یکی از بخش‌هایی که به‌شدت از بحران اقتصاد جهانی، آسیب دیده و خواهد دید، صادرات غیرنفتی است. صادرات غیرنفتی در ماه‌های آینده دیگر جهش نخواهد داشت و در احتمال سقوط آن نیز تردیدی نیست.
توفان اقتصاد جهانی آرام‌آرام گریبانگیر صادرات غیرنفتی ایران شده و بسیاری از صادرکنندگان از 2جهت در فروش محصولات خود به مشکل برخورده‌اند. برخی صادرکنندگان کالایی را فروخته‌اند، اما خریداران خارجی به‌دلیل مشکلات مالی، آن را تحویل نمی‌گیرند و آنها هم که کالا را تحویل گرفته‌اند، پولش را نمی‌پردازند.
با توجه به ادامه بحران مالی در سطح جهان و وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی کشورهای مهم شریک تجاری ایران، تردیدی نیست که بهار سختی را در پیش‌رو داریم.
معمولا در اینچنین فضاهای بحرانی، دولت‌ها باید به کمک صادرکنندگان بیایند. واقعا کمک کردن دولت‌ها، مخصوصا دولت ما که هدفش توسعه صادرات است در یک چنین ایام بحرانی مورد توقع است و لاجرم انتظار از دولت، کمک همه‌جانبه به تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
اقتصاد ما علاوه بر تبعات بحران مالی جهان با معضل دیگری هم روبه‌روست: تبعات خشکسالی؛ خشکسالی به‌گونه‌ای است که شلاقش را به همه طرف زده است.
گمان می‌کردیم که امسال خشکسالی تمام خواهد شد، اما می‌بینیم که تبعات خشکسالی ادامه دارد. 2سال خشکسالی سخت را پشت‌سر گذاشته‌ایم؛ اما سال 88 هم ما محصولات کشاورزی صادراتی را همچنان دچار نقص خواهیم دید.
مشکل بحران مالی جهانی به‌طور غیرمستقیم بر کشاورزان نیز اثرگذار است. کشاورز کالا را به صادرکننده فروخته، اما به‌علت بحران مالی جهانی، صادرکننده قادر به تامین مبلغ خریداری شده از کشاورز نیست.
به همین سبب از دولت می‌خواهیم بودجه ویژه‌ای را در اختیار اتاق بازرگانی به‌عنوان نماینده بخش خصوصی قرار دهد تا در جهت رفع زیان صادرکنندگانی هزینه شود که در بحران مالی جهانی و خشکسالی داخلی دچار صدمه شده‌اند.
دولت باید صندوق ضمانت صادرات را نیز تقویت کند. صندوق ضمانت صادرات تا یک حدی می‌تواند جبران خسارت صادرکنندگان را کند، اما بودجه آن تکافوی زیان صادرکنندگان را نمی‌کند و می‌طلبد که دولت در این باره نیز به کمک بیاید.
این مشکلات در مجموع موجب شده‌اند که این روزها تولید برای صادرات، دیگر هیچ جایگاهی نداشته باشد؛ چون تولیدکننده‌ها به اندازه کافی زیر فشار انواع مسائل هستند. پیشنهاد دیگر ما این است که اتاق بحران برای تولید و صادرات با حضور اتاق بازرگانی، وزیر بازرگانی، کنفدراسیون صادرات و سازمان توسعه صادرات تشکیل شود.
در هر صورت، فصل آینده فصل سختی است و بایستی سختی فصل را و به‌اصطلاح بحران را به یک فرصت تبدیل کنیم. بحران، قطعی است و اگر بگوییم سراغمان نیامده، تعارف کردیم و بحران از دروازه‌های ما وارد شده است.
به همه صادرکنندگان در این محیط ناامیدی باید گفت ناامید نباشید. در عمر خود 5-4 بار این بحران را در کشور دیده‌ام و تجربه نشان داده با مدیریت خوب می‌توان از این بحران عبور کرد و نباید ناامید و بی‌تفاوت شد.
از هم‌اکنون باید به فکر ماه‌های آینده بود. بزرگنمایی بحران دیگران موجب غافل شدن از بحران خودمان می‌شود. باید از تجربه و تخصص بخش خصوصی استفاده کرد تا بهار سخت آینده را سهل‌تر کرد.
خود فعالان بخش خصوصی هم باید فعالیت خود را شدت و به هم امید بخشند. تا آخر اسفند باید از بحران، رو سفید بیرون بیاییم.
* عضو اتاق بازرگانی تهران
