به گزارش همشهری آنلاین، رضا کرمی محمدی در وبینار تخصصی مشارکت مردمی و بحران‌های شهری با اشاره به لزوم ایفای نقش پررنگ از سوی مردم در مدیریت بحران، اظهار کرد: «در دنیای امروز شاهد تهدید وقوع مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز و افزایش شدت وقوع‌ها نسبت به گذشته هستیم. این در حالی است که کاهش منابع با توجه به افزایش جمعیت، بهره‌برداری، مصرف‌گرایی شدید و شهرنشینی کنترل نشده و همین عوامل سبب شده است انسان در دنیایی سرشار از ریسک زندگی کند.»
این مدیر شهری اضافه کرد: «علاوه بر موارد مطرح‌شده می‌توان مشکل جدی تغییرات آب و هوایی که جدیدا مطرح‌شده و مناقشات و مسائلی که خود انسان‌ها برای خودشان ایجاد می‌کنند را نیز افزود.»
۱۰ اصل اساسی برای رسیدن به تاب‌آوری
رییس سازمان مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به اینکه در خصوص تاب‌آوری یک سند بین‌المللی قابل‌قبول به نام «سندای» وجود دارد، گفت: «همه کشورها در قالب این سند باید در یک بازه زمانی مشخص اقداماتی را در راستای تاب‌آوری خود انجام دهند. چارچوب این سند امروزه در دنیا به‌عنوان مهم‌ترین چارچوب جهانی کاهش خطرپذیری شناخته می‌شود و زیرمجموعه آن یک کمپین تاب‌آوری شهرها در نظر گرفته شده که دارای ۱۰ اصل اساسی برای رسیدن به تاب‌آوری است.»
او با تاکید بر اینکه موضوعات انسانی و اجتماعی پس از وقوع بحران موضوع اصلی برای مدیریت بحران است، افزود: «تلفات، خسارات و سرویس‌دهی‌هایی که از دست می‌رود منجر به مشکلات روحی روانی درازمدت شهروندان می‌شود و باید برای آن‌ها به‌صورت علمی فکری اندیشیده شود.»
کرمی محمدی با اشاره به کمبود توسعه فرهنگ ایمنی و خود امدادی در میان شهروندان عنوان کرد: «دیدگاه بسیار سنتی نسبت به این موضوع وجود دارد و شهروندان نسبت به آن بی‌توجه هستند به‌گونه‌ای که با وقوع یک زلزله کوچک مردم کاملاً سردرگم می‌شوند و تنها راه چاره را فرار از تهران می‌دانند که این خود مشکلات بعدی را ایجاد می‌کند.»
رییس سازمان مدیریت بحران شهر تهران: دیدگاه بسیار سنتی نسبت به اقدامات لازم برای مواجهه با بحران ها وجود دارد که شهروندان نسبت به آن بی‌توجه هستند؛ به‌گونه‌ای که با وقوع یک زلزله کوچک کاملاً سردرگم می‌شوند و تنها راه چاره را فرار از تهران می‌دانند
ضعف صدا و سیما در آگاه‌سازی مردم
رییس سازمان مدیریت بحران تهران با انتقاد از عملکرد صداوسیما در اطلاع‌رسانی و آموزش به مردم درباره ایجاد فرهنگ مواجهه با بحران اضافه کرد: از سوی دیگر با وجود گذشت بیش از یک سال از تصویب قانون جدید مدیریت بحران و تهیه حدود ۲۵ آیین‌نامه اجرایی آن، این آیین‌نامه‌ها هنوز به تصویب نرسیده و حتی هنوز یک جلسه ستاد ملی مدیریت بحران تشکیل نشده است. در نتیجه این قانون با وجود تصویب و ابلاغ شدن همچنان اجرا نمی‌شود و از سوی دیگر با توجه به اینکه آیین‌نامه‌ها حاوی رویکردهای جدید و تجربه نشده هستند اکنون در صورت وقوع بحران، سازمان‌ها نمی‌دانند بر اساس قانون جدید به چه صضورت باید با یکدیگر هماهنگ شوند.»
او افزود: «در نتیجه یک چالش جدی در خصوص قانون وجود دارد. از سوی دیگر کمبود اعتماد اجتماعی به ارگان‌های رسمی از چالش‌های مهم ما در جلب مشارکت مردمی هنگام بحران است. از دید بنده باید برای مواجهه با این موضوع به‌سرعت فکری اندیشیده شود زیرا در صورت وقوع بحران مشکلات جدی ایجاد می‌شود.»
آشنایی مردم ایران با «مصیبت»
استاد دیداری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیئت مدیره آکادمی سوئیس برای توسعه، به‌عنوان دبیر وبینار با تاکید بر مشارکت مردم در بحران‌های شهری مطرح کرد: «اگر Disaster را مصیبت ترجمه کنیم باید بگویم جامعه ایرانی ازنظر تاریخی با مصیبت آشنایی دارد. این موضوع نه‌تنها از جنبه مذهبی بلکه در زندگی روزمره نیز وجود داشته است.»
پرویز پیران افزود: «زمینه مدیریت بحران بسیار گسترده است به‌گونه‌ای که امروزه با ۷ مصیبت جمعی مواجه هستیم که بسیاری از آن‌ها براثر دست‌کاری‌های بشر ایجادشده است.»
این جامعه‌شناس گفت: «شاید به همین دلیل است که از میان اصول ۱۰ گانه کمپین تاب‌آوری درج‌شده در سند «سندای» شش مورد مستقیم و ۴ مورد آن به‌صورت غیرمستقیم به موضوعات اجتماعی و فرهنگی مرتبط است. این بیانگر این است که موضوعات اجتماعی و فرهنگی تا چه حد مورد بی‌توجهی قرارگرفته و رشته علوم انسانی در کشور ما توان بحث در این زمینه را ندارد زیرا می خواهیم رشته های علوم انسانی حرف ما را بزنند و تحقیقات دیالکتیک انتقادآمیز انجام ندهند لذا توانایی ورود به این بحث‌ها در کشور ما وجود ندارد.»
پیران با تاکید بر اینکه حافظه و سندی در خصوص ثبت تجربیات زلزله‌ها و مسائلی که در کشور رخ می‌دهد، وجود ندارد عنوان کرد: گویا در هر زلزله که در کشور رخ‌داده است همه بی‌هوش می‌شوند و در زلزله بعدی به هوش می‌آیند و شاهد تکرار یک الگوی واحد در تمامی این مسائل هستیم.
عضو هیات مدیره آکادمی سوئیس برای توسعه : حافظه و سندی در خصوص ثبت تجربیات زلزله‌ها و مسائلی که در کشور رخ می‌دهد، وجود ندارد. گویا در هر زلزله که در کشور رخ‌داده است همه بی‌هوش می‌شوند و در زلزله بعدی به هوش می‌آیند.
جلب مشارکت مردم نیازمند بازنگری در زندگی اجتماعی
دبیر وبینار مشارکت مردمی و بحران‌های شهری با تاکید بر اینکه در همه زمینه‌های زندگی اجتماعی در ایران نیازمند تغییر نگاه و بازاندیشی برای جلب مشارکت فعال و واقعی مردم هستیم، گفت: «بدون شک موضوعات و مسائل اجتماعی ایران را از طریق الگوهای سنتی نمی‌توان برطرف کرد. امروز در چهارمین مرحله توسعه شهری ایران و شکل‌گیری کلان‌شهرها که حدود یک‌چهارم جمعیت ایران تنها از هشتگرد تا دماوند متمرکزشده است مشاهده می‌کنیم که تبعات این تراکم جمعیت با اقتضائات دنیای مدرن و سابقه جامعه ایران درگذشته تطابقی ندارد، به همین دلیل است که نیاز به بازنگری داریم.»
مظفر صرافی، استاد و مدیر گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی هم در این وبینار به افزایش تعداد بحران‌ها و طبیعی بودن روند تکرار آن‌ها در سطح جهان اشاره کرد و گفت: «برای حل بحران‌ها باید به آن‌ها به‌صورت ریشه‌ای نگریست. راه‌حل اصلی و کلید مدیریت بحران‌ها، مشارکت مردمی با حس تعلق محلی است.»
در این وبینار تخصصی، زهیر متکی عضو هیئت علمی و مسئول گروه بازسازی پس از سانحه دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی به بیان تجربیات و مطالعات خود در خصوص تحقق مشارکت و برنامه‌ریزی و اسکان پس از سانحه در ماچیزوکوری ژاپن پرداخت؛ ساسان مومنی مشاور مهاجرت‌های بین‌المللی سوانح مطالبی را در خصوص عدالت محیطی و اجتماعی در شرایط بحران با تاکید بر نقش زنان بیان کرد و در نهایت، شاهین شاپوری متخصص پژوهش‌های میدانی سوانح و بازسازی هم درباره مطالعات اخلاقی و اهمیت آن در بحران‌های شهری سخن گفت.
نظر شما