دوشنبه‌های خوشمزه

همشهری آنلاین _ سحر جعفریان:  برای همین به گواه آمار و اسناد اداره خدمات اجتماعی شهرداری منطقه، به‌عنوان پرچمدار اجرای طرح‌های تأثیرگذار با رویکرد آموزشی و حمایتی در دوران همه‌گیری «کرونا» در منطقه معرفی شده است. برگزاری کارگاه‌های روان‌شناسی، مشاوره، شناسایی و پرورش استعداد و مهارت‌ها، آموزش صنایع هنری و دستی، تأمین خوراک و اهدای بسته‌های معیشتی و درمانی از جمله اقدامات مرکز است که با مشارکت بانوان سرپرست خانوار در تهیه شال گردن و کلاه‌های بافتنی و اجرای طرح «دوشنبه‌های خوشمزه»، به جان و تن کودکان‌کار منطقه گرما بخشیده‌اند. در این گزارش سری به مؤسسه پیام صلح رهایی زده‌ایم تا از نزدیک در جریان طرح‌های اخیر آن باشیم.

• دوشنبه‌های خوشمزه

ساعت ۴ بعدازظهر است و هوا سرد. آسمان خاکستری و باد ملایمی می‌وزد. مقابل در کوچک ورودی مرکز پیام صلح رهایی در خیابان «دکتر هوشیار»، چند نفری از کودکان‌کار منتظر ایستاده‌اند تا کاسه‌های داغ آش را به دست بگیرند. برنامه این دوشنبه، توزیع آش بین کودکان‌کار و خانواده‌های نیازمند است. «اسکندر» یکی از همین کودکان‌کار است که به زور سن‌اش به ۱۳ سال می‌رسد. فال می‌فروشد و آدامس. پاتوقش خیابان «آزادی» است. می‌پرسم: «آش دوست داری؟ ‌» چین لبخند روی‌گونه‌هایش نمایان می‌شود و می‌گوید: «خیلی دوست دارم مخصوصاً آش رشته. خدا خیر بدهد خاله «ناهید» و دوستانش را که زیاد برایمان آش و سوپ درست می‌کنند.» «عارف» یکی دیگر از کودکان‌کار در صف و منتظر است و هرچند لحظه یکبار خم می‌شود و ابتدای صف را می‌بیند.

او می‌گوید: «زمستان‌ها بیشتر غذاهای گرم می‌دهند و تابستان‌ها هم غذاهای دیگر.» ماسکش را به سفارش یکی از مسئولان مرکز پیام صلح رهایی روی صورتش مرتب می‌کند و ادامه می‌دهد: «گاهی اینجا غذاهایی می‌دهند که کم­تر پیش می‌آید در خانه‌های خودمان آن را تهیه کنیم و بخوریم. یعنی یک‌جورایی حسرت به دل چیزهای کوچک نمی‌مانیم.» نوبتش فرا رسیده است و جلوتر می‌رود. کاسه‌های داغ آش با پک قاشق و دستمال‌های بهداشتی توزیع می‌شود. ساعتی می‌گذرد. هوا تاریک شده است اما هنوز کودکانی تنها یا با مادر و خواهران خود مقابل در مرکز به صف ایستاده‌اند. «ناهید محمدنژاد» از رسم دوشنبه‌های خوشمزه مرکز می‌گوید: «یکی از اهداف مرکز پیام صلح رهایی در کنار برنامه‌های آموزشی و تفریحی، فراهم آوردن شرایط تحصیل کودکان‌کار و اهدای بسته‌های مالی و ارزاق، تأمین وعده‌های خوراک به‌صورت موردی و هفتگی است. خیّران محلی نیز در این جریان مهرورزی به ما کمک می‌کنند. تاکنون ۸۶ کودک‌کار در منطقه ۹ شناسایی شده‌اند که حدود ۴۰‌درصد آنها از اتباع هستند. به آمار کودکان‌کار نیز باید پیش از ۳۰۰ نفر از اعضای خانواده آنها را اضافه کرد که از خدمات مختلف مرکز برخوردار می‌شوند.»

• شال گردن و کلاهی برای خودم

۳۰۰ شال گردن همراه با کلاه‌های بافتنی در رنگ‌های گوناگون بافته شده‌اند تا تن سرد کودکان سر چهارراه‌ها را گرم کنند. این هم بخش دیگری از برنامه‌های زمستانی مرکز پیام صلح رهایی است که با استقبال کودکان مواجه شده است. «زهرا» ۱۲ سال دارد و همراه خواهرش خیاطی می‌کند تا کمی کمک خرج خانواده ۷ نفره‌شان باشند. شال گردن و کلاه صورتی نصیبش می‌شود. او می‌گوید: «کاموا خیلی گران است و نمی‌توانیم هر سال از آن بخریم تا برای همه خواهر و برادرها شال و کلاه ببافیم. تا الان برای خواهر و برادرهایم را استفاده می‌کردم اما حالا خودم یکی دارم؛ آن هم چه رنگ زیبایی.» «داود» نیز در میوه‌فروشی محله «استاد معین» کار می‌کند و می‌گوید: «مرکز پیام صلح رهایی برای بچه‌هایی مانند من، همه چیز است.

خانه، مدرسه و کار. همه اینها برای ما در این مرکز خلاصه شده است که البته با دست و دلبازی تمام، پذیرای مهمان‌هایی هم هستند که گاهی ما از مناطق اطراف اینجا می‌آوریم. هر هفته، ماسک، غذا، میوه می‌دهند و بعضی وقت‌ها هم سوپرایزمان می‌کنند. مانند این هفته که سوپرایزمان، شال گردن و کلاه است.» «اعظم خانلری» یکی از خیّرانی است که به سبب نذر معنوی خود در طرح بافت شال گردن و کلاه مشارکت کرده است. خانلری می‌گوید: «شرایط اقتصادی دشوار، اقشار ضعیف جامعه را ضعیف‌تر کرده است. آن­قدر که در تأمین ضروری‌ترین نیازهای خود نیز ناتوان مانده‌اند. خیّران می‌توانند در کنار هم این نیازهای ضروری را برای اقشار ضعیف تهیه کنند. برای مثال، ‌کاری که از دست من بر می‌آمد «بافتن» بود. وقتی متوجه شدم طرح لباس زمستانی اجرا می‌شود، تصمیم گرفتم کمک معنوی داشته باشم. خوشحالی بچه‌هایی که کودکی نکرده‌اند به دنیا می‌ارزد.»

• پشتیبانی بیشتر از مراکز حمایتی محلی

یکی از بخش‌های همیشه فعال در مرکز پیام صلح رهایی حتی در دوران کرونا، مربوط به تولیدات و دستاوردهای بانوان سرپرست خانوار است که این بار به بافت همان شال گردن و کلاه‌های رنگارنگ کودکان‌کار ختم شد. محمدنژاد در این‌باره نیز توضیح می‌دهد: «بیش ۳۰۰ بانوی کارآفرین و سرپرست خانواده در مجموعه ما فعالیت‌های متنوع دارند که تعدادی از آنها در اجرای طرح‌های ویژه کودکان‌کار همراهی‌شان کرده‌اند. چراکه اولویت مرکز این است که برای اجرای طرح‌های ویژه کودکان‌کار از تخصص، هنر و مهارت بانوان سرپرست خانوار بهره‌مند شویم تا به اشتغال و درآمدزایی آنها نیز کمک کرده باشیم.» «مریم» یکی از بانوان سرپرست خانواده در مرکز پیام صلح رهایی است که به تازگی کار بافت ۱۵ شال گردن و کلاه را به پایان رسانده است.

او می‌گوید: «طرح‌های حمایتی این مرکز شاید ساده به نظر بیاید اما برای شروع روند آموزش و ایجاد فرصت‌های شغلی خانگی بسیار مناسب هستند. طرح‌هایی که یک تیر و چند نشانند و هم به پوشاک و خوراک کودکان‌کار رسیدگی می‌شود و هم منبع درآمد محدود ما قطع نمی‌شود.» «سمیه» هم یک سالی است در مرکز پیام صلح رهایی مشغول دوختن ماسک‌های پارچه‌ای است: «این مراکز محلی و حمایتی با شناسایی تک‌تک افراد نیازمند و آسیب دیده و اجرای طرح‌هایی متناسب با محیط فرهنگی و ارزشی محله‌ها بسیار تأثیرگذار عمل می‌کنند. اگر از سوی مراکز بزرگ‌تر و دولتی پشتیبانی بیشتر شود، بی‌شک آسیب‌ها و نابرابری‌ها تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.»