به گزارش همشهری آنلاین، انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در حالی برگزار شد که مذاکرات هسته‌ای دور ششم خود را در وین به اتمام رسانده بود. گاردین در گزارشی نوشت رئیسی، ۶۰ ساله، در دوره ای ریاست جمهوری را از حسن روحانی تحویل خواهد گرفت که جمهوری اسلامی در تلاش است تا توافق هسته‌ای پاره شده خود با قدرت های بزرگ را نجات دهد و خود را از فشار تحریم‌های ایالات متحده که منجر به یک رکود اقتصادی دردناک شده است، رها کند.
دستاورد مهم روحانی، امضای برجام در سال ۲۰۱۵ بود که بر اساس آن ایران توافق کرد برنامه هسته‌ای خود را در ازای تخفیف تحریم‌های ظالمانه آمریکا محدود کند. اما هنگامی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، از توافق نامه خارج شد و کارزار تحریم و «فشار حداکثری» علیه ایران را آغاز کرد، امید به شکوفایی بیشتر از بین رفت. این در حالی رخ داد که ایران همیشه تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را انکار کرده اما ترامپ مدعی شد این کشور در حال برنامه‌ریزی برای ساخت بمب و بی‌ثبات کردن خاورمیانه است.
قانونی که ترامپ برای ترور شهید سلیمانی استفاده کرد در کنگره لغو شد
همانطور که تحریم‌های قدیمی و جدید ایالات متحده به ایران ضربه زد، تجارت خشک شد، شرکت‌های خارجی از کشور خارج شدند، قیمت‌ها به صورت مارپیچی افزایش یافت و موجب بروز مشکلات متعددی در زندگی مردم شد. الجزیره نوشت دور ششم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با هدف احیای توافق هسته‌ای در وین در حالی برگزار شد که از حمایت رهبر معظم ایران به عنوان تصمیم گیرنده اصلی سیاست خارجی و هسته‌ای کشور برخوردار است.
صنم وکیل، معاون مدیر و پژوهشگر ارشد اتاق فکر شاتام هاوس در برنامه خاورمیانه و آفریقای شمالی، مستقر در انگلیس، به الجزیره گفت: «کاهش تحریم‌ها چیزی است که نظام [ایران] به طور کلی به دنبال آن است.» با وجود اینکه برخی گروه‌های سیاسی ایران عمیقا به ایالات متحده بی‌اعتمادند، توافق گسترده‌ای بین همه از جمله رئیسی وجود دارد که ایران باید در مذاکرات جاری در وین با هدف احیای توافق هسته‌ای به تحریم های ایالات متحده پایان دهد.
هالی داگرس، یکی از اعضای ارشد برنامه خاورمیانه در اتاق فکر شورای آتلانتیک، مستقر در لندن، نیز به یو اس ای تودی گفت که بعید به نظر می‌رسد انتخابات، روند کلی بحث‌های مذاکذات هسته‌ای را که به سمت بازگرداندن توافق در حال حرکت است تغییر دهد؛ «تحریم‌های حقوق بشر (رئیسی) یک مشکل است، اما او به هر حال از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند که بخشی از آن به دلیل حمایت رهبر ایران از این توافق است و تنها به دلیل تغییر رئیس جمهور در ایران، روال سیاست خارجی تغییر نخواهد کرد.»
رئیسی از پشتیبانی پارلمان و سپاه پاسداران برخوردار خواهد شد و آنها حتی ممکن است دست او را از نظر مالی باز بگذارند و سرانجام مسئله هسته‌ای را حل کنند. زیباکلام نیز در مصاحبه با گاردین به این نکته تاکید کرد و افزود معتقد است که این سیستم قدرت بیشتری به او خواهد داد، زیرا «رئیس جمهور کاملاً مورد اعتماد است. این بدان معناست که ایران در مورد مسئله هسته‌ای با آمریکا به توافق خواهد رسید.»
یک مقام آمریکایی نیز به آکسیوس گفت دولت بایدن می‌خواهد بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را طی شش هفته باقی مانده به آغاز کار رئیس جمهور جدید ایران نهایی کند. این مقام مسئول گفت: «اگر ما قبل از تشکیل دولت جدید معامله‌ای نداشته باشیم فکر می‌کنم دچار سوالاتی جدی در مورد چگونگی دستیابی به آن خواهیم شد.» این در حالیست که مدت‌هاست که تحلیلگران و برخی دیپلمات‌های درگیر در مذاکرات می‌گویند دستیابی به توافق با دولت درحال خروج از یک دولت تازه کار آسان‌تر است.
عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران نیز این هفته گفت ایران علاقه ای به «اتلاف وقت» ندارد و انتخابات عاملی برای این امر نخواهد بود. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نیز اخیرا گفت که شاید تا «چند هفته دیگر» توافق صورت گیرد. وزیر امور خارجه آلمان، هایکو ماس نیز تأکید کرد که «بازی در وقت اضافه به نفع هیچ کس نیست.» از دیگر سو، طرف آمریکایی مذاکرات نیز با تصریح بر عدم وجود زمانی نامحدود برای مذاکرات، به پیش‌برد توافق احتمالی در فرصتی منطقی تاکید کرد و افزود: ایران «به طور جدی درگیر شده» است و ممکن است طی چند هفته به توافق برسد؛ ایالات متحده قصد ندارد ماه‌ها و ماه‌ها مذاکرات را ادامه دهد «و من فکر می‌کنم ایرانی ها نیز همین حرف را بزنند.»
این عضو مذاکره کننده آمریکایی گفت: «دیدگاه کلی ما این است که انتخابات عاملی بازدارنده نیست و تصمیم گیری قبل و بعد از انتخابات ادامه خواهد داشت. ... ما به همان روشی که تاکنون مذاکره کرده‌ایم ادامه خواهیم داد. آنچه پس از مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید اتفاق می‌افتد مسئله دیگری است و درباره آن بعدا تصمیم خواهیم گرفت.» شایان ذکر است این مقام رسمی از مشخص کردن بزرگترین موانع موجود در مسیر توافق خودداری کرد اما گفت که پیشرفت‌هایی در زمینه تعیین تحریم‌هایی که ایالات متحده برای بازگشت به توافق باید لغو کند و اقدامات هسته‌ای که ایران برای بازگشت به توافق انجام دهد رخ داده است با این وجود «ریتم گفتگوها در هر دوره به دلیل تفاوت در دشواری مباحث مطروحه متفاوت است.»
اکنون با پایان انتخابات، چشم انداز توافق مجدد هسته‌ای می تواند روشن‌تر باشد.
نظر شما