وعده تازه آمریکا برای دفاع از تایوان

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، گفته است که کشورش درصورت حمله چین به تایوان، از متحد شرقی خود دفاع خواهد کرد. به گزارش بی‌بی سی، این موضع‌گیری رئیس‌جمهور آمریکا در تعارض با دهه‌ها سیاست عدم‌ مداخله مستقیم در امور متقابل چین و تایوان است. صحبت‌های بایدن چنان خبرساز و غیرمنتظره بود که بعدا سخنگوی کاخ سفید به برخی رسانه‌های آمریکایی گفت که این اظهارنظر بایدن به‌معنای تغییر سیاست آمریکا در مسئله تایوان نیست. موضع همیشگی آمریکا این است که درصورت حمله چین یا هر کشور دیگری به تایوان، خود این کشور باید بتواند از خویش دفاع کند.

پیش از این، واشنگتن سیاست «ابهام استراتژیک» را در پیش گرفته بود؛ به این شکل که به‌صورت عامدانه از توضیح واکنش احتمالی خود درصورت حمله چین به تایوان طفره می‌رفت و عملا چین را در حالتی از ترس و نگرانی دائمی نگه داشته بود. به همین‌خاطر است که صحبت‌های اخیر بایدن، می‌تواند پیامدهای مهمی در روابط چین و آمریکا و تایوان داشته باشد.

بایدن در یک نشست که سی‌ان‌ان بانی برگزاری آن بوده،  این صحبت‌ها را مطرح کرده است. در این مراسم، یکی از حاضران به آزمایش موشک هایپرسونیک توسط چین که اخیرا خبر آن منتشر شده، اشاره کرد و از بایدن پرسید که آیا می‌تواند وعده بدهد که از تایوان دفاع کند و اینکه رئیس‌جمهور آمریکا چه کار می‌تواند بکند تا کشورش را همپای تحولات نظامی چین نگه دارد.

بایدن در پاسخ به سؤال اول او گفت: «بله و بله.» او همچنین گفت: «نیازی نیست که نگران باشیم آیا آنها قوی‌تر خواهند شد یا نه، چون چین، روسیه و بقیه دنیا می‌دانند که ما قوی‌ترین قدرت نظامی تاریخ هستیم.» در ادامه دوباره بحث دفاع آمریکا از تایوان در مقابل چین مطرح شد و اندرسون کوپر، گزارشگر مشهور سی ان ان این سؤال را مطرح کرد و بایدن هم دوباره گفت که آمریکا چنین کاری خواهد کرد؛ «بله، ما تعهد داریم که این کار را انجام دهیم.»

یک سخنگوی کاخ سفید اما در سخنانی که به‌نظر می‌رسد تصحیح صحبت‌های بایدن است به برخی رسانه‌های بزرگ آمریکایی گفته است که آمریکا تغییری در سیاست‌هایش در قبال مسئله چین و تایوان اعمال نکرده و همان استراتژی قبلی را در پیش دارد.

این نخستین بار نیست که بایدن چنین موضعی می‌گیرد. او در میانه تابستان هم صحبت‌های مشابهی را مطرح کرد و آن موقع هم سخنگوی کاخ سفید صحبت‌های او را اصلاح کرد. آمریکا به‌صورت رسمی با تایوان رابطه دیپلماتیک ندارد اما تحت قانون روابط تایوان، به این کشور اسلحه می‌فروشد. براساس این قانون، آمریکا باید به تایوان کمک نظامی کند تا این جزیره بتواند از خود دفاع کند. آمریکا با چین روابط رسمی دارد و همچنین به‌صورت دیپلماتیک موضع چین که تنها یک دولت چین وجود دارد را هم به رسمیت می‌شناسد.

این موضع برای دهه‌ها حاکم بوده اما تغییر موازنه نظامی در شرق آسیا و در پی آن تحرکات نظامی اخیر چین در حریم هوایی تایوان، مواضع پیشین را به چالش کشیده است. در داخل چین، برخی به این باور رسیده‌اند که آمریکا، دیگر مانند سابق تمایل ندارد که به هر قیمتی از تایوان دفاع کند و وارد یک چالش عظیم شود. برخی دیگر پا را فراتر گذاشته و معتقدند که چین، از نظر نظامی چنان قدرتمند شده که درصورت دخالت نظامی آمریکا، می‌تواند این قدرت نظامی را پس بزند. از سوی دیگر، آمریکا هم  در سال‌های اخیر، همزمان با ‌رفتن چین، توجه بیشتری به شرق آسیا و دریای چین از خود نشان داده و با همین دیدگاه است که گفته می‌شود آمریکا می‌خواهد از خاورمیانه خارج شود تا تمرکز بیشتری در شرق آسیا داشته باشد.

همزمان با پرواز جنگنده‌های چینی در حریم هوایی تایوان طی یک‌ماه گذشته، اعلام شد که برخی از نیروهای آمریکایی مدت‌هاست در تایوان مستقر هستند و به نیروهای نظامی این کشور آموزش می‌دهند. این خبر در اوج قدرت‌نمایی نظامی چین در منطقه منتشر شد و به‌نظر می‌رسد به نوعی کار آمریکا برای فرونشاندن عطش نظامی چین باشد. تنش‌ها چنان در منطقه بالا بود که برخی حتی از وقوع جنگ جهانی سوم صحبت می‌کردند. با این حال شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در نهایت در صحبت‌هایی که می‌توان آن را عقب‌نشینی خواند گفت که اتحاد چین و تایوان به‌صورت صلح‌آمیز صورت خواهد گرفت.

چین، تایوان را بخشی از کشور خود می‌داند. رئیس‌جمهور چین پیش از این گفته بود که تایوان به سرزمین مادری باز خواهد گشت؛ چه با صلح و چه با زور. اما این عقب‌نشینی قطعا موقت خواهد بود؛ چون پکن به‌شدت خود را از نظر نظامی تقویت خواهد کرد و در آینده‌ای نزدیک، احتمالا از موضعی بالاتر شرایط را ارزیابی خواهد کرد. آنها اخیرا یک موشک هایپرسونیک آزمایش کرده‌اند که به گزارش وال استریت ژورنال، قابلیت‌های آن حتی آمریکا را هم شگفت‌زده کرده است. هم‌اکنون تنها چین و روسیه مدعی شده‌اند که نسل جدید موشک‌های هایپرسونیک را در اختیار یگان‌های خود قرار داده‌اند. آمریکا هنوز رسما از این سلاح جدید که عملا غیرقابل ردگیری است، رونمایی نکرده است.
 

ملاقات مجازی بایدن و شی‌جین پینگ

مقامات کاخ سفید امیدوارند با ترتیب‌دادن یک ملاقات مجازی بین جو بایدن و همتای چینی او، این پیام را به دنیا مخابره کنند که دولت جدید آمریکا توانایی مدیریت مسئولانه روابط با رقبایش را دارد. تنش نظامی در روابط ۲ طرف در دولت بایدن، متحدان آمریکا را نگران کرده است و حالا کاخ سفید در واکنش به این نگرانی‌ها به فکر برگزاری نشست مجازی ۲ رهبر افتاده است. از آنجا که به‌خاطر همه‌گیری کرونا انجام نشست معمول در این سطح وجود ندارد، کاخ سفید می‌خواهد نشستی مجازی به‌صورت ویدئو کنفرانس برگزار کند. این نشست احتمالا ‌ماه آینده برگزار خواهد شد.