همشهری آنلاین - بهاره خسروی : خیابان مرتضوی در حوالی باشگاه ورزشی البرز رادیوهای رنگارنگ و قدیمی مغازه آقای میرزایی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. رادیویی هایی که سال های زیادی است جایشان به جای کنج خانه حالا این روزها در موزه ها جا خوش کرده‌اند و رد پای آنها را باید در خاطرات قدیمی ها و موسپیدان جستجو کرد.
«رضا علی میرزایی» کاسب قدیمی محله مرتضوی که بیش از نیم قرن از عمرش را صرف تعمیر رادیو و کنار رادیوهای رنگارنگ مغازه‌اش مو سپید کرده است، درباره حرفه‌اش می‌گوید: «زمانی تعمیر رادیو از شغل‌های پر طرفدار برای جوانان بود. بعد از تعمیرکاری هم بیشتر شغل‌هایی مثل خیاطی و کفاشی را انتخاب می‌کردند.»
میرزایی از شروع کارش چنین تعریف می‌کند: «اوایل دهه ۳۰ تعداد تعمیرگاه‌های رادیو در ایران و تهران انگشت‌شمار بود. سال ۱۳۳۸ همراه برادرم از شهرمان قزوین راهی تهران شدم و همان موقع در تعمیرگاه رادیو آگاه در خیابان کمالی حوالی خیابان مخصوص مشغول کار شدم.»
میرزایی سال ۱۳۴۶ بعد از چند سال کار در این تعمیرگاه و کسب مهارت و تخصص، دکان کوچکی را در خیابان مرتضوی برای تعمیر و خرید و فروش رادیو راه‌اندازی می‌کند.
افراد پنهان در رادیو
تنها پل ارتباطی رادیو با مخاطبش صداست؛ موضوعی که در روزهای ورود این پدیده نوظهور به خانه‌ها حسابی تعجب‌آور بود و اغلب مردم به دنبال یافتن گوینده یا افرادی در داخل این جعبه جادویی بودند. میرزایی از این ماجرای جالب این گونه یاد می‌کند: «تا قبل از دهه ۴۰ مردم با شنیدن صدای رادیو گمان می‌کردند حتماً داخل جعبه رادیو فردی یا افرادی وجود دارند و اغلب کنجکاوانه داخل جعبه رادیو را بررسی می‌کردند. معمولاً برای اینکه لامپ داخل دستگاه بیش از حد داغ نکند پشت جعبه رادیو را مشبک طراحی می‌کردند. مردم خیال می‌کردند آدم‌های زیادی داخل رادیو زندگی زندگی می‌کنند و دائما از داخل این مشبک‌ها به داخل دستگاه سرک می‌کشیدند. خاطرم است حتی چند باری اخوی بزرگم می‌گفت: داخل رادیو را ببین که نوازندگان هستند؟!» به گفته این کاسب قدیمی، این ماجراها ادامه داشت تا اینکه بعد از دهه ۴۰ اطلاعات مردم بیشتر شد و با طریقه کار رادیو آشنا شدند.
بلیت بخت آزمایی
استفاده از رادیو در دهه ۵۰ با افزایش میزان اطلاعات عمومی و سطح سواد جامعه رونق بیشتری گرفت. همین موضوع فرصت خوبی برای برنامه‌سازان حوزه فرهنگ شد تا با ساخت برنامه‌های سرگرم‌کننده ارتباط بیشتری با مخاطبان داشته باشند. میرزایی از برنامه‌های پرمخاطب آن روز رادیو می‌گوید: «تلویزیون در میان مردم تازگی داشت. رادیو مهم‌ترین ویژگی‌اش صدا بود. مردم حین گوش دادن به رادیو کارهایشان را هم انجام می‌دادند و تلویزیون چند ساعت بیشتر برنامه نداشت. داستان‌های جانی دالر، چهارشنبه‌ها پخش می‌شد و مسابقه بلیت بخت‌آزمایی از برنامه‌های محبوب و پرطرفدار رادیو میان مردم در دهه ۵۰ بود.»
رادیوهای محبوب و با کیفیت
در بیشتر فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی و حتی گوشه صندوقخانه و صندوقچه مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها حتماً رد پایی از نسل رادیوهای آلمانی پیدا می‌شود. به گفته این کاسب کهنه کار صنعت تعمیر، رادیوهای آلمانی میان مردم پرطرفدار بودند. او می‌گوید: «مردم زمان خرید بیشتر به زیبایی ظاهری آن توجه می‌کردند تا کیفیتش. اما پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین آنها رادیوهای گروندیک آلمانی بودند. البته رادیوهای سوئدی، تلفنکن و فیلیپس از دیگر رادیوهای پرطرفدار در ایران بودند.»
به عقیده میرزایی، نسل رادیوهای امروزی حسابی تغییر کرده و آی سی و قطعات کوچکتر جای لامپ را است. او می‌گوید: «بهترین نسل رادیو از نظر من، رادیوهای لامپی بودند که در آن امواج با کیفیت مناسب‌تری پخش می‌شد.»
نظر شما