در یک ظهر نسبتاً گرم به سمت نگارخانه مهر در فرهنگ‌سرای انقلاب می‌روم.
در این نمایشگاه، 42 تابلو، کار استاد «سیدجلیل محیط» را می‌بینم. این خطاط عراقی، تابلوهای جالبی از قرآن را روی پوست آهو، پارچه های ابریشمی، پلاستیک و مقوا نوشته است. در نگاه اول از نوع تذهیب تابلوها می‌توان فهمید که این تذهیب با تابلوهای خط ایرانی کاملاً متفاوت است. این استاد خط، در تذهیب تابلوها از سنگ‌های فیروزه و دیگر سنگ‌ها استفاده کرده است. یک تابلو هم به شکل خط تزیینی در کاغذ ابر و بادی که شبیه نقاشی‌های ژاپنی است نظرم را جلب می‌کند. در این نمایشگاه، خطاط از خط‌های نسخ، دیوانی، کوفی، نستعلیق و شکسته استفاده کرده است.
پرنده‌هایی با خط ثلث را می‌بینم که ذکر‌های خداوند را در دل دارند.
سید جلیل محیط می‌گوید: «از قابلیت‌های خط‌های ثلث و کوفی این است که می‌توان در ترسیم تصویرها از آنها استفاده کرد که خط نستعلیق و شکسته این قابلیت را کمتر دارند.» او می‌گوید: «نوشتن روی پوست آهو، روی پلاستیک و پارچه، هر کدام رنگ خاصی را می‌خواهد که خودم ترکیب‌های این رنگ‌ها را به دست آوردم.»
اثری از سید جلیل محیط
این خطاط عراقی می‌گوید: «نوجوانانی که به خط علاقه دارند باید اول کشف کنند که استعداد نقاشی دارند یا خیر؟! به نظر بنده خط‌های ایرانی و عربی نوعی نقاشی هستند.»
او می‌گوید: «ایرانیان، استادان مسلم در تذهیب هستند و هیچ کشوری را پیدا نمی‌کنید که مردمش در هنر تذهیب به پای ایرانیان برسند.»
* * *
تابلوها را یکی‌یکی می‌بینم. بعضی از تابلوها در اثر حک روی پوست آهو به‌وجود آمده‌اند. در تذهیب بعضی از تابلوها ، ورقه‌های طلا و نوارهای طلا و نقره کار شده است.
سیدجلیل محیط، سال 1323شمسی در کربلا متولد شد. او می‌گوید: «پدرم روحانی بود و از کودکی در خانه ما علمای دینی رفت و آمد داشتند و من پیش آنها قرآن را یاد گرفتم!»
او می‌گوید: «در آن زمان در عراق، ما خط را در مکتب می‌آموختیم و من از کتاب خطاط عراقی «هاشم محمدالبغدادی» بسیار استفاده کردم و با مطالعه این کتاب با خط نسخ ، ثلث و کوفی بیشتر آشنا شدم.»
او می‌گوید: «سال 1351 به ایران آمدم و در ایران یک دوره تذهیب دیدم. در ایران آن‌طور که من متوجه شدم علاقه زیادی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود ندارد و ایرانیان به خط نستعلیق و شکسته علاقه بیشتری دارند. در کشور مغرب هم خط ویژه‌ای وجود دارد به نام «الخط المغربی» که علاقه مغربی‌ها به آن زیاد است.»او در باره وضعیت خطاطی در کشورهای عربی می‌گوید: «در کشورهای عربی آموزش خط هم‌اکنون به شکل دانشگاهی و غیردانشگاهی وجود دارد و عرب‌ها علاقه زیادی به خطاطی دارند.»
او می‌گوید: «در دوران نوجوانی پیش «آشیخ‌اکبر نائینی» خط را آموختم و نقاشی و سیاه‌قلم را پیش «محمدرضا استرآبادی» یاد گرفتم.»
سید جلیل محیط - عکس ها از ساناز رفیعی
این استاد خط می‌گوید: «در زمان ما مجسمه‌سازی، نقاشی و هنرهای تجسمی یک نوع گناه محسوب می‌شد، اما من با تشویق‌های پدرم خط و نقاشی را ادامه دادم.»
سید جلیل محیط می‌گوید: «صبح‌ها از ساعت 9 شروع به کار می‌کنم تا ساعت 12( موقع نماز ظهر) و از ساعت 2 بعدازظهر تا شب باز هم کار می‌کنم. زندگی من با برکت قرآن عجین شده است و هر چه دارم از آیه‌های قرآن است.» با او خداحافظی می‌کنم، اما تصویر خط‌های کوفی و نسخ او در ذهن من باقی می‌ماند.
این نمایشگاه تا چهارم تیرماه در فرهنگ‌سرای انقلاب، واقع در بزرگراه نواب، خیابان کمیل شرقی برپاست.
