة کسالت این تعطیلات طولانی به روزهای کاری پیش و پس از آن هم کشیده شده و همین موضوع تقریبا سی چهل روز از سال را به کما می‌برد.
حالا این درست که فصل بهار است و موقع گل و بلبل، اما مملکت که نباید بهترین فصل سال برای کوشش و جنبش را به خاطر این تعطیلات طولانی از دست بدهد. تابستان که گرم است، زمستان که سرد.
پاییز هم که فصل کسالت و سرماخوردگی است. می‌ماند همین بهار که نیمش تعطیل است. کار و زندگی را تعطیل کنیم، برویم پی عشق و حالمان دیگر!
تعطیلات به روایت مرکز پژوهش‌ها
تعطیلات از نظر منشأ پیدایش، به سه گروه اصلی قابل تقسیم‌اند. حالا ببینید وضعیت ما توی این تقسیم‌بندی چگونه است:
گروه اول، تعطیلات ملی هستند که عموما منشأ تاریخی - فرهنگی دارند. این تعطیلات در کشورهایی که قدمت تاریخی بیشتری دارند، بیشتر دیده می‌شوند. تعداد تعطیلات ملی در کشورهایی همچون چین، ژاپن، ایتالیا و ایران، بیشتر از سایر کشورها است.
گروه دوم، تعطیلات مذهبی‌اند که ریشه در اعتقادات دینی ملت‌ها دارند. این‌گونه تعطیلات هم در کشورهایی که تمایلات مذهبی قوی‌تری دارند، بیشتر است. کشورهایی همچون سوئد، نروژ، دانمارک، پرو و ایران در گروه کشورهایی هستند که بیشترین تعطیلات مذهبی را به خود اختصاص داده‌اند.
گروه دیگر، تعطیلات حکومتی‌اند که ارتباط نزدیکی با حکومت‌های کشورها دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد کشورهایی که انقلابات متعددی در آنها رخ داده یا به تازگی حکومت و رژیم سیاسی جدید در آنها مستقر شده، تعطیلات حکومتی بیشتری دارند.
کشورهایی همچون پورتوریکو، کنگو، کوبا، شیلی و کلمبیا جزو کشورهایی هستند که بیشترین تعطیلات حکومتی را دارند. در کشور ما هم به دلیل استقرار حکومت جمهوری اسلامی از سال 1357 تعداد تعطیلات حکومتی افزایش یافته است.
گروه دیگر، تعطیلات جهانی هستند که البته از نظر تعداد، اهمیت سه گروه قبلی را ندارند. روز جهانی کارگر، جزء این گروه است که در ایران تعطیل نیست.
ایران کشوری است با قدمت تاریخی زیاد و تمدن کهن. همچنین باورها و گرایش‌های مذهبی در ایران نسبت به سایر کشورها و حتی کشورهای اسلامی دیگر، بسیار بیشتر است.
از سوی دیگر، از استقرار حکومت جدید در ایران، زمان زیادی از لحاظ تاریخی نمی‌گذرد. بنابراین طبیعی است که تعطیلات رسمی در ایران (از هر سه گروه تعطیلات) نسبت به سایر کشورها بیشتر باشد.
بررسی‌ها هم این فرضیه را تأیید می‌کنند. ایران با داشتن حدود 25 روز تعطیلات سالانه به مناسبت‌های مختلف، جزو کشورهایی است که بالاترین تعطیلات را دارد. در تحقیقی که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی انجام شده، تعداد تعطیلات ملی در ایران، پنج روز محاسبه شده است که کمی نسبت به متوسط جهانی آن یعنی 17/5 روز کمتر است .
در مقابل، تعطیلات مذهبی ایران 15 روز است؛ در حالی که متوسط تعطیلات مذهبی در کشورهای دیگر، معادل 26/3 روز است. تعطیلات حکومتی در ایران هم 5 روز است، که متوسط جهانی آن 69/3 روز است.
بر مبنای این گزارش در 75 سال گذشته همواره تعطیلات مذهبی، بیشترین سهم را در مجموع تعطیلات رسمی ایران داشته و معمولا این سهم بین 50 تا 60 درصد کل تعطیلات بوده است.
تعطیلات ملی هم با تغییرات بسیار محدودی (بین 4 تا 6 روز ) حدود 20 درصد تعطیلات رسمی را به خود اختصاص داده. در نهایت، تعطیلات حکومتی نیزکه از نظر تعداد تقریبا معادل تعطیلات ملی است، حدود 20 درصد مابقی تعطیلات رسمی را به خود اختصاص داده‌است.
مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود تصریح کرده که تقریبا تمامی قوانین و مصوبات پس از انقلاب اسلامی در جهت افزایش روزهای تعطیل رسمی بوده و این باعث افزایش تعطیلات رسمی از 15 روز در سال 1358 به 25 روز در حال حاضر (با افزایشی معادل 67 درصد ) شده است که این افزایش قطعا تبعات فراوان اقتصادی – اجتماعی به دنبال داشته.
حالا ببینید تعطیلات سایر کشورها چگونه است: میزان تعطیلات رسمی در مغولستان 5 روز، در هند 7 روز، در پاکستان و مراکش 8 روز، در آمریکا، ایرلند ، آلمان، ایسلند و قطر 9 روز ، در لسوتو (آفریقا) 10 روز، در استرالیا 11 روز ، در آمریکای جنوبی، ایتالیا، فرانسه، اردن، ترکیه و مصر 12 روز ، در اتریش و گویانا (آمریکای جنوبی) 13روز و در ژاپن 14 روز است.
