هدف بانک مرکزی از این اقدام، کنترل رشد سرسام‌آور نقدینگی بوده اما از سوی دیگر، این سیاست در کنار کاهش منابع بانک‌ها، کاهش توان تسهیلات‌دهی شبکه بانکی را به‌دنبال داشته که بخش تولید کشور را با چالش جدی مواجه ساخته است.
برای حل این معضل، استفاده از یک روش مرسوم در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته برای رفع محدودیت، ارائه تسهیلات بانکی به بخش‌های تولیدمحور یعنی روش خرید مطالبات جاری بانک‌ها با نرخ‌های سود اندک در بخش‌هایی که رشد و توسعه آنها مورد حمایت دولت است، پیشنهاد می‌شود.
اجرای این روش که از شاهکارهای شبکه بانکی و از ابزارهای اعمال سیاست دولت‌ها برای رشد و توسعه بخش‌های تولیدی است، موجب می‌شود محدودیت حاصل از برقراری رابطه بین جذب سپرده و ارائه تسهیلات برای بانک‌های عامل در چارچوب سیاست‌های دولت و بانک مرکزی برطرف شود.
این روش همچنین موجب می‌شود که سیاست‌های دولت برای رشد و توسعه در بخش صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات تولیدی با محدودیت اعتبارات مواجه نگردد.
همچنین، بانک‌های عامل اولاً به‌دلیل دریافت نقدی وجه مطالبات مدت‌دار خود توان مالی جهت ارائه مجدد تسهیلات به دست می‌آورند و ثانیاً چون معمولاً نرخ سود خرید دین توسط بانک‌های مرکزی کمتر از نرخ سود سپرده‌گذاران است، بانک‌ها می‌توانند در بخش‌های موردنظر دولت تسهیلات را با نرخ سود کمتری ارائه نمایند.
ثالثاً ارائه تسهیلات با نرخ سود کمتر به مشتریان بانک‌ها باعث بهبود شرایط اقتصادی و سوددهی واحدهای دریافت‌کننده تسهیلات و در نتیجه افزایش توان بازپرداخت وام‌های دریافتی و رشد و توسعه آنها می‌شود که این امر، ضدتورمی، اشتغال‌زا و امنیت‌آفرین است.
در کشورهای دیگر به روش مشابه، «تنزیل» گفته می‌شود که در نظام بانکداری اسلامی منع شرعی دارد.
اما استفاده از شیوه اسلامی‌شده آن در نظام بانکی ما می‌تواند قفل‌های ارائه تسهیلات به بخش‌های تولیدمحور را بگشاید به‌طوری که هیچ وقت ضرورتی برای قفل مجدد ایجاد نشود و در این صورت، ابزاری در دست دولت محترم برای اجرای طرح‌های حمایتی از تولید و اشتغال فراهم می‌شود.
از آنجایی که این روش، برای ارائه تسهیلات به تولید استفاده می‌شود (نه هزینه‌های جاری دولت) رشد تسهیلات، اثر تورمی ندارد بلکه ضدتورمی عمل می‌کند. اعمال این سیستم در مجموعه بانکی کشور نتایجی را به بار می‌آورد که از اهداف دولت بوده و زمینه‌ساز رفاه عمومی خواهد بود.
* عضو اتاق بازرگانی ایران
