همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: بانوانی که کارآفرینی‌های ساده و خُرد را از خانه‌های خود آغاز کرده‌اند و اغلب با توسعه آن به سطوح کلان و تأثیرگذار رسیده‌اند. اما کرونا باعث شده است برخی کارآفرینان نیروهایشان را تعدیل کنند در برخی موارد هم کارگاهایشان به تعطیلی کشیده است. به همین بهانه با جمعی از بانوان کارآفرین منطقه ۹ به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا ابعاد مختلف این مشکلات را بررسی کنیم.
- افزایش ناگهانی قیمت اجاره‌بها
یکی از بانوان کارآفرین که ۸ بانوی سرپرست خانواده را بعد از ارائه آموزش‌های لازم، به همکاری دعوت کرده است، می‌گوید: «اوایل شیوع کرونا با دوختن ماسک و گان به نوعی معاش‌مان تأمین می‌شد اما به مرور زمان که این کرونا هم به درازا کشید، انگار جانی به بازار نماند. پارچه گران شد، سفارش‌ها کم شد، معاملات، فقط نقدی شد و هزار گرفتاری دیگر که توان کارآفرینی ما را تضعیف کرد. حمایت سازمان و نهادهایی مانند شهرداری مناطق در تأمین فضاهای ارزان‌قیمت خوب بود. اما به‌صورت ناگهانی با افزایش قیمت‌های عجیب و غریب این فضاها مواجه شدیم که واقعاً دیگر از عهده پرداخت آن برنمی آییم. فضاهایی مانندسراهای محله و مجموعه‌های فرهنگی و ورزشی شهربانو که مدیران آن در پاسخ به اعتراض‌های ما می‌گویند ضمن درآمدزایی باید شفافیت قراردادها را با مواردی مانند بهره‌بردار کلان به جای بهره‌بردار خُرد رعایت کنند یا برای تعیین مبلغ اجاره‌بهای کارگاه‌های تولیدی و کارآفرینی مناطق، کارشناسان املاک و دادگستری وارد عمل شوند. ما نمی‌گوییم آنها حق ندارند درآمدزایی کنند یا به سودآوری با هدف ارائه خدمات بیشتر به سایر بانوان فکر کنند اما افزایش قیمت ناگهانی و آن هم چندین برابر قبل، کمی برای ما دشوار است. آن هم در شرایطی که نه بیمه هستیم و نه درآمد تضمینی و ثابت داریم.».
- دردسرهای ویروس کرونا برای کارآفرینی
منطقه ۹ یکی از مناطق فعال در حوزه اشتغالزایی ویژه بانوان سرپرست خانواده و کارآفرینی است که با راه‌اندازی و حمایت از کسب و کارهای خانگی، تولید داخلی و محلی را رونق بخشیده است. البته همه این فعالیت‌های حمایتگرانه به گفته برخی از بانوان سرپرست خانواده و کارآفرین محلی به اوایل شیوع کرونا باز می‌گشت. دورانی که هنوز جهانگردی ویروس نانومتری تاجدار، مشاغل بسیاری را از رونق نینداخته بود. این را یکی از بانوان سرپرست خانواده منطقه که در اعتراض به افزایش اجاره‌بهای کارگاه تولیدی‌اش به شهرداری منطقه و امور بانوان مراجعه کرده بود، می‌گوید. او که نمی‌خواهد نامش ذکر شود، می‌گوید: «تا ۵ ماه پیش اجاره‌بهای کارگاه تولیدی ۵۰ متری‌ام که شهرداری منطقه در اختیارم گذاشته بود، حدود ۳۰۰ هزار تومان بود. اما از همان ۵ ماه پیش به یکباره این اجاره‌بها شد یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان.
تازه به این مبلغ، شارژ ساختمان و قبوض هم اضافه کنید. آن هم در شرایط کرونایی که من و همکارانم به زحمت در یک ماه شاید حدود ۲۰۰ هزار تومان کار کنیم! در این شرایط شهرداری و نهادهای متولی به جای اینکه دستمان را بگیرند، تازه اجاره‌بها و سایر مبالغ را افزایش می‌دهند. تاکنون پیگیری‌های زیادی هم داشته‌ایم. یا در نهایت مجبور شده‌ایم نقل مکان کنیم و یا کلا کسب و کارمان را رها کنیم. اینها آثار اقتصادی شیوع کرونا بر کسب و کار بانوان است که در کنار آنها نباید از آثار روانی غافل شد.
- بازارچه دائم نداریم!
برگزاری آخرین بازارچه موقت کارآفرینی ویژه بانوان سرپرست خانواده برای معرفی و فروش محصولات خود به اواسط سال ۱۳۹۹ باز می‌گردد. زمانی که محدودیت‌های ترافیکی و تعطیلی بازار با پیک‌های پیاپی ابتلا و شیوع کرونا، هنوز شدت نیافته بود. همین محدودیت‌ها و تعطیلی‌ها، یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌ها را به مشاغل خرد خانگی و کارآفرینی‌های محلی زد. این را هم یکی از بانوان جوان کارآفرین نهمین تکه از پایتخت می‌زند و ادامه می‌دهد: «بازارچه‌ها، فرصت خیلی خوبی بود تا محصولاتمان را معرفی کنیم یا برایشان، شبکه فروش فراهم کنیم اما این فرصت هم در سایه سنگین کرونا از ما گرفته شد. آن هم در حالی که ما در منطقه ۹ همانند بسیاری دیگر از مناطق شهر، از داشتن بازارچه دائمی کارآفرینی به خاطر فقدان زیرساخت‌های لازم مانند فضا و مکان مناسب، محروم هستیم. حالا که این امتیاز بزرگ را در اختیار نداریم کاش مدیران و مسئولان مرتبط، شرایط را به گونه‌ای فراهم کنند تا بازارچه‌های موقت گاهی با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و در فضاهای بزرگ و آزاد برگزار شود. ما سال‌ها زحمت کشیدیم و محصول خود را به دیگران شناساندیم اما حالا این زحمت‌ها بی‌ثمره شده‌اند و اوضاع اقتصادی ما نابه‌سامان شده است.
البته تعداد بانوان کارآفرین نسبت به قبل افزایش یافته است و شهرداری‌ها به تنهایی نمی‌توانند نقش حمایتگر را بازی کنند. بنابراین نیاز است نهادهای دیگر هم پای کار بیایند تا کارآفرینی محلی بانوان از رمق نیفتد. واقعاً جای افسوس دارد که یک کارگاه تولیدی تعطیل شود و یا چند بانوی سرپرست خانواده، از نان خوردن بازبمانند. بسیاری از دوستان من با تعطیلی کسب و کار خود به نگهداری از سالمند و کودک روی آورده‌اند.»
- شیوه حمایت از بانوان کارآفرین در دوران کرونا تغییر کرده است
حمایت‌های شهرداری مناطق از بانوان سرپرست خانواده و کارآفرین در دوران شیوع کرونا، ابعاد متفاوتی به خود گرفته است. «لیلی رحمتی»، مدیر اداره بانوان شهرداری منطقه ۹ با بیان این مطلب به خبرنگار همشهری محله می‌گوید: «حمایت‌های شهرداری از زمانی که کرونا شیوع یافته با مشارکت خیّران و مراکز خیریه، بیشتر جنبه مادی و معیشتی یافته است. به‌طوری که برنامه منظم اهدا و توزیع ماهانه و مناسبتی کارت‌های هدیه و بسته‌های ارزاق را در دستور کار قرار داده‌ایم. اعطای وام و تسهیلات کالایی هم انجام می‌شود.» رحمتی می‌افزاید: «از سویی، طبق سیاست‌های مدیریت شهری، هر بانوی سرپرست خانواده یا کارآفرین در صورت واجد بودن شرایط اشتغالزایی، می‌تواند به مدت ۲ سال از فضاهای کارگاهی منطقه مانندسراهای محله، مجموعه‌های فرهنگی و ورزشی شهربانو، بوستان بانوان، مراکز کوثر و مشاغل خرد محلی کاملاً رایگان بهره‌مند شوند.
در برخی موارد با توجه به استثناهایی که وجود دارد مانند شرایط اقتصادی و خانوادگی بانوان کارآفرین، این بازه زمانی ۲ سال گاهی تا ۴ سال هم به طول انجامیده است. خدمتی که با توجه به افزایش تعداد بانوان سرپرست خانواده و کارآفرین با کمبودها و محدودیت‌هایی روبه‌رو شده است. آن هم در دوران شیوع کرونا که چالش درآمدزایی برای بسیاری از مراکز دولتی و خصوصی دردسرآفرین شده است.» مدیر اداره امور بانوان شهرداری منطقه همچنین ادامه می‌دهد: «در مورد افزایش قیمت اجاره‌بهای فضاهای گارگاهی که براساس دستورالعمل شهرداری تهران با نظارت دادگستری با هدف شفافیت انجام شده است باید یادآور شوم که در این تعیین اجاره‌بها، شاخص‌هایی نظیر موقعیت جغرافیایی محله، کیفیت دسترسی‌ها، سهولت در تردد، فراهم بودن بازارهای شبکه‌ای و سطح مالی کارآفرین مورد نظر دخالت دارند.»
۷۳۵ بانوی سرپرست خانواده و کارآفرین در اداره امور بانوان شهرداری منطقه ۹ پرونده تشکیل داده‌اند.
۵ بانوی کارآفرین در منطقه، محصولات تولیدی خود را ثبت برند کرده‌اند.
۶۷ بانوی کارآفرین در منطقه فعال هستند.
نظر شما