مضامین عاشورایی از یک‌سو در سینما، تئاتر، عکس و تصویر، نقاشی، خوشنویسی، مجسمه‌سازی، موسیقی و... بارها مطرح شده و از سوی دیگر نویسندگان و شعرا نیز از کنار موضوع عاشورا به آسانی نگذشته‌اند.
در حقیقت هنرمندان و دست‌اندرکاران این رشته‌ها فارغ از دغدغه‌های مذهبی، سعی کرده‌اند با توجه به حرفه خود، عاشورا را به تصویر بکشند، بسرایند، تجسم کنند یا نوای آن را به گوش مخاطب برسانند.
موسیقیدانان نیز در سال‌های گذشته از این موضوع غافل نبوده‌اند. البته به دلایلی دیرتر به این حوزه قدم گذاشته‌اند اما در همین زمان اندک سعی کرده‌اند، آثار در خور توجهی ارائه دهند که ضمن ارائه یک مفهوم واحد، از یک سو موسیقی را فارغ از مذهب و از سوی دیگر مذهب را فارغ از موسیقی بیان کنند. به‌ویژه آنکه نهادهای اجرایی در حوزه موسیقی نیز با حمایت از این موضوع سعی کرده‌اند، نقش پررنگ‌تری در بیان موسیقایی واقعه عاشورا ایفا کنند.
محمد حسین ایمانی خوشخو، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ضرورت توجه نهادها به عاشورا در قالب هنر، معتقد است:«تولید و ساخت آثار هنری برای بیان مضامین معنوی، ملی و دینی که ریشه در باورها، اعتقادات و فرهنگ مردم دارد، در سال‌های اخیر از سوی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.»
ایمانی خوشخو یکی از اهداف معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را ارائه مفاهیم دینی در قالب آثار هنری دانسته و می‌گوید: «همواره این دغدغه وجود داشته است و دارد که آثار دینی با ارزش‌های هنری بالا ارائه شوند تا تاثیرگذاری لازم را داشته باشند. در این سال‌ها نمونه‌هایی از این آثار در حوزه موسیقی و نمایش و ترکیبی از این دو هنر ارائه شده که خوشبختانه هم از سوی مردم مورد استقبال قرار گرفته است و هم از نظر هنرمندان دارای ارزش و اعتبار هنری قابل توجهی بوده‌اند.»
وی در مورد برنامه‌های معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره عاشورا می‌گوید: «عاشورا با پیام‌های ماندگار و تاثیرگذار از موضوعاتی است که می‌تواند با زبان گویا، ماندگار و تاثیرگذار هنر بیان شود. در این راستا معاونت هنری در رشته‌های مختلف برنامه‌هایی را طراحی کرده است که تولید و اجرای نمایش‌هایی در ایام محرم و صفر و برگزاری همایش آیین‌های عاشورایی از جمله آنهاست. در 4سال گذشته نیز سمفونی خسوف که روایتی موسیقایی از عاشوراست تولید و منتشر شده که در نوع خود قابل توجه و ارزیابی است.
تلاش معاونت هنری این است که هر سال مفاهیم و مضامین دینی و آیینی را در چند رشته هنری، بیان کند. امسال هم اپرای عاشورا به کارگردانی بهروز غریب پور تولید شد و به اجرا در آمد که اثری شاخص و تاثیرگذار است و می‌تواند پیام‌های والای عاشورا را به خوبی انتقال دهد. البته رویکردی که در عرصه هنر به تولید چنین آثاری وجود دارد در آینده نیز تداوم خواهد داشت و امیدواریم آثاری فاخر و ارزشمند درباره این مفاهیم تولید و اجرا شود.»
بابک رضایی، مدیر انجمن موسیقی ایران نیز درباره تلاش‌های انجام شده در زمینه موسیقی عاشورا معتقد است: «تا چند سال پیش امکان استفاده از موسیقی برای بیان یک مفهوم دینی وجود نداشت. اما توانستیم این موضوع را مطرح کنیم که می‌توان موسیقی را نیز همچون سایر هنرها برای بیان ویژگی‌های شخصیت‌های دینی و وقایع مذهبی به کار گرفت. به همین دلیل چند سال قبل سمفونی خسوف تولید شد، سال گذشته مجموعه قطعات هلال کاروان به اجرا در آمد و امسال قیامت عشق در آستانه ایام اربعین اجرا شد که همگی آثار ارزشمندی در حوزه خود بودند.»
رضایی با تاکید بر اینکه پرداختن به موضوع عاشورا مهم‌تر از قالب کار است، می‌گوید: «شاید نتوان گفت که بهترین قالب برای ارائه مضامین عاشورایی، سمفونی است. چون قالب‌های موسیقایی دیگر هم در نوع خود می‌توانند انتقال‌دهنده مفاهیم مهم و تاثیرگذار عاشورا به مخاطبان باشند. بنابراین بهتر است که در همه قالب‌ها دست به تجربه زد تا امکان ارائه آثار برای هنرمندان بیشتری فراهم شود. از سوی دیگر هر ژانر و قالب مخاطب خاص خود را دارد. به‌عنوان مثال سمفونی به‌دلیل ساختار و رنگ‌آمیزی که دارد توجه و علاقه بخشی از جامعه را مد نظر دارد و سایر قطعات، ویژگی‌های دیگر. بنابراین نباید به صراحت گفت که سمفونی بهترین قالب برای بیان عاشوراست چون چنین تصوری راه را برای نوآوری و خلاقیت در سایر رشته‌های موسیقی می‌بندد.»
رضایی یکی از اهداف انجمن موسیقی را طرح موسیقی مذهبی عنوان کرده و می‌گوید: «انجمن موسیقی ابتدا با سفارش کار، مسیر رسیدن به موسیقی فاخر مذهبی را ترسیم کرد تا به‌تدریج ذوق و شوق هنرمندان جایگزین سفارش‌ها شود. به همین دلیل امسال کار آقای هراتی با عنوان قیامت عشق حاصل عشق او و گروه به عاشوراست که در حوزه موسیقی متبلور شده است. در حقیقت یکی از مهمترین اهداف انجمن موسیقی ایران رسیدن به مرحله‌ای بوده که هنرمندان خودشان و بدون سفارش نهادها بخواهند در زمینه موسیقی مذهبی نقش فعالانه‌تری داشته باشند.»
شاهین فرهت،آهنگساز نیز با بیان اینکه تعداد قطعات ساخته شده درباره عاشورا کم است، می‌گوید: «متأسفانه تاکنون رپرتوار موسیقی مذهبی بسیار کم ساخته شده در حالی که شخصیت‌های مذهبی بزرگی در اسلام داریم که هر کدام می‌توانند موضوع یک اثر موسیقایی قرار گیرند.»
این آهنگساز بهترین اثر ساخته شده در زمینه موسیقی عاشورا را سمفونی خسوف دانسته و می‌افزاید: «موسیقی هنر گرانی است و هنرمند باید برای اجرای بهتر اثرش این هزینه‌ها را در نظر بگیرد. بنابراین اجرای آثار ارزشمند به حمایت نهادهای دولتی وابسته است. تنها در چنین شرایطی آهنگساز فارغ از نگرانی‌های مالی، شوق کار دارد و می‌داند که اثرش اجرا شده یا منتشر می‌شود.»
وی همچنین معتقد است:«شاید پوئم سمفونی بهترین قالب برای بیان مضامین عاشورایی باشد. چون علاوه بر موسیقی فاخر و ماندنی، موسیقی آوازی نیز در آن جای می‌گیرد که می‌تواند مخاطبان بیشتری را به‌خود جلب کند. اما در مجموع بهتر است برای خلاقیت هنرمند قالب در نظر گرفته نشود تا او بتواند با استفاده از فرم‌های آزادتر در موسیقی، اثر جدیدی ارائه دهد.»
قیامت عشق کاری از فرهاد هراتی آهنگساز و رهبر گروه کر «نامیرا» است که براساس نوشته‌ای از آزاده آریامن ساخته شده و برای اولین بار در آستانه ایام اربعین با حمایت بنیاد رودکی و انجمن موسیقی ایران در تالار وحدت به اجرا در آمد. می‌توان گفت هراتی که پیش از این در کارهایش رگه‌هایی از علاقه به نمایش دیده می‌شد، در این اجرا نمایش رادیویی را کنار موسیقی به کار گرفته بود. او برای این کار از بهرام زند که از دوبلورهای باسابقه است دعوت کرده بود تا به‌طور زنده در کنار گروه موسیقی حضور داشته و داستان را روایت کند. هراتی برخلاف روایت زنده، از موسیقی ضبط شده قبلی برای کار استفاده کرده بود که شاید به‌دلیل زنده اجرا نشدن کار، تاثیر چندانی بر مخاطب نداشت.
البته نمی‌توان گفت که او موسیقی ضعیفی برای کارش انتخاب کرده بود، اما شنیدن موسیقی ضبط شده‌ای که با استفاده از سازهای الکترونیک ساخته شده، تاثیر خوشایندی بر مخاطب حرفه‌ای ندارد. این موسیقی را امید نیک بین ساخته بود و به‌نظر می‌رسید بخش‌هایی از آن بسیار با متن هماهنگ است اما شاید هراتی در اجراهای بعدی به جای استفاده از صداهای سمپل ارکستر، نوازندگان را کنار گروه کر قرار دهد تا اثرش شنیدنی‌تر شود. البته هراتی در قسمت‌های آخر از شهرام رکوعی نوازنده فلوت و علی جعفری پویان نوازنده ویلن دعوت کرد تا بخش‌هایی را با هم اجرا کنند اما به هر حال جای خالی ارکستر باز هم دیده می‌شد.قیامت عشق، روایت سفر انسان امروز است در گذر زمان.
او یک بار در زمان حضرت یوسف به نینوا می‌رود، بار دیگر در زمان حضرت مریم به آنجا سفر می‌کند و در پایان به زمان واقعه عاشورا می‌رسد. بار اصلی روایت به‌عهده گوینده متن است و هیچ کدام از بخش‌های متن توسط گروه کر خوانده نمی‌شود. آنها تنها احساسات گوینده را به زبان موسیقی بیان می‌کنند. البته هراتی بخش‌هایی را به‌عنوان سولیست اجرا کرد. اما در مجموع حضور گروه کر، حتی از صدای موسیقی هم پر رنگ‌تر بود. این برنامه در 7 موومان نسبتا کوتاه به نام‌های وارث آدم، در صحرای نینوا، شام آخر، رستخیز ستارگان، اسطوره صبر، شفق سرخ فام و بی‌مرگ تاریخ اجرا شد.
