تهران است و چنارهایش؛ از چنارهای برافراشته خیابان ولیعصرعح تا چنارهای کهنسال محله‌های قدیمی.اصلا گذرتان به هر خیابانی که بیافتد، چنارهای بلندبالای آن به عنوان یکی از نمادهای تهران توجه‌تان را جلب خواهد کرد؛ آنقدر که تهران به شهر چنارها معروف شده است. اما آیا می‌دانستید نخستین کسی که تهران را شهر چنارها نامید و این لقب را در کتابش نوشت ایرانی نبود؟

چنار

همشهری آنلاین حسن حسن‌زاده: برای پاسخ به این سئوال که چه کسی برای اولین‌بار به تهران لقب «شهر چنارها» داد، باید حدود ۴ قرن به عقب برگردیم؛ به دوران صفویه و روزگاری که گذر یک سفرنامه‌نویس ایتالیایی به تهران افتاد. «پیترو دلاواله» سفرنامه‌نویس شهیر ایتالیایی که سفرهایی به ممالک خاورمیانه داشت، پس از شنیدن اخبار مبارزات شاه‌عباس صفوی با عثمانی‌ها به ایران سفر کرد.

دلاواله یک مسیحی معتقد بود و چون عثمانی‌ها در جنگ‌ها مسیحیان زیادی را کشته بودند، می‌خواست با شاه‌عباس دیدار  کند و حتی در جایی گفته بود می‌خواهد همراه سربازان ایرانی با عثمانی‌ها بجنگد.

القصه دلاواله پس از ورود به ایران در سفری با کاروان شاه‌عباس همسفر شد. کاروان شاه از فرح‌آباد ساری به حوالی تهران رسید و اینجا بود که دلاواله برای نوشتن از آداب و رسوم شهر تهران آن روزگار وارد آن شهر کوچک شد.

او در بخش‌هایی از سفرنامه‌اش نوشته است: «مایل شدم به دیدن شهر بروم و بدین قصد از میان اردو عبور کردم و با وجودی که مردم تهران به خارجی‌ها جا نمی‌دهند محل دلچسبی در یکی از باغات پیدا کردم و در سایه درختان به خواب خوشی فرو رفتم. تهران شهر بزرگی است که از قزوین وسیع‌تر است، ولی عده کمی در آن ساکن هستند. تمام این شهر از باغ‌های بسیار بزرگی پوشیده شده و همه رقم میوه در آن یافت می ‌شود.

تهران پایتخت ایالتی است که به همین نام معروف و مقرخان است. این شهر بر سر راه فیروزکوه واقع شده و خیابان‌های آن از نهرهای پهن و باریک و کوتاه و طویلی که تعداد آنها فوق‌العاده زیاد است و برای آبیاری باغات مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
پیترو دلاواله، سفرنامه نویس شهیر ایتالیایی

تا به حال چنین چنارهایی ندیدم!

اما مهمترین نکته سفرنامه دلاواله از تهران این است که او تهران را شهر چنارها نامید و  چند خطی در سفرنامه‌اش به توصیف چنارهای تهران اختصاص داد. پس از درج این مطالب بود که به تدریج تهران به شهر چنارها معروف شد.

«علیرضا زمانی» تهران‌شناس در تایید این موضوع می‌گوید: «سفرنامه دلاواله، نخستین منبع مکتوبی است که در آن تهران به شهر چنارها ملقب شده است.» دلاواله در توصیف چنارهای تهران نوشته است: «تهران پر از درخت چنار است که همه پربرگ و قطور و زیبا هستند و باید بگویم که در تمام مدت عمر خود هیچ‌وقت تعداد به این زیادی چنارهای تنومند زیبا ندیده‌ام.

تنه این درختان به اندازه‌ای قطور است که اگر دو مرد دست به دست یکدیگر بدهند باز هم نمی‌توانند یکی از آنان را در بغل بگیرند و من باید در واقع تهران را شهر چنار بنامم. از این گذشته عمارت یا چیز زیبای دیگری در این شهر نیست.»

چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
تصویر قدیمی از درخت چنار کهنسال امامزاده صالح که البته دیگر نشانی از آن وجود ندارد.
چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
چنارکهنسال محله جماران درمنطقه یک تهران
چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
چنار کهنسال محله سوهانک در منطقه یک تهران
چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
سفرنامه خواندنی پیترو دلاواله با ترجمه فارسی در دسترس است.
چه کسی نخستین بار در تاریخ تهران را شهر چنارها نامید؟ | وقتی تهرانی‌ها به خارجی‌ها جا نمی‌دادند! | تصاویر چنارهای شگفت‌انگیز تهران را اینجا ببینید
نمایی از چنارهای قدبرافراشته و زیبای خیابان ولیعصر(عح)

کد خبر 678087

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار دروازه طهرون

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 5
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 1
  • رضا IR ۰۹:۱۴ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
    6 0
    دمش گرم مگه اینکه یه خارجی بیاد داشته های ما رو ثبت کنه
  • بابا بزرگ IR ۰۹:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
    1 0
    با تشکر از نویسنده محترم ، عزیزان باید از چنار های محله امامزاده یحیی (ع) نیز یاد کرد . دیدن آنها یکی از جاذبه های گردشگری تهران است.
  • ناشناس IR ۰۹:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
    4 0
    توی محله ما فرحزاد هم از این چنارهای قدیمی زیاد هست ولی مورد بی مهری قرارمیگیرن نه شهرداری درست آبیاری میکنه و نه مردم به درختا رحم می کنن. افسوس از روزگار قدیم محله که پر از چنار بود
  • فرهاد IR ۰۹:۲۱ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
    0 0
    کاش از چنار نزدیک امامزاده قاسم هم عکس میذاشتین.
  • آبادی IR ۱۷:۱۳ - ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
    4 1
    افسوس که چه به روز تهران ما اومده کو اونهمه چنار و دار و درخت