با توجه به اینکه روسیه امروز و پس از بحران در منطقه قفقاز با شرایط ویژه‌ای در دنیا روبروست، تلاش می‌کند شتاب بیشتری را در قبال تکمیل این نیروگاه در پیش بگیرد و این نوع نگرش، ناشی از نگاه روس‌ها به ایران به عنوان کشور ثالث و تاثیرگذار بر مناسبات آنها با کشورهای غربی است.
آنچه که موجب نگرانی است این است که همکاری‌های اخیر روسیه در مورد موضوع هسته‌ای ایران نیز ناشی از رویکرد مثبت آنها به همکاری با ایران نیست، بلکه نتیجه سیاست تعاملی – تقابلی آنها با غرب است که موجب می‌شود آنها به ایران به عنوان طرف سوم و عاملی تاثیرگذار در روند تعامل یا تقابل با غرب ننگرند و البته تجربه نشان داده که این رویکرد در مواقعی هم به زیان روس‌ها تمام شده است.
روسیه تاکنون با بیش از 20 کشور دنیا قرارداد هسته‌ای امضا کرده، اما نوع برخورد این کشور با موضوع نیروگاه بوشهر موجب شده است تا دیگر کشورهای طرف قرارداد روسیه در زمینه هسته‌ای، نسبت به ادامه همکاری با این کشور اطمینان کافی را نداشته باشند.
سفر رئیس شرکت اتم ا ستروی اکسپورت را نباید بیش از حد جدی و نباید موهبتی از جانب روسیه بدانیم. مسکو تاکنون کارشکنی‌های بسیاری در مورد برنامه هسته‌ای ایران انجام داده است و الان نیز تلاش می‌کند مقداری از کارشکنی‌های خود را جبران کند، چرا که برای تقابل‌های غرب به آن نیازمند است.
روس‌ها با توجه به شرایطی که اکنون در دنیا دارند، رفتاری با ایران دارند که به‌نوعی شبیه به رفتار آنها با کشورها در دوران جنگ سرد است و آنها در این شرایط تلاش می‌کنند از ایران به عنوان کشوری ثالث در تقابل با غرب بهره ببرند.
اما جمهوری اسلامی ایران اکنون کشوری نیست که بتوانند آن‌را بازیچه بازی‌های سیاسی قرار دهند. ایران اکنون تنها کشوری است که توانایی استقرار نظام دفاعی و امنیتی مستقل در منطقه را داراست و هیچ‌یک از معادلات سیاسی – امنیتی منطقه بدون حضور ایران نمی‌تواند موفق باشد.
روس‌ها به جای اینکه نگرش مبتنی بر بازی داشته باشند، باید راهبردشان را در قبال ایران تغییر دهند. امیدواریم که شاهد تغییراتی راهبردی در کلیت سیاست روسیه نسبت به ایران باشیم نه تغییرات سیاسی و تاکتیکی.
تغییرات سیاسی تغییراتی است که متاثر از بازی‌های سیاسی در دنیا شکل می‌گیرد؛ ضمن اینکه همچنان نباید بیش از حد به روس‌ها اطمینان کنیم.
تاریخ رابطه با روس‌ها، تاریخ بازی‌های متعدد آنها در حق ماست. قرار نیست درگیری روس‌ها با غرب، ما را هم وارد کند. موضوع این درگیری‌ها ارتباطی به ما ندارد و ما باید فارغ از اینگونه مسائل رویکرد تنش‌زدایی را در قبال کشورهای مختلف در پیش بگیریم.
*عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
